Báo động việc trông giữ trẻ tự phát sau vụ bé 17 tháng tuổi bị bạo hành

Ngày 15/11, UBND quận 7 (TPHCM) thông tin vụ bé gái 17 tháng tuổi tử vong do bị bạo hành tại nhà giữ trẻ.

Cụ thể, qua tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội, anh T.H.Đ. (37 tuổi, ngụ huyện Nhà Bè) biết Nguyễn Ngọc Phượng (31 tuổi, quê Bình Phước) có nhận trông giữ trẻ em qua đêm tại phòng trọ trên đường Huỳnh Tấn Phát, phường Phú Mỹ, quận 7.

Đến khoảng 22h ngày 6/11, anh Đ. nhận được điện thoại của Phượng báo tin bé H. bị bệnh nặng phải đưa vào bệnh viện cấp cứu. Khi vào bệnh viện, anh Đ. thấy con gái bị tím tái toàn thân, hôn mê; trên người có nhiều vết bầm tím. Đến sáng 8/11, bé H. đã tử vong tại bệnh viện.

Qua đấu tranh cùng những tài liệu của công an, Phượng đã thừa nhận hành vi phạm tội. Ngày 11/11, Cơ quan CSĐT Công an quận 7 đã ra lệnh bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp với Nguyễn Ngọc Phượng về tội Cố ý gây thương tích.

Còn chồng của Phượng khai nhận nhiều lần chứng kiến việc vợ dùng tay và cán chổi bằng nhựa đánh vào mặt, tay, chân bé H. và có can ngăn. Nhưng cách đây khoảng 3 tuần, trong một lần cho bé H. ăn, do bé không chịu ăn nên Hữu có dùng tay đánh 2 cái vào đùi phải của bé gái.

Bảo mẫu đối mặt mức án nào?

Trao đổi với Dân trí về sự việc nghiêm trọng trên, Ts. Ls. Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật Chính Pháp, đoàn luật sư Hà Nội phân tích, nếu có căn cứ cho thấy đối tượng Nguyễn Ngọc Phượng đã đánh đập khiến cháu bé 17 tháng tuổi chấn thương sọ não dẫn đến tử vong thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can. Phượng sẽ bị tạm giam để điều tra đối với đối tượng này về tội giết người theo quy định tại Điều 123 bộ luật hình sự.

Theo luật sư Cường, trường hợp kết quả điều tra cho thấy, đối tượng thực hiện hành vi trong hoàn cảnh có khả năng nhận thức, điều khiển hành vi nhưng vẫn cố ý thực hiện, bỏ mặc hậu quả chết người có thể xảy ra thì có căn cứ để xử lý hình sự với đối tượng này về tội giết người được quy định tại Điều 123 bộ luật hình sự. Với hành vi giết người dưới 16 tuổi (trẻ em), hành vi có tính chất côn đồ thì đối tượng thực hiện hành vi giết người trong trường hợp này sẽ phải đối mặt với khung hình phạt là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Bên cạnh đó, ông Cường nêu ra một trường hợp khác. Theo đó, trong trường hợp kết quả điều tra cho thấy đối tượng không có động cơ mục đích giết người; không nhận thức được hành vi của mình có thể dẫn đến chết người; hành vi chỉ nhằm gây thương tích cho nạn nhân hoặc bỏ mặc việc nạn nhân có thể thương tích; khi phát hiện cháu bé bị thương tích nghiêm trọng đã mang đi cấp cứu...thì cơ quan điều tra cũng sẽ tính toán đến việc có thể áp dụng các tình tiết để xử lý đối tượng này về tội cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người. Tình huống này áp dụng theo quy định tại khoản 5, Điều 134 bộ luật hình sự.

Trường hợp bị xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người thì mức hình phạt có thể lên tới 15 năm tù. Cụ thể khoản 5, Điều 134 bộ luật hình sự quy định như sau: "Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm c khoản 6 Điều này hoặc dẫn đến chết người, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm".

Vấn đề động cơ, mục đích, nhận thức và diễn biến hành vi cụ thể của đối tượng gây án sẽ quyết định việc khởi tố đối tượng này về tội cố ý gây thương tích theo khoản 5, Điều 134 BLHS hay tội giết người theo Khoản 1, Điều 123 BLHS trên cơ sở các quy định của bộ luật hình sự và lý luận về cấu thành tội phạm.

"Cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ đối tượng này có được phép trông giữ trẻ em hay không? Đặc điểm nhân thân, năng lực, trình độ, nhận thức và đạo đức của đối tượng cũng là các yếu tố để đánh giá tính chất của vụ án, cũng như làm căn cứ thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm", luật sư Đặng Văn Cường khẳng định.

Tăng cường kiểm soát nơi trông giữ trẻ tự phát

Có thể thấy rằng thời gian gần đây liên tục xảy ra những vụ án mạng do những đối tượng trông giữ trẻ em tự phát gây ra. Không phải ngẫu nhiên mà pháp luật quy định giáo dục là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Người thực hiện các hoạt động giáo dục đặc biệt là trông giữ trẻ em, giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học...phải có trình độ chuyên môn phù hợp, có đạo đức và có kỹ năng chăm sóc trẻ em.

Bởi trẻ em là đối tượng đặc biệt được pháp luật bảo vệ và là người yếu thế trong xã hội, chưa có nhận thức đầy đủ về cuộc sống, chưa có khả năng tự vệ bảo vệ bản thân. Trẻ em ở độ tuổi mầm non thường chưa biết tự vệ sinh cá nhân, hay quấy khóc.

Vì thế, nếu giao trẻ em cho những đối tượng không có kỹ năng sư phạm, không có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, không có đạo đức phù hợp thì các đối tượng đó rất dễ nổi cáu, bất lực dẫn đến thực hiện các hành vi "điên rồ", thiếu kiểm chế cảm xúc là đánh đập hành hạ trẻ em. Việc giáo dục, chăm sóc trẻ em, đặc biệt là trẻ em ở độ tuổi mầm non đòi hỏi phải có kĩ năng, có kiến thức, có đạo đức, giàu lòng yêu thương trẻ thì mới có thể thực hiện được nhiệm vụ.

Luật sư Cường cho rằng, việc giao trẻ cho những đối tượng thiếu đạo đức, thiếu kỹ năng phải không có chuyên môn nghiệp vụ thì đó là hiểm họa, là mối nguy hiểm đối với trẻ em. Chính vì vậy những vụ việc hành hạ, bạo hành, gây thương tích, sát hại trẻ em thường diễn ra ở các cơ sở giáo dục tự phát, những đối tượng trông giữ trẻ tự phát hoặc đối với những người bỗng dưng phải chăm sóc trẻ em như cha dượng, mẹ kế.

Để giảm thiểu những vụ án mạng đau lòng, để trẻ em được bảo vệ tính mạng, sức khỏe thì các bậc phụ huynh cần có những kiến thức cơ bản về Quyền trẻ em, biết cách thức bảo vệ quyền trẻ em. Đặc biệt là chỉ giao con mình cho những người có đạo đức, có đủ điều kiện về sư phạm, có sự quản lý của nhà nước đối với hoạt động nghề nghiệp của họ thì mới giảm thiểu được nguyên nhân trẻ em bị bạo hành, xâm hại, bị sát hại như vậy.