Bản "6 không" cạnh dự án nghìn tỷ đồng
(Dân trí) - Không điện, đường, trường, trạm, chẳng có sóng điện thoại, internet… là những thiếu thốn mà người dân ở bản Bình Quang, xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu (Nghệ An), chờ tái định cư sau gần 15 năm.
Trước đây, bản Bình Quang có hàng trăm hộ gia đình. Năm 2009, sau khi dự án Hồ chứa nước Bản Mồng được triển khai, nơi đây trở thành một vùng quê dường như bị quên lãng.
Con đường chính dẫn vào bản Bình Quang là đường cấp phối, đầy "ổ gà, ổ voi". Các hộ dân nơi đây phải sống trong cảnh không điện, đường, trường, trạm, chẳng có sóng điện thoại, internet… Các cháu học sinh đi học cách bản gần 10km.

Dự án hồ chứa nước Bản Mồng, xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu, Nghệ An (Ảnh: Nguyễn Phê).
Gia đình anh Võ Xuân Thông ở Hà Tĩnh, chuyển sang bản Bình Quang khai hoang lập nghiệp năm 1986.
"Khi dự án bắt đầu, công tác kiểm đếm, thống kê các hộ dân bị ảnh hưởng được thực hiện. Tuy nhiên, việc đền bù và tái định cư chưa được triển khai. Do nằm trong diện phải di dời, các hộ dân không thể sửa chữa hay xây dựng mới, khiến nhà cửa ngày càng xuống cấp. Nhiều gia đình sống trong nhà tạm bợ, đường sá hư hỏng, việc đi lại cực kỳ vất vả, gian nan...", anh Thông chia sẻ.
Khoảng 1.000 hộ dân xã Châu Bình (huyện Quỳ Châu) bị ảnh hưởng bởi dự án thủy lợi Bản Mồng. Trong đó, bản Bình Quang là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất với hơn 140 hộ phải di dời. Người dân không có đất canh tác ổn định.

Con đường đất dẫn vào bản Bình Quang (Ảnh: Quang Dũng).
Đến nay, có khoảng 100 hộ đã được đền bù và di dời. Còn gần 40 hộ chưa nhận được hỗ trợ và chưa biết sẽ đi đâu, về đâu.
Bà Phạm Thị Loan nói: "Nhà tôi sắp sập rồi mà không được sửa chữa. Nghe họ nói chỉ đền bù đất ruộng phần bị ngập. Căn nhà vợ chồng tôi đang ở họ nói không đền bù vì không ngập đến cốt".
Còn anh Nguyễn Văn Mạnh lo lắng khi xã thông báo đền bù di dời tái định cư nhưng gia đình anh không có trong danh sách.
"Gia đình tôi lên mảnh đất xã Châu Bình lập nghiệp từ năm 1988. Trải qua bao thăng trầm, giờ đây trong danh sách đền bù không có tên tôi nên cảm thấy lo lắng quá", anh Mạnh nói.
Khi anh Mạnh thắc mắc thì nhận được trả lời nước không ngập đến đất của gia đình nên không phải di dời.
Ngoài gia đình bà Loan, anh Mạnh, còn có nhiều hộ không có trong danh sách kiểm đếm, đền bù tái định cư, càng khiến người dân thêm lo lắng.

Nhà dân ở bản Bình Quang xuống cấp nghiêm trọng nhưng không được sửa chữa, xây mới (Ảnh: Quang Dũng).
Ông Trần Bảo Linh, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quỳ Châu, nói: "Người dân lo lắng hỏi xã, xã hỏi huyện và chúng tôi cũng đã trả lời nhiều lần. Những hộ này, khi tích nước thủy lợi mà trở thành ốc đảo huyện sẽ có đề xuất với Ban quản lý dự án để di dời ra khu tái định cư. Hiện tại cơ quan chức năng chỉ giải quyết đền bù, di dời các hộ dân nằm trong vùng bị ngập đi trước".
Dự án hồ chứa nước Bản Mồng, tại xã Yên Hợp, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An (giai đoạn 1) được phê duyệt năm 2009, tổng mức đầu tư 3.744 tỷ đồng, bao gồm cả các hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Năm 2010, dự án được khởi công, do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư cụm công trình đầu mối và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An làm chủ đầu tư hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Nguồn vốn giai đoạn 2021-2025 được bố trí 2.056 tỷ đồng. Phần vốn này, Thủ tướng giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm rà soát, cân đối, bố trí để hoàn thành dự án hồ chứa nước Bản Mồng theo tiến độ vào năm 2025.
Liên quan đến dự án này, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố 8 bị can trong vụ án Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Ban 4 - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Hoàng Dân và các đơn vị liên quan.