Bài 2: Quyết định xử phạt không thấu tình, đạt lý

Quặng có nguồn gốc cụ thể

Như vậy, việc khai thác titan của Công ty An Trường An tại địa chỉ trên là một hoạt động hợp pháp, được pháp luật bảo vệ. Và 434 tấn titan của Công ty bị Đội QLTT số VII bắt giữ và sau đó UBND tỉnh ra quyết định tịch thu chính là sản phẩm khai thác được từ hoạt động hợp pháp đó, điều này được khẳng định bởi một số chứng cứ cụ thể như sau:

Thứ nhất, từ ngày được cấp phép khai thác titan đến thời điểm Đội QLTT số VII kiểm tra lập biên bản tạm giữ 434 tấn titan, hoạt động khai thác của Công ty An Trường An tại mỏ Hòa Hội Nam diễn ra bình thường. Từ các chứng từ như hóa đơn tiền điện của công ty từ tháng 1/2011 đến tháng 12/2011; bảng kê khai nộp thuế tài nguyên nước; bảng lương hàng tháng của công nhân; bảng báo cáo nộp thuế hàng tháng; bảng báo cáo sản lượng khai thác hàng tháng và cả năm 2011 cho thấy, Công ty An Trường An duy trì hoạt động khai thác titan tại mỏ Hòa Hội Nam đều đặn, ổn định với tổng sản lượng khai thác được trong năm 2011 là 24.000 tấn titan thô (trong đó có 434 tấn đã bị thu giữ).

Đơn kêu oan của Công ty An Trường An

Thứ hai, ngay sau khi tiến hành kiểm tra và thu giữ 434 tấn titan, Đội QLTT số VII đã tiến hành lấy lời khai của 15 tài xế vận chuyển số titan này; trong biên bản làm việc, tất cả 15 tài xế đều khẳng định họ nhận hàng vận chuyển từ mỏ Hòa Hội Nam của Công ty An Trường An chở về nhập kho tại Cụm công nghiệp Nhơn Bình.

Một tình tiết cũng rất đáng chú ý đó là, ngay khi đoàn xe trên vừa lăn bánh chưa ra khỏi khu vực mỏ Hòa Hội Nam thì có 3 xe (trong số 15 xe nói trên) bị một số người chặn lại xin tiền, Công ty An Trường An phải nhờ Công an địa phương đến can thiệp, tại biên bản lập ngày 10/1/2012 của Công an xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ đã thể hiện điều này. Rõ ràng, 434 tấn titan vận chuyển trên 15 xe tải nhập tại kho Nhơn Bình của công ty An Trường An là có nguồn gốc từ mỏ Hòa Hội Nam.

Thứ ba, sau khi bị bắt giữ số titan nói trên, mặc dù đã cung cấp nhiều giấy tờ để chứng minh nguồn gốc titan và đề nghị phúc tra lại vụ việc nhưng đều không được các cơ quan chức năng xem xét, Công ty An Trường An đã nhờ chính quyền địa phương xác nhận sự thật về quá trình khai thác, vận chuyển titan của mình tại mỏ Hòa Hội Nam. Tại văn bản đề ngày 7/4/2012, các cấp chính quyền từ thôn, xã, huyện, công an, mặt trận ở huyện Phù Mỹ; với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước địa phương đã xác nhận rằng, Công ty An Trường An đã hoạt động khai thác titan hợp pháp tại mỏ Hòa Hội Nam trong suốt thời gian qua. Ngoài ra công ty chưa hề có vi phạm trong việc mua bán titan trôi nổi trên địa bàn. Đây là một bằng chứng nữa để khẳng định rằng 434 tấn titan mà UBND tỉnh tịch thu có nguồn gốc từ mỏ Hòa Hội Nam do công ty khai thác hợp pháp.

Từ những dẫn chứng trên cho thấy, Công ty An Trường An có chức năng khai thác titan và đã được UBND tỉnh Bình Định cấp phép khai thác tại mỏ Hòa Hội Nam, quá trình khai thác là có thật, sản lượng titan khai thác được tại mỏ này cũng là có thật; Công ty hoàn toàn không có vi phạm gì trong hoạt động mua bán titan trôi nổi. Như vậy, 434 tấn titan của Công ty An Trường An bị bắt giữ và tịch thu là có nguồn gốc từ quá trình khai thác hợp pháp tại mỏ Hòa Hội Nam, xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ. Nếu nói 434 tấn titan này không có nguồn gốc hợp pháp, vậy thử hỏi, nguồn gốc của nó ở đâu? Các cơ quan chức năng ở Bình Định không có bất cứ một chứng cứ nào cho thấy 434 tấn titan không được lấy lên từ mỏ Hòa Hội Nam.

