Nghe khen "ngọt nước", cô gái thẳng tay chặn Phó giám đốc đối tác
(Dân trí) - "Hôm nào mời cô em "ngọt nước" cà phê nhé!". Đăng ảnh đi hồ bơi, Hảo không khỏi khó chịu khi nhận lời khen từ vị Phó giám đốc đối tác. Cô lập tức nhấn nút block (chặn) liên lạc của người này.
"Các em chẳng thích quá..."
Lê Ngọc Hảo, 25 tuổi, là nhân viên truyền thông tại TPHCM, đã block (chặn) thẳng tay vị Phó giám đốc công ty đối tác sau khi hai người tương tác qua lại trên mạng xã hội.
Nhiều lần Hảo để ý, trong những bài viết, trạng thái, hình ảnh cô đăng trên trang cá nhân, người đàn ông này rất hay vào bình luận khen ngợi theo cách suồng sã, cợt nhả hay hàm ý chuyện trai gái, tình dục.

Ngọt nước, to quá, dễ đẻ, căng... những bình phẩm về thân thể của người khác thường xuất hiện trên mạng (Ảnh cắt từ clip của CSAGA).
Ngoài những mô tả kích cỡ các bộ phận cơ thể, bình phẩm, vật hóa phụ nữ như "ngon", "căng đét", "nhìn nuốt nước miếng"... người này còn nhiều lần buông lời ám chỉ về khả năng tình dục như "em phải để anh test (kiểm tra)" hay "vừa ngon vừa khỏe như em, ai chịu cho nổi", "em phải gọi trai Tây"...
Đã có vợ và hai cô con gái nhưng trên trang cá nhân của mình, người này vẫn thường đăng ảnh phụ nữ rồi mô tả, xuýt xoa khen ngợi, cười cợt kiểu khiếm nhã như vậy.
Mới đây, Hảo đăng bức ảnh mình ở hồ bơi, anh ta vào khen: "Ngon ngọt quá! Thèm thật!" cùng lời mời: "Hôm nào mời cô em "ngọt nước" cà phê nhé!".
Lần đầu tiên, Hảo đáp lại một cách rõ ràng: "Anh nói cái gì ngon? Hãy tập cách tôn trọng phụ nữ và nói năng văn minh". Anh ta chống chế: "Chỉ vì anh mê cái đẹp thôi. Các em chẳng thích quá!".
Cảm thấy bị xúc phạm, Hảo thẳng tay block người này, xóa khỏi danh sách bạn bè dù biết rõ quyết định ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến công việc.
Theo cô gái, việc quấy rối tình dục thông qua lời khen, bình phẩm về người khác diễn ra khắp nơi, cả ngoài đời thực lẫn trên mạng.
Nhiều cánh đàn ông vẫn hay cợt nhả khoe "đang ngồi với cô em xinh đẹp" hay "có em gái ngon nghẻ ở đây thì xôm rồi"...
Ngoài đời là vậy, trên không gian mạng, mức độ quấy rối tình dục bằng những lời khen càng kinh khủng. Một cô gái đăng ảnh cá nhân có thể nhận về những bình phẩm, ám chỉ thô thiển như "nảy nở", "ngon", "to bự", "mắn đấy", "dòm phát ham"...
Câu chuyện rõ nét nhất của hành vi "quấy rối tình dục bằng lời khen" phải kể đến vụ quấy rối nhắm vào các tuyển thủ nữ đôi bóng đã nữ Việt Nam sau lần thứ 4 giành huy chương vàng SEA Games vừa qua.
Ngay sau chiến thắng của họ, trên mạng xã hội, hình ảnh của các nữ cầu thủ được đăng tải với nhiều bức ảnh bị cắt cúp nhắm vào phần ngực, kèm đủ lời sàm sỡ như: "Ước gì anh được một lần trực tiếp hôn lên lá cờ trên áo đấu của các em để tỏ lòng ngưỡng mộ"; "Các bạn thích số mấy (số in trên ngực áo các nữ cầu thủ), 19 hay 5 hay 11 hay 4", "Tôi đủ sức cân tất cả các số", "Thích em số 4 nhưng chọn em 19"...
Tệ hại hơn, hàng loạt bình luận khác cùng hùa vào "các anh khôn thế, cũng muốn khôn như các anh", "hôn xong đem áo về ngâm rượu", "nhìn các em lại xịt hết tiết canh dê"... Cho đến cả bình phẩm dị hợm "giá như các cầu nữ cởi áo ăn mừng còn... đẹp hơn nữa".

Chương trình tập huấn tại TPHCM về phòng chống quấy rối tình dục (Ảnh: Hoài Nam).
Tất cả những lời lẽ sặc mùi tư tưởng xem thường, vật hóa phụ nữ và quấy rối đó được thể hiện một cách công khai, ngang nhiên trong sự cười cợt, cổ vũ của rất nhiều người.
Không chỉ phụ nữ mới là nạn nhân của hành vi quấy rối tình dục ẩn khuất tinh vi sau lời khen. Mạng xã hội phần nào xóa nhòa "quyền lực giới" trong hành vi quấy rối người khác.
Nam giới cũng có thể trở thành nạn nhân khi chị em thản nhiên thể hiện khát khao "muốn trụng trứng", "muốn bỏ chồng", "chỉ cần một đêm"... trước hình ảnh vị chủ tịch trẻ tuổi của một ngân hàng hát nhảy dưới mưa, trước thông tin một hoàng tử nơi nào đó đang tuyển vợ hay bất cứ là anh chàng nào được đưa vào "tầm ngắm".
Quấy rối tình dục che đậy sau... lời khen
Những tình huống khen ngợi người khác như trên kéo theo hai luồng tranh cãi. Một bên bức xúc cho rằng đó là hành vi quấy rối tình dục. Ở chiều ngược lại, nhiều người lý giải là cách thể hiện tình yêu cái đẹp, "vì thích mới khen", "đừng quan trọng hóa". Thậm chí, có người còn xem những lời bình phẩm này như là đặc ân kiểu "được khen thích chết, còn giả vờ".
Phải nói, chưa khi nào người ta dễ dàng chạm đến cơ thể người khác, dễ dàng buông lời bình phẩm kiểu vật hóa như lúc này. Chỉ cần một cái rê chuột hay vài ba câu chữ đã có thể gửi đi những lời bạo lực, quấy rối, có khi còn được bao bọc, che đậy bởi những mỹ từ.
Điều này có thể thấy qua văn hóa ứng xử trên không gian mạng. Việt Nam đứng thứ 5 trên tổng số 25 quốc gia bị đánh giá là có hành xử không văn minh trên môi trường Internet theo khảo sát gần nhất của Microsoft.
Rủi ro nhiều nhất trên không gian mạng tại Việt Nam liên quan đến vấn đề quấy rối tình dục như tin nhắn gợi dục không mong muốn (41%), quấy rối tình dục (30%), gạ gẫm gợi dục (29%), liên lạc không mong muốn (49%)...
Cũng theo khảo sát trên, 70% người được khảo sát cho biết họ đã gặp phải một trong 21 hành xử không đúng mực trong một tháng gần đây. 97% thừa nhận họ đã bị tổn thương từ những hành xử đó trên không gian mạng và 83% lo lắng rằng họ sẽ gặp phải những hành vi tương tự một lần nữa.
Hành vi, lời nói được gửi đi từ những màn hình máy tính, điện thoại tưởng là ảo nhưng sự tổn thương, khó chịu, cả những lo lắng, sợ hãi của nạn nhân là hiện hữu. Có người nghe khen xong thì rơi luôn vào vực thẳm tổn thương, tức giận, đau khổ.
Lâu nay, hành vi quấy rối tình dục bằng lời nói bị nhiều người phủ nhận, đặc biệt khi chúng lại được bao bọc bởi lời khen ngợi. Những phản ứng, phản kháng trong trường hợp này có thể nhận về giải thích "đang khen đấy" hoặc "đùa thôi mà".
Trong khi, hành vi quấy rối tình dục bằng lời, bao gồm cả lời nói qua các phương tiện điện tử đã được quy định rõ ràng, chi tiết trong nghị định hướng dẫn thi hành luật.
Tại điều 84 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định các hình thức quấy rối tình dục bao gồm:
Các hành vi mang tính thể chất gồm hành động, cử chỉ, tiếp xúc, tác động vào cơ thể mang tính tình dục hoặc gợi ý tình dục; Quấy rối tình dục bằng lời nói gồm lời nói trực tiếp, qua điện thoại hoặc qua phương tiện điện tử có nội dung tình dục hoặc có ngụ ý tình dục; Quấy rối tình dục phi lời nói gồm ngôn ngữ cơ thể; trưng bày, miêu tả tài liệu trực quan về tình dục hoặc liên quan đến hoạt động tình dục trực tiếp hoặc qua phương tiện điện tử.
Từ bức tranh quấy rối tình dục được che đậy sau những lời khen tràn lan trên mạng, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học về Giới, Gia đình, Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) phối hợp cùng tổ chức Oxfam tại Việt Nam thực hiện chuỗi hoạt động truyền thông nhằm thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong việc chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới, hướng tới một xã hội an toàn, bình đẳng cho phụ nữ và nhóm thiểu số tính dục.
Nội dung này nằm trong chuỗi hoạt động "Xây dựng năng lực cho các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực bình đẳng giới tại Việt Nam".
Chuỗi hoạt động cùng hướng cộng đồng đến việc hiểu đúng và hiểu đủ về hành vi quấy rối tình dục. Thực tế, mỗi người đều có thể đang là nạn nhân hoặc là thủ phạm của hành vi quấy rối tình dục thông qua lời nói hàng ngày mà có khi bản thân chưa nhận diện được.
Khen ngợi người khác cũng cần có sự hiểu biết đi cùng thái độ lịch sự để không bước qua ranh giới giữa lời khen và hành vi quấy rối. Mọi lời nói, kể cả một lời khen trao cho người khác luôn cần được truyền tải một cách văn minh, tôn trọng.