Công dân đề nghị xem xét lại vụ thu hồi đất có dấu hiệu trái pháp luật tại quận Long Biên

Trong suốt hơn 20 năm quản lý, sử dụng thửa đất, gia đình bà Yến sinh sống ổn định, không có tranh chấp với ai, không bị xử phạt hành chính về hành vi lấn, chiếm đất đai, hành vi sử dụng đất không đúng mục đích, quy hoạch đồng thời hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm bị thu hồi là sử dụng vào mục đích để ở. Điều này cũng được chính quyền địa phương thừa nhận tại Công văn số 240/CV-UBND của UBND phường Long Biên ngày 01/9/2010, cụ thể năm 2008, tổ công tác của UBND phường Long Biên phối hợp cùng với công an phường đã tiến hành xác minh về nơi ăn ở của 03 hộ trong đó có gia đình bà Yến. Qua kết quả xác minh cho thấy, gia đình bà Yến đã xây nhà ở trước 15/10/1993, hiện tại vẫn đang ăn ở thường xuyên tại địa điểm GPMB và không có chỗ ở nào khác. Như vậy việc UBND quận Long Biên xác định toàn bộ diện tích đất bị thu hồi của gia đình bà Yến là đất nông nghiệp là hoàn toàn không có căn cứ và trái với quy định của pháp luật.

Luật sư Nguyễn Viết Đức (Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội) cho biết việc thu hồi đất mà không bàn giao quyết định thu hồi đất cho người sử dụng đất là trái với quy định pháp luật, bởi theo quy định tại khoản 3 Điều 53 Nghị định 84/2007/NĐ-CP của Chính phủ ngày 25/05/2007 thì: “Quyết định thu hồi đất phải được gửi đến người có đất bị thu hồi và được niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất bị thu hồi trong suốt thời gian kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã nhận được quyết định đến thời điểm kết thúc việc thu hồi.” Như vậy, Quyết định thu hồi cụ thể đến từng hộ gia đình, cá nhân do Ủy ban nhân dân cấp quận ban hành bắt buộc phải được gửi đến người có đất bị thu hồi và phải được niêm yết tại UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi.

Xét ở đây, gia đình bà Yến bị thu hồi đất theo Quyết định số 1351/QĐ-UBND ngày 11/9/2006 của UBND quận Long Biên, tuy nhiên cho tới thời điểm năm 2008, khi tổ công tác của UBND phường Long Biên phối hợp cùng với công an phường tiến hành xác minh về việc sử dụng đất của các hộ thuộc diện GPMB, gia đình bà Yến vẫn đang sinh sống trên thửa đất này, tức là gia đình chưa phải bàn giao mặt bằng. Vì vậy, việc thu hồi đất của gia đình bà Yến vẫn thuộc trường hợp được điều chỉnh bởi Nghị định 84/2007/NĐ-CP. Bên cạnh đó, Quyết định 1351/QĐ-UBND là một quyết định hành chính và thuộc đối tượng khiếu nại, khởi kiện theo Luật khiếu nại và Luật tố tụng hành chính, do đó về nguyên tắc quyết định này buộc phải gửi đến người sử dụng đất là gia đình bà Yến bị thu hồi đất để người sử dụng đất thực hiện các quyền của mình.

Tuy nhiên, theo nội dung của Biên bản ngày 26/8/2010 về việc vận động hộ gia đình ông Lê Văn Bình (chồng bà Yến) nhận tiền và bàn giao mặt bằng thực hiện dự án thì tại thời điểm năm 2010, gia đình bà Yến vẫn chưa nhận được quyết định về việc thu hồi đất từ phía cơ quan có thẩm quyền. Cụ thể tại Biên bản này ghi ý kiến của gia đình ông Bình: “đề nghị Ban quản lý dự án phải có Quyết định thu hồi đất thì gia đình sẽ bàn giao mặt bằng cho dự án…”.

“Việc các cơ quan chức năng không bàn giao quyết định thu hồi đất cho gia đình bà Yến khi tiến hành thu hồi đất là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật.

Ngoài ra, theo trình bày của gia đình bà Yến thì việc thu hồi đất của gia đình không đúng với chỉ giới đường đỏ được thể hiện tại bản vẽ chỉ giới đường đỏ của dự án. Tuy nhiên, tại Bản án sơ thẩm và Bản án phúc thẩm lại cho rằng UBND quận Long Biên đã xác định toàn bộ diện tích hơn 555m² mà gia đình bà Yến đang sử dụng nằm trong chỉ giới đường đỏ và thuộc diện bị thu hồi, từ đó khẳng định việc thu hồi đất là đúng quy định pháp luật”, luật sư Đức nhận định.