Tại điểm d, khoản 1, điều 55 luật Khoáng sản số 60/2010/QH 12 quy định, các tổ chức, cá nhân được phép khai thác khoáng sản có quyền cất giữ, vận chuyển, tiêu thụ, xuất khẩu khoáng sản đã khai thác theo quy định của pháp luật. Công ty An Trường An vận chuyển 434 tấn titan khai thác được tại mỏ Hòa Hội Nam về cất giữ tại kho là hoàn toàn đúng quy định pháp luật; không thể nói là bất hợp pháp được.

Sự khiên cưỡng của Quyết định xử phạt

Lấy lý do Công ty An Trường An sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ không theo mẫu của Bộ Tài chính để kết luận 434 tấn titan của Công ty không có nguồn gốc hợp pháp và tiến hành thu giữ. Như đã trình bày, do yêu cầu phải sớm vận chuyển số titan trên về kho để cân và thanh toán tiền lương cho công nhân về quê ăn tết, trong khi đó, phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ theo mẫu của Bộ Tài chính Công ty An Trường An đã đặt in tại Công ty TNHH Việt Nhung (Hợp đồng in số 681/HĐKT-VN ngày 25/12/2011) nhưng do đơn vị này chưa giao hàng kịp, vì vậy Công ty An Trường An phải sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển của công ty tự in không theo mẫu của Bộ Tài chính để vận chuyển số titan trên.

Trước khi sử dụng, Công ty An Trường An đã báo cáo với Cục thuế tỉnh Bình Định. Vì vậy, việc làm này của Công ty An Trường An không nhằm mục đích trốn thuế mà nhằm mục đích đảm bảo quyền lợi cho người lao động; trên thực tế, công ty đã kê khai nộp thuế 434 tấn titan này tại Cục thuế Bình Định.

Không căn cứ vào các chứng cứ hợp pháp trong hoạt động khai thác, vận chuyển titan công ty, không tiến hành kiểm tra, xác minh thực tế vụ việc; Chi cục QLTT và Ban chỉ đạo 127 chỉ dựa vào lý do sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ do Công ty tự in không theo mẫu của Bộ Tài chính để kết luận 434 tấn titan của Công ty An Trường An không có nguồn gốc hợp pháp là chưa thấu tình, đạt lý.

Bởi lẽ, như đã trình bày, 434 tấn titan bị bắt giữ có nguồn gốc từ việc khai thác hợp pháp tại mỏ Hòa Hội Nam là không thể chối cãi. Thế nhưng điều đáng tiếc đã xảy ra, dựa trên cơ sở tham mưu, đề xuất mang tính chủ quan của Chi cục QLTT và Ban chỉ đạo 127; ngày 4/4/2012, UBND tỉnh Bình Định đã ra Quyết định số 642/QĐ-XPHC xử phạt hành chính đối với Công ty An Trường An và tịch thu toàn bộ 434 tấn titan của công ty? Quyết định số 642/ QĐ-XPHC của UBND tỉnh Bình Định dựa theo quy định tại Điểm a, Khoản 5, Điều 13, Nghị định số 150/2004/NĐ-CP ngày 29/7/2004 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực khoáng sản được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 4, Điều 1, Nghị định số 77/2007/NĐ-CP ngày 10/5/2007 của Chính phủ để xử phạt hành chính và tịch thu 434 tấn titan của Công ty An Trường An là khiên cưỡng.

Cụ thể, các điều luật ở đây quy định tịch thu tang vật, phương tiện đối với hành vi mua bán, vận chuyển, tiêu thụ, tàng trữ khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp và mẫu vật địa chất, khoáng sản đặc biệt quý hiếm bị mua bán, vận chuyển trái phép. Như đã dẫn chứng, 434 tấn titan của Công ty An Trường An là có nguồn gốc hợp pháp, không phải khoáng sản đặc biệt quý hiếm, cho nên không thể áp dụng các điều luật này để xử phạt và tịch thu được. Vi phạm của Công ty An Trường An có chăng chỉ là sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ không đúng quy định, và như thế sẽ bị xử lý theo các quy định của pháp luật về việc sử dụng hóa đơn, chứng từ.