Người cao tuổi khấp khởi khi được giảm 5 tuổi hưởng trợ cấp hưu trí

Trân quý những đồng trợ cấp

Năm nay bà Nguyễn Thị Quý (ở Khoái Châu, Hưng Yên) đã 75 tuổi, chồng của bà 77 tuổi. Trước đây, hai vợ chồng bà làm công nhân cầu đường.

Đến năm 1990, vợ chồng bà đã quyết định nghỉ việc khi công việc vất vả, sức khỏe không đảm bảo.

Sau khi nghỉ, bà đã hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần. Vợ chồng bà Quý trở thành lao động tự do. Công việc không thuận lợi, vợ chồng bà cũng không có tiền tích lũy.

Về sau, bà Quý trông chờ vào vài sào ruộng và hỗ trợ từ con cháu. Về già không có đồng lương hưu, cuộc sống của những người cao tuổi như bà cũng không dễ dàng.

Theo chính sách của tỉnh Hưng Yên, vợ chồng bà được mua bảo hiểm y tế miễn phí hằng tháng. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện hành, do chưa đủ 80 tuổi nên vợ chồng bà Quý vẫn chưa có thêm bất kỳ khoản trợ cấp nào.

Sau khi biết Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ 1/7 tới đây bổ sung thêm trợ cấp hưu trí xã hội cho người già, bà Quý khấp khởi trong lòng.

Nếu như quy định hiện hành, bà phải chờ thêm 5 năm, còn chồng bà thêm 3 năm nữa mới được nhận trợ cấp này. Thì chỉ vài tháng nữa thôi, cả hai người đã có thể chạm tay vào khoản trợ cấp 500.000 đồng/tháng.

Bà Quý cho biết, khoản trợ cấp này còn nhỏ bé. Tuy nhiên, với những người như vợ chồng bà không có lương hưu thì 500.000 đồng/tháng nhận được rất đáng quý.

Vợ chồng bà Quý là hai trong số khoảng 1,5 triệu người trong độ tuổi từ đủ 75 đến 80 tuổi thuộc diện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Với mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng là 500.000 đồng/người/tháng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ước tính tổng kinh phí thực hiện một năm là 9.046 tỷ đồng.

Năm 2025 (thực hiện từ ngày 1/7) kinh phí tăng thêm là 4.500 tỷ đồng. Ước tính tổng kinh phí cả  giai đoạn 2025-2030 là 40.500 tỷ đồng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đánh giá, hiện nay đời sống người cao tuổi từng bước được cải thiện, song đa số họ không có tích lũy, thu nhập thấp, một bộ phận cuộc sống phải dựa vào con cháu; nhiều trường hợp sống độc thân, cô đơn không nơi nương tựa.

Trong số người cao tuổi tại Việt Nam, 73% không có lương hưu hay trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống và phải sống phụ thuộc vào con cái.

Để bảo đảm đời sống cho đối tượng người cao tuổi hưởng trợ cấp xã hội, ngày 1/7/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 76/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 20/2021, trong đó quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội là 500.000 đồng/tháng.

Hình thành lưới an sinh đa tầng

Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học - Lao động và Xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho hay, đưa tầng hưu trí xã hội gắn vào hệ thống bảo hiểm xã hội để hình thành lưới an sinh đa tầng là điểm ưu việt của luật mới.

Theo vị này, trong hệ thống hưu trí đa tầng, thì tầng thấp nhất là hưu trí xã hội. Hệ thống đa tầng đảm bảo an sinh về già cho người lao động.

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Bảo hiểm xã hội về hưu trí xã hội đang được lấy ý kiến nêu rõ đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định tại Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Theo đó, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện gồm: Từ đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi.

Về mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất mức 500.000 đồng/tháng.

Trường hợp đối tượng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng, thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

Đối tượng đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng khi chết được hưởng chế độ hỗ trợ chi phí mai táng với mức là 10 triệu đồng.