Cựu Chủ tịch UBND huyện nhọc nhằn đi tìm công lý

Nguyên căn nhà số 30 đường Triệu Nương tại thị trấn Mỹ Xuyên từ trước năm 1975 là của bà Ngô Trương Thị ủy quyền cho con Trương Vinh thế chấp vay vốn ngân hàng, nhưng ông Vinh đã bán cho bà Trần Thị Ký trước khi vượt biên ra nước ngoài.

Ngày 21/8/1981, bà Ký làm đơn gửi UBND huyện “xin đổi căn nhà” số 568 đường Lê Lợi để lấy căn nhà vừa nêu. Đơn của bà Ký được UBND huyện Mỹ Xuyên chấp thuận, biên bản bàn giao nhà giữa 2 bên còn ghi rõ cam kết “bà Trần Thị Ký trao đổi (nhà) vĩnh viễn với Nhà nước”.

Sau đó, ông Trung làm đơn gửi Thường vụ Huyện ủy và UBND huyện xin được mua căn nhà số 568 Lê Lợi để làm nơi ở cho gia đình.

Ngày 9/6/1986, UBND huyện Mỹ Xuyên có Quyết định số 51/QĐ về hóa giá căn nhà 568 Lê Lợi cho ông Trung với giá 30.000 đồng, nộp tiền xong UBND huyện đã giao căn nhà cho gia đình ông Trung quản lý và sử dụng.

Vậy nhưng, đến năm 1993, bà Ký lại làm đơn gửi UBND tỉnh Sóc Trăng, cho rằng “ông Trung chiếm đoạt nhà số 568 Lê Lợi” và yêu cầu chính quyền buộc ông trả lại nhà cho bà.

Ngày 14/11/1994 UBND tỉnh Sóc Trăng ban hành Quyết định số 607/QĐ với nội dung: “Bãi bỏ Quyết định số 93/QĐ của UBND huyện Mỹ Xuyên “về quản lý” căn nhà số 30 Triệu Nương, đồng thời bãi bỏ Quyết định số 51/QĐ của UBND huyện “về phát mãi” căn nhà 568 Lê Lợi cho ông Trung, UBND huyện Mỹ Xuyên chịu trách nhiệm thu hồi căn nhà trả lại cho bà Ký”.

Như vậy, cùng một lúc, bà Ký được luôn 2 căn nhà 30 Triệu Nương và 568 Lê Lợi. Riêng căn nhà 568 Lê Lợi, bà Ký đã bán cho ông Nguyễn Văn Thiệt với giá 11 cây vàng.

Không đồng ý với quyết định nêu trên, ông Trung đã khiếu nại lên tỉnh Sóc Trăng, nhưng bị bác đơn.

Năm 1995, cả gia đình ông bị cưỡng chế thu hồi nhà để giao cho bà Ký.

Điều đáng nói, chính quyền không chỉ lấy nhà 568 Lê Lợi của ông đã mua, mà còn lấy luôn nhà ở, nhà bếp, hồ chứa nước, chuồng trại nuôi heo do gia đình ông xây dựng để giao cho người khác.

Khiếu nại không xong, ông Trung quyết định khởi kiện quyết định của UBND tỉnh Sóc Trăng ra tòa, nhưng TAND tỉnh Sóc Trăng từ chối với lý do hết thời hiệu.

Nhận thấy tại Điều 3 Nghị quyết số 56/QH12 ngày 24/11/2010 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định: “Trong thời hạn 1 năm kể từ ngày Luật Tố tụng Hành chính có hiệu lực, người khiếu nại đã thực hiện khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai đến chủ tịch UBND huyện, quận, thị xã thuộc tỉnh, chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương từ ngày 1/6/2006 đến ngày Luật này có hiệu lực, nếu không được giải quyết hoặc đã giải quyết nhưng người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khởi kiện tại TAND theo qui định của pháp luật”, ông Trung đã gửi đơn lên TAND Tối cao.

Ngày 20/7/2012, Chánh án TAND Tối cao đã ban hành Quyết định số 273/TANDTC “chấp nhận đơn khiếu nại của ông Trung, yêu cầu TAND tỉnh Sóc Trăng thụ lý đơn khởi kiện của ông để giải quyết theo thẩm quyền”.

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Trung tại tòa, luật sư Hoàng Văn Quyết (Đoàn Luật sư tỉnh Sóc Trăng) chỉ rõ: “Quyết định 607/QĐ ngày 14/11/1994 của UBND tỉnh Sóc Trăng có nhiều sai sót, bởi theo quy định của pháp luật, người có thẩm quyền ký quyết định vừa nêu phải là Chủ tịch UBND tỉnh nên Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký là trái thẩm quyền. Nội dung quyết định trên, vừa thu hồi nhà đất vừa trả lại nhà đất là trái qui định pháp luật, nhà thuộc diện Nhà nước quản lý đã bố trí cho người khác sử dụng thì không xem xét trả lại tại thời điểm ban hành quyết định”.

Đại diện Viện KSND tỉnh tại phiên tòa cũng nêu quan điểm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của ông Trung, đề nghị hủy quyết định vừa nêu.

Sau phần thẩm vấn và tranh luận, Hội đồng Xét xử đã tuyên: “Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trung, hủy Quyết định số 607/QĐ ngày 14/11/1994 của Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng về việc trả lại căn nhà số 568 đường Lê Lợi cho bà Ký”.

Phiên tòa kết thúc trong niềm vui vỡ òa không chỉ của riêng ông mà còn của nhiều người thân và đồng đội. Rời khỏi phòng xét xử, ông Trung nói với giọng run: “Cuộc hành trình đi tìm công lý của tôi kéo dài gần 20 năm, gần bằng cả thời gian kháng chiến chống Mỹ. Từng tham gia quân ngũ, tôi chưa một lần sợ trước kẻ thù, bởi chúng tôi tin mình sẽ chiến thắng. Khi đi tìm công lý, tôi cũng xác định cuộc đấu tranh sẽ rất khó khăn, bởi người từng chung trận tuyến bây giờ lại ra quyết định thu hồi nhà đất của tôi giao cho người khác”.

Nghe tin ông thắng kiện, cả UBND tỉnh Sóc Trăng, đông đảo cán bộ hưu trí, cựu chiến binh và người dân đến chúc mừng.

Trong niềm vui, ông Trung chia sẻ: “Hồi đó người ta cho rằng tôi làm chủ tịch huyện chỉ cần nói một tiếng là có nhà, nhưng nếu tham thì tôi đã có nhà lầu ở trung tâm, việc gì phải lên nơi vắng vẻ mua nhà cấp 4 xập xệ, tôi sống cho đến hôm nay là nhờ dân, nỡ nào làm như vậy”.

Theo lý lịch, từ năm 1972 - 1976, ông Trung là Huyện ủy viên, rồi Chánh Văn phòng Huyện ủy Mỹ Xuyên. Năm 1977 - 1981, ông đắc cử Phó Bí thư Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách nông nghiệp. Sau khi đi học tại Trường Nguyễn Ái Quốc năm 1987, ông giữ chức Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuyên. Năm 1992 - 1994, ông làm việc tại Cục Thuế tỉnh Hậu Giang, Trưởng phòng Thuế nông nghiệp thuộc Cục Thuế tỉnh Sóc Trăng.

Trước bi kịch trớ trêu, năm 1996, ông xin nghỉ hưu sớm để “dễ bề đấu tranh” đòi lại nhà, nhưng khiếu nại chưa đâu vào đâu thì đầu năm 1997 ông bị tai biến mạch máu não. Sau 3 tháng điều trị tại bệnh viện, ông Trung được về nhà với nửa người bên phải bị liệt hoàn toàn, kèm theo lời phán “khả năng phục hồi rất khó” trong khi đứa con trai của ông mới 10 tháng tuổi.

Nằm trên giường, biết vợ mình vất vả, ông chia sẻ: “Anh sẽ cố gắng cùng em đòi lại công lý”. Được vợ giúp đỡ sau nhiều năm kiên trì khổ luyện, từ chỗ chống gậy đi những bước khó khăn, đến nay, ông Trung đã phục hồi gần như cơ bản, tuy tay và chân trái còn yếu.

Tuy nhiên, hành trình gian khổ của cựu Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuyên chưa thể kết thúc mỹ mãn, bởi căn nhà mồ hôi nước mắt của gia đình đang do người khác sử dụng.

Từ ngày thắng kiện, ông Trung đã nhiều lần yêu cầu trả lại nhà, nhưng khi “tôi đến tòa thì họ nói sang thi hành án, qua thi hành án thì họ chỉ trách nhiệm chính quyền. Hóa ra, thắng kiện là một chuyện, nhưng cứ vòng vo không biết đến bao giờ căn nhà của tôi mới được trả”.

Có thể, UBND tỉnh Sóc Trăng phải tính toán, hoặc bồi thường thiệt hại và cấp cho ông Trung một căn nhà khác có trị giá tương đương, hoặc bồi thường cho người đã mua, để người ta trả lại nhà đất cho người thắng kiện.

Thanh Tra