Chính quyền mượn đất của dân rồi tuyên bố không trả: Không thuyết phục!

Trao đổi với PV Dân trí, luật sư Cao Thế Luận - Giám đốc Công ty Luật TNHH Kao Kiến (Đoàn Luật sư tỉnh Bạc Liêu), cho biết, năm 1989, Xí nghiệp Liên hiệp thủy sản Gành Hào bị giải thể thì phần đất mà người dân “hiến” có thể được “trả lại” cho chính người dân đã tham gia “hiến” để thành lập xí nghiệp hoặc phân chia hoặc sử dụng vào mục đích khác theo quy định của Luật đất đai tại thời điểm đó.

Tuy nhiên, trên thực tế, tại thời điểm đó nếu cá nhân nào chiếm dụng hoặc sử dụng đất mà không có sự tranh chấp của người khác thì về sau nhà nước cũng công nhận quyền sử dụng. “Do đó, tại thời điểm ông Bùi Văn Rẹt sử dụng đất, không có sự tranh chấp, phản đối của bất kỳ ai và việc ông Rẹt ủy quyền cho ông Lê Hưởng được nhà nước thừa nhận tại thời điểm đó thì đương nhiên đất này thuộc quyền sử dụng của ông Hưởng”, Luật sư Luận lý giải.

Theo Luật sư Cao Thế Luận, phần đất 480m2 đã được ông Rẹt ủy quyền cho Lê Hưởng (ông Hưởng có toàn quyền sử dụng) thì việc UBND thị trấn Gành Hào lập biên bản mượn đất của ông Hưởng là hoàn toàn phù hợp pháp luật.

“Mượn và phải trả là nghĩa vụ tất yếu phải thực hiện, trừ trường hợp có quy định khác. Trong trường hợp UBND huyện Đông Hải xác định biên bản mà UBND thị trấn Gành Hào lập năm 1999 là trái quy định pháp luật, không có giá trị pháp lý thì phải có căn cứ vững chắc và thuyết phục. Ở đây, việc các ngành chức năng huyện Đông Hải lý giải “do phần đất thuộc Nhà nước quản lý chưa xác định kỹ nên làm biên bản nhầm” là chưa thuyết phục”, Luật sư Luận nêu quan điểm.

Giám đốc Công ty Luật TNHH Kao Kiến cũng nhấn mạnh, trong trường hợp này, ông Lê Hưởng có quyền khởi kiện ra tòa án để yêu cầu xem xét và giải quyết theo quy định của pháp luật.

Như Dân trí đã có bài "Chính quyền lập biên bản mượn đất của dân, 17 năm sau tuyên bố không trả" đăng ngày 24/2/2016, phản ánh: Trước năm 1977, gia đình ông Bùi Văn Rẹt có khai phá sử dụng một diện tích đất khoảng 1.170m2 để làm muối. Đến năm 1979, tỉnh Minh Hải (nay là Bạc Liêu và Cà Mau) động viên các hộ dân “hiến” phần đất để thành lập Xí nghiệp Liên hiệp thủy sản Gành Hào (trong đó có đất của ông Rẹt).

Vào năm 1989, do cơ chế không phù hợp tình hình thực tế nên Xí nghiệp Liên hiệp thủy sản Gành Hào bị giải thể. Trong đó có diện tích đất được xây dựng một số hạng mục phục vụ cho hoạt động Xí nghiệp, một số diện tích đất trong quy hoạch vẫn còn để trống không sử dụng (trong đó có phần đất của ông Rẹt). Sau khi Xí nghiệp bị giải thể, một số hộ dân là chủ cũ tận dụng đất còn trống để ở. Phần đất khoảng 480m2 của ông Bùi Văn Rẹt được ông Lê Hưởng sử dụng. Đến năm 1993, ông Rẹt làm giấy ủy quyền chính thức để lại phần đất này cho ông Hưởng.

Đến năm 1999, do cần đất để xây dựng trường học và bố trí chỗ ở cho một số hộ dân nên UBND thị trấn Gành Hào lấy phần đất 480m2 của ông Lê Hưởng. Ngày 27/4/1999, UBND thị trấn Gành Hào lập biên bản “về việc mượn đất tư nhân làm quỹ đất UBND thị trấn Gành Hào để di dời 6 hộ dân trong khu vực trường cấp IB để xây dựng phòng học”.

Trong biên bản nêu rõ: “Căn cứ cuộc họp Ban chấp hành ngày 27/3/1999 bàn và thống nhất: Do nhu cầu xây dựng 6 phòng học trường cấp IB, hiện nay phải di dời 6 hộ đang ở trong khu vực chuẩn bị xây dựng phải giải tỏa. Để ổn định cho tiến độ thi công công trình được tốt, nay UBND thị trấn Gành Hào tạm mượn thửa đất của ông Lê Hưởng tọa lạc tại khu vực IV, diện tích ngang 20m, dài 24m (tổng 480m2) nằm ở phía Đông Nam khu vực trường cấp IB. Sau này UBND thị trấn Gành Hào sẽ tạo điều kiện đền bù hoặc hoán đổi trả lại mặt bằng hoặc giá trị tương đương cho ông Lê Hưởng”.

Ông Lê Hưởng cho biết, từ khi ông cùng UBND thị trấn Gành Hào lập biên bản cho mượn đất đến nay đã nhiều năm nhưng ông chưa nhận được bất cứ sự đền bù hay hoán đổi mặt bằng nào như trong biên bản đã được lập. Trước thiệt thòi của mình, ông Lê Hưởng có đơn yêu cầu gửi đến UBND thị trấn Gành Hào, UBND huyện, Huyện ủy Đông Hải đề nghị xem xét giải quyết bồi thường phần đất 480m2 mà UBND thị trấn Gành Hào đã mượn của ông từ năm 1999.

Ngày 26/1/2016, ông Nguyễn Xuân Thủy - Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Hải mới ký văn bản trả lời đơn yêu cầu của ông Lê Hưởng, với nội dung: “Không thừa nhận biên bản lập ngày 27/4/1999 về việc mượn đất của UBND thị trấn Gành Hào; Không thừa nhận yêu cầu bồi thường 480m2 đất của ông Lê Hưởng”. UBND huyện Đông Hải cho rằng, phần đất 480m2 là quỹ đất do Nhà nước quản lý, trong quá trình ông Lê Hưởng sử dụng đất chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận và Nhà nước không thừa nhận quyền sử dụng đất cho ông Lê Hưởng trên phần đất này nên UBND thị trấn Gành Hào tự ý lập biên ngày 24/7/1999 mượn đất của ông Lê Hưởng là trái quy định pháp luật. Và yêu cầu bồi thường của ông Lê Hưởng là không đủ điều kiện giải quyết. UBND huyện chỉ chấp thuận hỗ trợ công thành quả lao động phần đất cho ông Lê Hưởng 62,4 triệu đồng.

Một trong những vấn đề đặt ra là ông Phạm Văn Minh (Chủ tịch UBND thị trấn Gành Hào thời điểm ký biên bản năm 1999) khi làm việc với UBND huyện Đông Hải thì lý giải “do phần đất thuộc Nhà nước quản lý chưa xác định kỹ nên làm biên bản nhầm”. Trong khi đó, UBND huyện Đông Hải cho rằng, biên bản ngày 24/7/1999 của UBND thị trấn Gành Hào là trái quy định pháp luật nên biên bản không có giá trị pháp lý. Vậy nhưng trách nhiệm của những cán bộ đã ký biên bản thì vẫn chưa thấy nói đến.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.

Huỳnh Hải