Bài 2

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở!

(Dân trí) - Đó là thực trạng đang xảy ra tại điểm tái định cư Bản Pật, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An. Sau khi giai đoạn 1 được hoàn thành, nơi đây vẫn chưa có dân đến ở.

Hoang lạnh khu tái cư gần 10 năm vẫn ngổn ngang.

Theo ghi nhận của PV Dân trí, toàn bộ khu vực Bản Pật chỉ là một bãi đất trống. Hệ thống hạ tầng, đường giao thông, điện, nước... vẫn chưa được đầu tư nên dù đây có vị trí cao đảm bảo an toàn nhưng người dân vẫn chưa dám chuyển đến đây để ở.

Khu tái định cư thì im lìm, cỏ cây mọc um tùm, chỗ thì chưa bạt núi, thay vào đó là những hố sâu do trâu đằm. Đặc biệt, nhiều điểm tại khu tái định cư này đã bị sạt lở nghiêm trọng, đường vào khu tái định cư ngổn ngang đá, xói lở, cầu cống qua suối vẫn chưa làm.

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 1
Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 2

Muốn đi vào khu tái định cư Bản Pật, phải đi qua một con suối như thế này.

Trong khi đó, hàng chục hộ dân trên địa bàn xã Châu Tiến (42 hộ) thuộc diện di dời vẫn phải sống gần những khe suối chấp nhận nguy hiểm “đánh cược“ mạng sống của mình với những cơn lũ ống, lũ quét có thể ập về bất kỳ lúc nào.

Cùng một tốp người đi lấy củi từ rừng ra, dù trời đã đứng bóng nhưng ai nấy cũng tỏ vẻ mệt mỏi, mồ hôi nhớt nhát trên khuôn mặt. Khi được hỏi về dự án này, thì Vi Thị Niên, trú tại bản Na Buốm, xã Châu Tiến (huyện Quỳ Hợp) một trong những hộ thuộc diện di dời khẩn cấp chia sẻ:

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 3

Người dân bản Buốm đi làm về thường qua khu tái định cư vẫn còn đó bãi đất trống.

“Không ai đến ở thì gia đình mình cũng không dám đến, ở gần suối cũng nguy hiểm nhưng ít ra còn có nước mà dùng, chứ lên đây cái gì cũng không có thì sao mà ở được...”.

Dự án di dân khẩn cấp nhưng suốt gần 10 năm thực hiện, nơi dân đến thì khổ đủ đường, có điểm tiền tỷ đổ ra cũng chỉ để hoang phí.

“Nhà ta ở gần khe suối cứ đến mùa mưa là lo lắm. Dự án cho bà con thì triển khai lâu rồi, nay đã gần 10 năm cũng chưa xong, không biết bà con còn chờ đến bao giờ nữa đây nhà báo ơi”, một người dân ở bản Na Buốm cho biết thêm.

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 4
Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 5

Khu tái định cư này nay trở thành chỗ cho trâu đằm.

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 6

Gần 10 năm triển khai dự án nay vẫn một bãi đất trống.

Thậm chí những nhà thầu tâm huyết với dự án, nghĩ cho dân cũng lâm vào tình cảnh khốn đốn bởi bài ca trường kỳ của chủ đầu tư mang tên thiếu vốn.

Ngày 22/7, trao đổi với PV Dân trí, ông Hoàng Quang Tiệp - Chủ tịch UBND xã Châu Tiến, ông Tiệp cho biết, hiện nay dự án đang được khởi động trở lại và đang cho đấu thầu rộng rãi.

"Sáng nay (22/7) họ mới khởi công trở lại. Trước mắt nghe nói sẽ xây đập tràn qua suối, sau đó làm các hạng mục khác. Chúng tôi cũng chưa biết đến khi nào xong dự án để dân đến ở cả. Tất cả phụ thuộc vào chủ đầu tư", ông Tiệp nói.

Làm việc với PV Dân trí, ông Trương Văn Nam - Giám đốc Ban quản lý Dự án xây dựng cơ bản huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) cho biết:

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 7
Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 8

Đất sạt lở xảy ra tại khu tái định cư này.

“Tại điểm tái định cư ở xã Châu Tiến hiện tại đã bố trí nguồn vốn để thực hiện giai đoạn 2 của dự án. Trong khi đó, tại điểm tái định cư ở xã Liên Hợp dù thừa nhận thực trạng dân nơi đây còn gặp nhiều khó khăn nhưng bản thân tôi cũng chưa nhìn thấy nguồn tiếp tục triển khai giai đoạn 2 của dự án”.

“Chúng tôi cũng đã nhiều lần kiến nghị lên cơ quan chức năng để dự án trên hoàn thành để người dân ở vùng sát lở sớm chuyển về an tâm sinh sống. Hiện Ban quản lý dự án cũng đã tham mưu UBND huyện đã lập hồ sơ thiết kế giai đoạn 2, và đã trình các Sở, ban ngành cấp tỉnh thẩm định và phê duyệt”, ông Nam cho biết thêm.

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 9

Hiện khu tái định cư này vẫn còn một mô đất rất lớn chưa được san ủi.

Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 10
Chua chát dự án tái định cư tại Nghệ An: Dân thà chịu nguy hiểm còn hơn đến ở! - 11

Gần 10 năm nay, khu tái định cư bản Pật chỉ là một vùng đất được san gạt chưa có bất kỳ một hạng mục nào, và 42 hộ dân thuộc diện di dời đang dài cổ chờ từng ngày.

Một Dự án mang tên “khẩn cấp”, thực hiện chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn... theo Quyết định 1776 của Thủ tướng Chính Phủ nhưng tiến độ thì hoàn toàn ngược lại.

Mỗi một mùa mưa lũ đến gần, người dân dưới chân núi nơi đây lại thấp thỏm, lo âu. Mong muốn lớn nhất đối với họ là sớm được di dời về nơi ở mới để ổn định cuộc sống.

Năm 2010, UBND tỉnh Nghệ An đã ra Quyết định số 379/QĐ.UBND.NN đầu tư dự án: “Di dân khẩn cấp vùng thiên tai sạt lở đất xã Châu Tiến và xã Liên Hợp, huyện Quỳ Hợp”.

Mục tiêu của dự án là di dân tái định cư ổn định cuộc sống cho 31 hộ bản Quắn, xã Liên Hợp và 42 hộ Bản Pật, xã Châu Tiến.

Dự án được đầu tư căn cứ vào chương trình mục tiêu quốc gia theo Quyết định số 193/2006/QĐ -TTg ngày 24/6/2006 của Thủ tướng Chính phủ.

Cụ thể: Hỗ trợ dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ, khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng giai đoạn 2006 - 2010 và định hướng đến năm 2015.

Năm 2011, UBND tỉnh Nghệ An ra Quyết định số 2297/QĐ-UBND.NN phê duyệt tổng mức đầu tư và kế hoạch đấu thầu với giá trị được duyệt là 36,347 tỷ đồng. Nội dung đầu tư: San lấp mặt bằng, đường giao thông nội bộ, điện, nước, nhà trẻ, nhà văn hóa.

Tuy nhiên, sau đó do khó khăn về nguồn vốn nên TMĐT của dự án được cắt giảm từ 36,3 tỷ xuống còn 17,4 tỷ để thực hiện giai đoạn 1 của dự án. Giai đoạn 2 của dự án sẽ được tiếp tục thực hiện hoàn thiện hệ thống giao thông, điện, nước, nhà trẻ, nhà văn hóa ….

Nguyễn Phê