Bài 45 vụ 194 phố Huế: "Cục thi hành án TP Hà Nội "né" đơn khiếu nại là phạm luật"

Như báo Dân trí đã đưa quan điểm của luật sư Phan Thị Lam Hồng (Đoàn luật sư TP Hà Nội) về việc nối tiếp những sai phạm của Chi cục THA dân sự quận Hai Bà Trưng, Cục THA dân sự đã có những sai phạm rất nghiêm trọng khi tự ý chia thừa kế trái pháp luật cho gia đình 194 Phố Huế, bất chấp việc không hề có một căn cứ pháp lý nào.

Sau khi liên tiếp nhận được 02 Thông báo Thi hành án bất thường nói trên (Thông báo số 424/TB-CTHA và Thông báo số 433/TB-CTHA), những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu đã liên tiếp gửi đơn khiếu nại đến Cục THA dân sự TP Hà Nội khiếu nại Cục THA dân sự TP Hà Nội về các nội dung trái pháp luật liên quan của 02 Thông báo trên, với những nội dung sau đây: Sai phạm khi tiến hành giải quyết số tiền bán đấu giá nhà đất 194 Phố Huế; Xác định sai quyền sở hữu nhà đất 194 Phố Huế cũng như xác định sai diện, hàng thừa kế; Thực hiện không đúng thẩm quyền, nhiệm vụ của mình trong việc tự ý chia thừa kế cho các đương sự; Tự ý phân chia di sản của người phải thi hành án một cách không có căn cứ pháp luật.

Theo những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu, tuy nhiên kể từ đó đến nay, đã qua 05 lần gửi đơn khiếu nại cũng như rất nhiều lần trực tiếp lên làm việc tại Cục THA dân sự TP Hà Nội, gia đình 194 Phố Huế vẫn chưa nhận được bất kỳ hồi âm nào từ phía Cục THA dân sự TP Hà Nội.

Liên quan đến vấn đề này, luật sư Trương Quốc Hòe - Trưởng văn phòng luật sư Interla (Đoàn luật sư TP Hà Nội) tiếp tục có những phân tích dưới góc nhìn pháp lý. Theo luật sư Hòe, Cục THA dân sự TP Hà Nội còn  vi phạm nghiêm trọng Luật khiếu nại nhằm trốn tránh nghĩa vụ của mình khi sử dụng chiêu bài “im lặng” trước hàng loạt đơn thư của gia đình 194 Phố Huế.

Thưa luật sư, xin luật sư cho biết ý kiến về việc Cục THA dân sự TP Hà Nội đã không trả lời 05 Đơn khiếu nại của gia đình 194 Phố Huế, kéo dài suốt từ thời điểm Đơn khiếu nại đầu tiên vào ngày 25/02/2013 đến nay?

Luật sư Trương Quốc Hòe: Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật tố tụng hành chính năm 2010, Khoản 1 Điều 1 Nghị định 02/2011NĐ-CP hướng dẫn thi hành luật tố tụng hành chính thì các thông báo nêu trên của Cục THA dân sự TP Hà Nội là một văn bản do một cơ quan, tổ chức ban hành, có chứa đựng nội dung của quyết định hành chính và được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể, do vậy đây là một quyết định hành chính. Việc Cục THA không trả lời đơn thư khiếu nại của gia đình 194 phố Huế đã vi phạm các quy định của Luật khiếu nại năm 2011, cụ thể như sau:

Khoản 1 Điều 5 Luật khiếu nại năm 2011 quy định về Trách nhiệm giải quyết khiếu nại và phối hợp giải quyết khiếu nại: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, xử lý nghiêm minh người vi phạm; áp dụng biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn thiệt hại có thể xảy ra; bảo đảm cho quyết định giải quyết khiếu nại được thi hành nghiêm chỉnh và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.”

Căn cứ vào quy định trên đây thì, Cục THA dân sự TP Hà Nội phải có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các khiếu nại, xử lý nghiêm minh người vi phạm. Tuy nhiên, cơ quan này đã không trả lời đơn, thư khiếu nại của gia đình 194 Phố Huế mặc dù họ đã 5 lần gửi đơn khiếu nại đến Cục THA dân sự TP Hà Nội.

Hơn nữa, Cục THA dân sự TP Hà Nội đã vi phạm quy định tại Điều 27 Luật khiếu nại về việc thụ lý giải quyết khiếu nại: “Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết; thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do.”

Trong khi đó, trường hợp của gia đình 194 Phố Huế không thuộc quy định tại Điều 11 Luật khiếu nại, vì vậy trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thì Cục THA dân sự TP Hà Nội phải thụ lý giải quyết.

Còn theo quy định tại Khoản 4 Điều 146 Luạt THA dân sự năm 2008 về Thời hạn giải quyết khiếu nại thì “Đối với quyết định, hành vi quy định tại điểm d khoản 2 Điều 140 của Luật này thì thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là 15 ngày, lần hai là 30 ngày, kể từ ngày thụ lý đơn khiếu nại”. Thế nhưng điều đáng ngạc nhiên ở đây là đã qua 05 lần gửi đơn khiếu nại liên tiếp trong suốt hơn một năm qua, Cục THA dân sự TP Hà Nội vẫn không trả lời Đơn khiếu nại của đương sự, thì cũng là một vấn đề cần xem xét.

