Đà Nẵng: Bỏ qua chứng cứ, tòa tuyên án dựa vào lời khai từ một phía

Theo đánh giá của VKSND quận Sơn Trà, bản án này vi phạm nghiêm trọng pháp luật tố tụng.

Theo hợp đồng xây dựng được ký kết ngày 30/8/2013, ông Đinh Quang Minh (Việt kiều Pháp) cùng vợ là bà Nguyễn Thị Chúc Ly (trú phường Thọ Quang, Sơn Trà, Đà Nẵng) thỏa thuận giao cho Công ty CP tư vấn và xây dựng Nhiệt Đới (Cty Nhiệt Đới, phường Hòa Cường Bắc, Hải Châu, Đà Nẵng) do ông Hồ Lê Quốc Việt làm giám đốc thi công trọn gói ngôi nhà 5 tầng với diện tích sàn xây dựng hơn 1.000m2 tại đường Hoàng Sa (phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, Đà Nẵng). Giá trị gói thầu là 2,5 tỷ đồng, chưa bao gồm các hạng mục phát sinh theo yêu cầu của chủ nhà.

Hợp đồng ghi rõ giá trị gói thầu không bao gồm thuế VAT (10%). Thời gian thi công là 150 ngày kể từ khi bên thi công nhận bàn giao mặt bằng (từ ngày 4/9/2013). Sau khi ký kết hợp đồng và trong quá trình thi công, ông Minh - bà Ly đã thanh toán cho Cty Nhiệt Đới số tiền 2 tỷ đồng.

Theo hợp đồng, căn nhà sẽ hoàn thành vào ngày 4/2/2014. Tuy nhiên việc thi công không kịp tiến độ đề ra nên đến ngày 24/4/2014 ông Minh, bà Ly đơn phương chấm dứt hợp đồng với Cty Nhiệt Đới. Tiếp đó, vợ chồng ông Minh khởi kiện ra Tòa án nhân dân quận Sơn Trà, yêu cầu tòa tuyên bố chấm dứt hợp đồng và yêu cầu Cty Nhiệt Đới đền bù 10% giá trị hợp đồng do vi phạm thời gian xây dựng…

Do hai bên chưa thống nhất về giá trị hợp đồng đã thực hiện nên Cty Nhiệt Đới đã yêu cầu Tòa án nhân dân quận Sơn Trà ra quyết định trưng cầu giám định để làm căn cứ thanh toán giữa hai bên.

Theo kết quả giám định của Trung tâm kiểm định chất lượng xây dựng Đà Nẵng thì khối lượng Cty Nhiệt Đới đã hoàn thành theo thiết kế là 91,14%, khối lượng phát sinh ngoài thiết kế ban đầu được xác định trị giá hơn 38,8 triệu đồng.

Đến ngày 12/3/2015, Cty Nhiệt Đới đã bàn giao ngôi nhà theo hiện trạng cho vợ chồng ông Minh. Vợ chồng ông Minh cũng đã rút các yêu cầu Cty Nhiệt Đới phải bồi thường.

Từ vị thế là bị đơn, Cty Nhiệt Đới đã phản tố tại tòa, yêu cầu vợ chồng ông Minh phải thanh toán thêm 278,5 triệu đồng là phần giá trị hợp đồng còn lại đã thực hiện (căn cứ kết quả thẩm định) cùng với 38,8 triệu đồng là khoản giá trị xây dựng phát sinh do điều chỉnh thiết kế.

Cty Nhiệt Đới cũng yêu cầu vợ chồng ông Minh phải chịu khoản tiền thuế VAT là 231,7 triệu đồng; đền bù 37 triệu đồng tiền lãi chậm thanh toán từ ngày đơn phương chấm dứt hợp đồng đến thời điểm mở phiên tòa sơ thẩm; đền bù 49,5 triệu đồng là tiền mà Cty Nhiệt Đới đã thuê nhân viên bảo vệ căn nhà sau khi vợ chồng ông Minh đơn phương chấp dứt hợp đồng đến thời điểm bàn giao căn nhà trên.

Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 10/8/2015, Hội đồng xé xử đã tuyên vợ chồng ông Minh “Được quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng giao thi công” với lý do Cty Nhiệt Đới vi phạm tiến độ thi công và chỉ có nghĩa vụ thanh toán thêm cho Cty Nhiệt Đới số tiền 278,5 triệu đồng.

Đối với việc thi công ngoài thiết kế (trị giá 38,8 triệu đồng) trong đó có việc nâng sàn tầng 5 từ 2,6m lên 2,9m, bà Ly cho rằng bà và ông Minh không yêu cầu thay đổi thiết kế. Dù yêu cầu này thể hiện trong “Biên bản xử lý hiện trường” ngày 11/8/2013 giữa Cty Nhiệt Đới và bà Ly, nhưng tại tòa bà Ly khai chỉ ký khi được yêu cầu mà không ý thức rõ vấn đề này… Cty Nhiệt Đới đã chứng minh việc thay đổi thiết kế là do ông Minh yêu cầu, thể hiện qua các email trao đổi với ông Minh và đoạn ghi âm cuộc điện thoại của ông Minh từ Pháp về Việt Nam về vấn đề này. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử không xem xét.

Đối với yêu cầu của Cty Nhiệt đới đề nghị vợ chồng ông Minh phải thanh toán 231,7 triệu đồng tiền thuế VAT, bản án sơ thẩm nhận định: “Đối chiếu với điều 3, điều 4 Luật Thuế giá trị gia tăng, người chịu thuế GTGT là ông Minh, bà Ly, còn người nộp thuế VAT là Cty Nhiệt Đới. Tuy nhiên, đối với người dân như ông Minh, bà Ly không hiểu biết về pháp luật trong lĩnh vực xây dựng nên ông Minh, bà Ly nghĩ rằng hợp đồng trọn gói là hợp đồng bao gồm tất cả từ A đến Z, ông bà không phải trả thêm khoản tiền nào nữa...”. Vì vậy, bản án cho rằng không có cơ sở chấp nhận yêu cầu của Cty Nhiệt Đới buộc ông Minh bà Ly phải chịu hơn 231 triệu đồng tiền thuế VAT. Tại phiên xét xử, thẩm phán Trần Thị Bé còn cho rằng Cty Nhiệt Đới đã lừa dối ông Minh, bà Ly do hai người này không am hiểu về thuế.

Nhưng trong bản tự khai ngày 18/6/2014 (bút lục số 461), biên bản lấy lời khai 15/5/2015 (Bút lục số 577) và phần hỏi đáp tại phiên tòa sơ thẩm đều khẳng định ông Đinh Quang Minh làm việc trong lĩnh vực tài chính ngân hàng ở Pháp và có tham gia tư vấn tài chính ngân hàng ở Việt Nam. Nên việc Hội đồng xét xử cho rằng ông Minh không biết về loại thuế thông dụng như thuế VAT (cũng được áp dụng tại Pháp) là điều vô lý.

Theo kháng nghị của VKS và kháng cáo của Cty Nhiệt Đới, phán quyết này không căn cứ trên nội dung ghi rõ trên hợp đồng (không bao gồm thuế VAT), trái với quy định của pháp luật, gây thiệt hại quyền lợi của Cty Nhiệt Đới.

Viện kiểm sát cũng kháng nghị việc bản án sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu của Cty Nhiệt đới buộc ông Minh, bà Ly phải trả khoản tiền lãi chậm thanh toán, khoản tiền Cty Nhiệt Đới đã trả cho nhân viên bảo vệ… VKSND quận Sơn Trà cũng cho rằng việc tòa tuyên Cty Nhiệt Đới phải chịu toàn bộ chi phí giám định khối lượng đã thực hiện (60 triệu đồng) là không đúng với quy định.

Công Bính