Nuôi cá hiếm trên đỉnh núi, dân thoát nghèo nhờ "bỏ túi" trăm triệu mỗi năm

Cách trung tâm xã Trung Sơn (Quan Hóa) chừng 8km, bản Pượn được ví như "ốc đảo", với nhiều không như: không điện, không đường, không sóng điện thoại. Bản có 40 hộ/183 nhân khẩu, với 100% người dân là đồng bào Thái.

Vài năm trở lại đây nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương, người dân đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đặc biệt là triển khai nuôi cá giống dầm xanh mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đời sống người dân được nâng lên đáng kể, không còn lo thiếu đói mùa giáp hạt.

Là người tiên phong trong mô hình nuôi cá giống dầm xanh ở bản Pượn, đến nay ông Hà Văn Khường đã có hơn 20 năm trong nghề. Chính ông là người đầu tiên đem giống cá về nuôi ở bản, rồi hướng dẫn các hộ đào ao nuôi.

Với địa hình sẵn có nguồn nước, ban đầu gia đình ông Hà Văn Khường đầu tư vốn thả các loại cá thuần như: Trắm, trôi, chép, mè, rô phi, nhưng qua một thời gian đưa vào nuôi, ông nhận thấy các loại cá này chậm phát triển, giá thành không cao, không có sức cạnh tranh, lại hay xảy ra dịch bệnh dẫn đến thất bại.

Ông Khường chia sẻ, năm 1995 tình cờ trong một lần đánh bắt trên sông Mã, ông phát hiện loài cá dầm xanh (hay còn gọi là cá bỗng) có đặc tính dễ nuôi, sinh sản nhanh. Sau đó, ông mang về nuôi thử, ban đầu số lượng chỉ có 30 con giống, đến nay gia đình đã có trên 25 vạn cá giống.

Cá dầm xanh mới nhìn giống cá trắm với thân mình thon dài nhưng lưng của chúng có màu xanh rêu, môi và vây màu đỏ. Đây là loài ăn tạp, thức ăn sẵn có chủ yếu là cỏ, ngô, sắn. Theo ông Khường cá này rất dễ nuôi, hơn nữa lại có trọng lượng lên tới hơn 10kg, thịt thơm, ngon, dễ thích nghi với nguồn nước tự nhiên.

Để nuôi được loài cá này, theo ông Khường ao nuôi phải có nước chảy vào, lối nước chảy ra, nước trong ao phải luôn sạch, nếu nguồn nước đục, ô nhiễm cá sẽ còi cọc, sinh trưởng kém. Loại cá này có khả năng kháng bệnh tốt, thức ăn chủ yếu có sẵn trong tự nhiên (cỏ, ngô, sắn…).

Cá đạt kích cỡ từ 1,5kg - 2kg có thể cho thu hoạch, giá bán trung bình khoảng 150.000-200.000 đồng/kg. Tính ra, trừ chi phí mỗi năm gia đình ông thu về từ 300 - 400 triệu đồng cả tiền bán cá giống và cá thịt.

Mô hình nuôi cá giống dầm xanh của hộ anh Vi Văn Quề được triển khai đã 3 năm nay. Theo anh Quề, nhận thấy một số hộ trong bản nuôi loài cá này mang lại hiệu quả kinh tế cao nên năm 2018 anh mạnh dạn vay vốn ngân hàng chính sách rồi mua cá giống, đầu tư xây hai bể trát xi măng kiên cố.

Trước đây, khi chưa làm mô hình ao nuôi cá cuộc sống của gia đình anh Quề còn khó khăn, vài năm trở lại đây nhờ mạnh dạn đầu tư nuôi cá, cuộc sống đỡ vất vả hơn. Trừ chi phí, mỗi năm gia đình cho thu nhập từ 200 - 300 triệu đồng từ nuôi cá giống.

Hiện bản Pượn có 16 hộ nuôi cá giống dầm xanh, trung bình mỗi hộ có từ 1 - 3 ao nuôi, nhờ tận dụng khí hậu mát mẻ, nguồn thức ăn có sẵn từ sắn, nhiều hộ đã mạnh dạn vay vốn mở rộng quy mô, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Được biết, mô hình nuôi cá dầm xanh được phát triển trong những năm gần đây ở một số tỉnh miền núi như: Hà Giang, Yên Bái, Hòa Bình, Thanh Hóa, nơi có nguồn nước mát, sạch.

Theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Bí thư Đảng ủy xã Trung Sơn (Quan Hóa), cá giống dầm xanh ở bản Pượn hiện được các thương lái trong và ngoài tỉnh ưa chuộng, thường xuyên đến thu mua về nhân giống với giá cao. Thu nhập, đời sống của người dân từ đó được cải thiện. Những gia đình trước đây là hộ nghèo, nhờ nuôi cá dầm xanh đã vươn lên thoát được nghèo.

"Nhằm phát huy hiệu quả từ nuôi cá giống dầm xanh của các hộ dân, địa phương đã thành lập "Mô hình nuôi cá Dầm Xanh" tại bản Pượn, thu hút 16 hộ tham gia.

Cái khó hiện nay tại bản Pượn là đường giao thông đi lại khó khăn, bản lại chưa có điện lưới, sóng điện thoại nên việc kết nối, giao thương, quảng bá giống cá còn hạn chế. Hơn nữa, để nhân rộng mô hình này đòi hỏi người dân cần tìm tòi, nghiên cứu về kỹ thuật, vốn…", ông Tuấn Anh cho biết thêm.