Thưa luật sư, xin luật sư cho biết quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan trong vụ việc này theo Luật thi hành án dân sự năm 2008?

Luật sư Trương Quốc Hòe: Theo tôi, những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu đã thực hiện đúng quyền của mình được quy định tại Điều 140 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 về Quyền khiếu nại về thi hành án.

Việc gia đình 194 Phố Huế gửi Đơn khiếu nại lần đầu vào ngày 25/02/2013 là hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật về thời hiệu khiếu nại đối với Thông báo số 424/TB-CTHA ngày 05/02/2013 và Thông báo số 433/TB-CTHA ngày 21/02/2013. Theo như các đương sự cung cấp thì họ đã liên tục gửi 04 Đơn khiếu nại tiếp theo vào các ngày 04/03/2013, ngày 11/03/2013, ngày 20/05/2013 và ngày 18/02/2014 cũng như đã nhiều lần trưc tiếp đến Cục THA dân sự TP Hà Nội để làm việc về các nội dung khiếu nại nhưng chưa lần nào nhận được trả lời giải quyết khiếu nại của cơ quan này.

Điều này đã vi phạm nghiêm trọng điểm c khoản 1 Điều 143 Luật THA dân sự năm 2008 về Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại:

“1. Người khiếu nại có các quyền sau đây:

a) Tự mình khiếu nại hoặc thông qua người đại diện hợp pháp để khiếu nại;

b) Nhờ luật sư giúp đỡ về pháp luật trong quá trình khiếu nại;

c) Được nhận quyết định giải quyết khiếu nại…

Ngoài ra còn vi phạm nghiêm trọng Điều 144 Luật THA dân sự năm 2008 về Quyền và nghĩa vụ của người bị khiếu nại.

Vậy khi nhận được Đơn khiếu nại, Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội sẽ phải tiến hành các công việc gì?

Luật sư Trương Quốc Hòe: Theo quy định tại Điều 29 Luật Khiếu nại, Cục trưởng cục THA dân sự TP Hà Nội sẽ phải tiến hành xác minh nội dung khiếu nại, cụ thể phải có trách nhiệm “Kiểm tra lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp, nếu khiếu nại đúng thì ra quyết định giải quyết khiếu nại ngay; Trường hợp chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại thì tự mình tiến hành xác minh, kết luận nội dung khiếu nại hoặc giao cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm (sau đây gọi chung là người có trách nhiệm xác minh) xác minh nội dung khiếu nại, kiến nghị giải quyết khiếu nại”.

Trong quá trình xác minh, người có trách nhiệm xác minh có quyền triệu tập hoặc yêu cầu người khiếu nại, người bị khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu và chứng cứ về nội dung khiếu nại; giải trình bằng văn bản về nội dung liên quan khiếu nại;

Theo Điều 30 Luật Khiếu nại thì “trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu yêu cầu của người khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau thì người giải quyết khiếu nại tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại; việc đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ”. Việc đối thoại phải được lập thành biên bản và kết quả đối thoại là một trong các căn cứ để giải quyết khiếu nại.

Sau khi gia đình 194 Phố Huế liên tục gửi 05 đơn khiếu nại đến Cục THA dân sự TP Hà Nội nhưng chưa hề nhận được bất cứ văn bản trả lời nào, cũng như chưa bao giờ nhận được yêu cầu cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ hay được mời đến tham gia buổi đối thoại, chứng tỏ Cục THA dân sự TP Hà Nội đã bỏ qua hàng loạt các quy định pháp luật để không thực hiện đúng nhiệm vụ, chức năng của mình.

Thưa luật sư, trong trường hợp này, pháp luật quy định như thế nào đối với hành vi trốn tránh không giải quyết đơn thư khiếu nại của cơ quan THA?

Luật sư Trương Quốc Hòe: Theo Luật THA dân sự năm 2008 thì Thẩm quyền giải quyết khiếu nại về thi hành án được quy định cụ thể tại Điều 142.

Ngoài ra, theo Điều 6 Luật Khiếu nại thì trong các hành vi bị nghiêm cấm có hành vi: “Thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại; không giải quyết khiếu nại; làm sai lệch các thông tin, tài liệu, hồ sơ vụ việc khiếu nại; cố ý giải quyết khiếu nại trái pháp luật” và hành vi “Bao che cho người bị khiếu nại; can thiệp trái pháp luật vào việc giải quyết khiếu nại”

Theo quy định tại Điều 67 Luật khiếu nại năm 2011 về việc xử lý hành vi vi phạm pháp luật của người giải quyết khiếu nại như sau “Người giải quyết khiếu nại có một trong các hành vi quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 6 của Luật này hoặc vi phạm các quy định khác của pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường hoặc bồi hoàn theo quy định của pháp luật.”

Xin cảm ơn luật sư!

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc.

Anh Thế