Theo Luật sư Nguyễn Viết Đức thì phần diện tích đất nằm trong chỉ giới đường đỏ bị thu hồi được xác định dựa trên Bản vẽ chỉ giới đường đỏ CGĐĐ do Viện quy hoạch xây dựng Hà Nội - Trung tâm quy hoạch - Kiến trúc 2 lập ngày 15/6/2005 chỉnh sửa tháng 08/2005, được sở quy hoạch kiến trúc thành phố chấp thuận. Điều này cũng được thể hiện cụ thể tại Thông báo số 5181 ngày 23/12/2005 về Thông báo diện tích xây dựng tuyến đường từ Ngọc Thụy đi Khu đô thị mới Thạch Bàn, phường Long Biên, quận Long Biên của Công ty địa chính Hà Nội - Sở tài nguyên môi trường và Nhà đất gửi Ban quản lý dự án quận Long Biên.

Như vậy, việc đánh giá phần diện tích đất nằm trong chỉ giới đường đỏ bị thu hồi có thể xác định thông qua các văn bản trên. Thế nhưng tại các bản án sơ thẩm và phúc thẩm, HĐXX chỉ dựa trên xác định của UBND quận Long Biên đồng thời nhận định do gia đình bà Yến chỉ có lời khai mà không cung cấp được tài liệu, chứng cứ chứng minh nên xác định việc thu hồi đất là đúng pháp luật thì đây là một nhận định mang tính chất chủ quan và chưa đủ căn cứ pháp lý bởi:

Thứ nhất, gia đình bà Yến cũng căn cứ vào bản vẽ chỉ giới đường đỏ do Viện quy hoạch xây dựng Hà Nội lập và Thông báo số 5181 để chứng minh việc thu hồi không đúng với chỉ giới đường đỏ. Cụ thể tại Bản vẽ chỉ giới đường đỏ thì Dự án được giới hạn bởi các mốc từ điểm P1 đến P18 và từ T1 đến T15 theo đó phần đường và vỉa hè của đường chỉ vào một phần đất của gia đình bà Yến.

Thứ hai, trong vụ án này UBND quận Long Biên là người bị kiện nên lời khai, tài liệu do UBND quận Long Biên cung cấp để xác định phải được Tòa án xem xét, đánh giá độc lập theo đúng quy định pháp luật chứ không được mặc nhiên thừa nhận tính hợp pháp, hợp lý của lời khai, tài liệu này.

Do đó, việc xác định phần diện tích đất nằm trong chỉ giới đường đỏ bị thu hồi phải dựa trên tài liệu là bản vẽ quy hoạch của Dự án. Trường hợp Tòa án không tiến hành xác minh tài liệu trên mà chỉ dựa theo lời khai của UBND quận Long Biên thì rõ ràng đây là nhận định không phù hợp với các tình tiết khách quan của vụ án, từ đó dẫn đến những phán quyết sai lầm, không chính xác. Đây chính là một trong những căn cứ để những người có thẩm quyền ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các bản án nêu trên.

“Qua loạt bài mà báo Điện tử Dân trí đã đăng tải, có thể thấy rằng UBND quận Long Biên đã có rất nhiều sai phạm trong quá trình thu hồi đất của gia đình bà Yến (về quy trình, thủ tục thu hồi đất; về vấn đề xác định nguồn gốc đất, loại đất, diện tích đất thuộc diện thu hồi; về Phương án bồi thường, hỗ trợ, GPMB…)”, luật sư Đức nói.

Trước những sai phạm này, suốt nhiều năm qua gia đình bà Yến đã gửi đơn khiếu nại, đơn kêu cứu tới các cơ quan chức năng đề nghị giải quyết và bảo vệ quyền - lợi ích hợp pháp cho gia đình bà. Ngày 15/9/2010, gia đình bà Yến đã nhận được Công văn số 1055 của Văn phòng Chủ tịch nước trả lời của về việc chuyển đơn tới UBND quận Long Biên để giải quyết và yêu cầu báo cáo kết quả giải quyết cho Văn phòng biết. Tuy nhiên, cho tới nay, gia đình bà Yến vẫn không nhận được trả lời nào phía UBND quận Long Biên theo tinh thần chỉ đạo của công văn số 1055 nói trên.

Do việc cưỡng chế thu hồi đất vẫn được tiến hành trong khi gia đình đang thực hiện quyền khiếu nại và do các bản án của Tòa án các cấp chưa xem xét đầy đủ sự việc nên đã đưa ra những phán quyết khiến người dân bất bình. Vì vậy, bà Yến bày tỏ nguyện vọng mong muốn Tòa án nhân dân cấp cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao vào cuộc xem xét lại các bản án sơ thẩm số 02/2014/HCST ngày 24/01/2014 của TAND quận Long Biên và bản án phúc thẩm số 78/HCPT ngày 31/7/2014 của TAND TP Hà Nội theo thủ tục giám đốc thẩm để đảm bảo tính thượng tôn pháp luật cũng như bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người dân.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế