Đề xuất gói an sinh xã hội 58.000 tỷ đồng

Thảo luận tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2021, ông Bùi Quang Tuấn thay mặt nhóm nghiên cứu Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam trình bày vấn đề phục hồi và phát triển kinh tế bền vững thông qua thúc đẩy chuyển đổi số Việt Nam.

Đáng chú ý, khi bàn về các giải pháp can thiệp nền kinh tế, nhóm chuyên gia của Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam cho rằng, các gói cứu trợ kinh tế cần phải được thực hiện kịp thời, đủ liều lượng, quy mô và hiệu quả. Đây là những mục tiêu khó khăn nhưng rất quan trọng để đảm bảo nền tảng ổn định vĩ mô, làm cơ sở cho sự phục hồi toàn diện của nền kinh tế trong trung và dài hạn.

Theo nhóm chuyên gia, các giải pháp cơ bản nên tập trung vào củng cố hệ thống y tế trên toàn quốc, củng cố hệ thống an sinh xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp thiết thực hơn tiếp tục cải cách thể chế, giải quyết những điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công.

 Cụ thể, với gói củng cố hệ thống y tế theo, theo các chuyên gia cần khoảng 76.000 tỷ đồng. Căn cứ của đề xuất này dựa trên báo cáo của Bộ Y tế về các khoản chi y tế để ứng phó với đại dịch Covid-19 ở Việt Nam. Những hạng mục cần chi đó là chi cho phòng dịch, hỗ trợ người nhiễm bệnh cách ly khoảng 14.000 tỷ đồng; chi cho xét nghiệm sàng lọc, mua vaccine khoảng 32.000 tỷ đồng; chi cho phòng dịch và điều trị covid-19 khoảng 18.500 tỷ đồng… 

Theo nhóm chuyên gia của Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, việc củng cố hệ thống an sinh xã hội với mục tiêu chính là hỗ trợ những nhóm dân cư, người lao động chịu ảnh hưởng tiêu cực lớn nhất do dịch bệnh.

Các biện pháp cụ thể bao gồm hỗ trợ việc khắc phục đứt gãy lao động như trợ giá cho các tuyến xe khách liên tỉnh, tàu hỏa phải chạy 50% công suất để chống dịch, nhà trọ 0 đồng trong vòng một tháng, hỗ trợ xét nghiệm miễn phí. Nếu bắt buộc phải làm theo quy định, hỗ trợ tiền điện cho mức tiêu thụ dưới 50 KW….

Ở những nơi phải phong tỏa thì đảm bảo những người lao động nhập cư làm việc trong khu vực không chính thức không có giao kết hợp đồng được hỗ trợ đầy đủ để yên tâm ngồi nhà, giải ngân nhanh những người trong danh sách hộ nghèo cũng như những người tham gia bảo hiểm xã hội chính thức để đảm bảo họ nhận được hỗ trợ kịp thời trên cơ sở được bao phủ bởi hệ thống an sinh xã hội chính thức.

Cụ thể, nhóm chuyên gia cho rằng, gói củng cố hệ thống an sinh xã hội cần khoảng 58.000 tỷ đồng. Căn cứ của đề xuất này dựa trên Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9/4/2020, Nghị quyết 154/NQ- CP ngày 19/10/2020 và Nghị quyết 68/NQ-CP ngày 1/7/2021 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 ở Việt Nam.

Trong đó, các khoản mục hỗ trợ cụ thể như hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho 4,1 triệu người lao động (số lượng lao động đào tạo trong khu vực nhà nước) với mức hỗ trợ 1,5 triệu đồng trong 6 tháng (tổng mức hỗ trợ khoảng 36.900 tỷ đồng); Hỗ trợ cho khoảng 2,68 triệu người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không lương người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không lương khoảng 10.000 tỷ đồng…

Nhóm chuyên gia còn đề xuất khoảng 244.000 tỷ đồng gói hỗ trợ doanh nghiệp. Căn cứ của mức đề xuất này là tính đến tháng 10/2021, Chính phủ đã miễn, giảm, giãn 95.000 tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất, miễn, giảm 27.000 tỷ đồng tiền lãi cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19.

Như vậy, tổng hỗ trợ đã thực hiện là 122.000 tỷ đồng. Sắp tới, để đảm bảo tính khả thi, các chính sách hỗ trợ có thể tiếp tục cố gắng duy trì được mức này trong 2 năm 2022-2023. Lộ trình giải ngân 122 nghìn tỷ đồng/năm trong 2 năm 2022-2023, tổng gói hỗ trợ là 244 nghìn tỷ đồng. 

Về gói đầu tư công, nhóm chuyên gia đề xuất là quy mô là 288.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2 năm 2022-2023. Căn cứ là quy mô gói hỗ trợ về đầu tư công nên nằm trong khoảng thấp hơn mức đầu tư công trung bình hàng năm theo kế hoạch đầu tư công trung hạn (2,87 triệu tỷ đồng trong giai đoạn 5 năm 2021-2025, tức là trung bình đạt 574 nghìn tỷ đồng/năm) để đảm bảo trong khả năng huy động nguồn lực của nền kinh tế. Theo lộ trình giải ngân được đề xuất, vốn đầu tư công kế hoạch trung hạn được bổ sung thêm 50% trong 2 năm 2022 và 2023.

Như vậy, tổng gói cứu trợ nền kinh tế dựa trên 4 lĩnh vực ưu tiên dự kiến có giá trị khoảng 666.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 8% tổng giá trị GDP nền kinh tế năm 2020. Đây cũng là đề xuất của nhóm nghiên cứu về quy mô của gói can thiệp kinh tế giai đoạn 2022-2023 cũng như nội dung của gói can thiệp này.