Hiểm họa mất ít nhất 30% lãnh thổ Syria vào tay Mỹ

Người Kurd muốn sáp nhập Raqqa vào Liên bang Bắc Syria

Theo giới truyền thông, không đơn thuần chỉ là một phần của tỉnh Aleppo và tỉnh Hasakah, người Kurd ở Syria đã tuyên bố ý định sáp nhập tỉnh Raqqa vào Liên bang phía Bắc Syria.

Trong cuộc phỏng vấn qua điện thoại của hãng thông tấn Nga Sputnik, người phát ngôn của cánh chính trị của người Kurd Syria (tức “Liên minh dân chủ Syria” - PYD) là ông Khalid Isa đã tuyên bố ý định sáp nhập tỉnh Raqqah vào “Liên bang Bắc Syria”.

Theo lời ông này, việc thành lập liên bang ở bắc Syria có thể giúp "duy trì và gìn giữ hòa bình cho cư dân các dân tộc trong Liên bang, đáp ứng nhu cầu của người dân đến một mức độ nhất định, cung cấp sự quản lý chung và đảm bảo sự bình đẳng giữa nam giới và phụ nữ…"

Tuy nhiên, ông Khalid Isa nhấn mạnh rằng, vấn đề quan trọng nhất của việc thành lập Liên bang Kurd là nó sẽ giúp bảo vệ người dân của khu vực này khỏi tay những kẻ khủng bố.

Đây không phải là lần đầu tiên người Kurd đưa ra tuyên bố như vậy. Trước đây, họ đã dần dần hiện thực hóa kế hoạch vĩ đại này, đầu tiên là tuyên bố thành lập các khu tự trị riêng rẽ ở Afrin, Kobani và al-Hasakahkhu, tiếp theo là Liên bang Bắc Syria nối liền các khu tự trị trên.

Ngay từ hồi tháng 3/2016, trong cuộc họp của đại diện các đảng phái chính trị ở khu vực phía Bắc Syria, được tổ chức ở thị trấn Rimeilan (tỉnh Hasakah), lực lượng chính trị của người Kurd Syria đã tuyên bố lập một khu vực liên bang tại phía bắc đất nước.

Cuộc họp này đã tập hợp khoảng 200 đại biểu đến từ khắp các vùng phía bắc Syria, đại diện cho Kurdistan Syria, các cộng đồng người Ả Rập, Assyria, Chechen, Circassian, Turkmen và Armenia, cộng đồng dân cư ở các thành phố Aleppo, al-Shanbe và nhiều thị trấn khác.

Cuộc họp được tổ chức dưới khẩu hiệu "Liên bang Syria - sự đảm bảo chung sống và đoàn kết của các dân tộc”, với định hướng tư tưởng là “Liên bang phía Bắc" sẽ thống nhất các cộng đồng sắc tộc định cư rời rạc cùng lực lượng dân quân của họ nhằm đối đầu với các tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), al-Nusra (al-Qaeda Syria) và các tổ chức khủng bố liên kết với chúng.

Vào thời điểm đó, người Kurd vẫn tuyên bố là "Nhà nước Liên bang" này sẽ tiếp tục nằm trong thành phần của đất nước Syria (khi đó người Kurd tuyên bố đã kiểm soát 22% lãnh thổ Syria) và cũng chưa hề công khai ý định đưa Raqqa vào thành phần liên bang này.

Tuy nhiên, đến lần công bố mới nhất này, tình hình đã có những diễn biến hết sức phức tạp, người Kurd không còn nhắc lại một quy chế Liên bang nằm trong đất nước Syria, trong bối cảnh sự hiện diện ngày càng đông đảo của lực lượng Quân đội Mỹ ở các vùng lãnh thổ do họ chiếm giữ và phạm vi kiểm soát của người Kurd đang tăng lên chóng mặt.

Mỹ tăng cường hiện diện trong khu vực người Kurd

Trong thời gian qua, Mỹ đã liên tiếp mở các căn cứ quân sự ở phía Bắc Syria, nhất là ở khu vực al-Hasakah và Raqqa. Tính đến thời điểm hiện tại, Mỹ đã mở ít nhất 4 căn cứ quân sự, điều động một khối lượng lớn binh lính và trang bị quân sự vào đóng chốt trong lãnh thổ Syria.

Căn cứ quân sự đầu tiên được Mỹ mở là ở sân bay Rimeilan của tỉnh al-Hasakah. Căn cứ Mỹ nằm ở gần tam giác biên giới Syria-Iraq-Thổ Nhĩ Kỳ, các máy bay chiến đấu tối tân của Mỹ đã được đưa đến đây, khống chế toàn bộ các tuyến biên giới giáp 3 quốc gia này.

Căn cứ quân sự thứ 2 là căn cứ không quân được lực lượng đặc biệt Mỹ lập trên vùng đất của một nhà máy xi măng cũ, trước đây thuộc liên doanh Syria-Pháp mang tên “Lafarge”, trong khu vực kiểm soát của người Kurd ở thị trấn Kobani, tỉnh Aleppo.

Căn cứ không quân thứ 3 được Mỹ lập ra nằm giữa thị trấn Sheddadi và thành phố al-Hasakah, thuộc tỉnh al-Hasakah. Đây là khu vực có rất nhiều mỏ dầu và khí đốt ở vùng đông bắc Syria, thuận tiện cho hoạt động chi viện tác chiến của không quân cho chiến trường Raqqa và Deir Ezzor.

Căn cứ không quân thứ 4 được Mỹ lập ở khu vực làng Til Beder, cách thành phố al-Hasakah khoảng hơn 35km, cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 70 km và biên giới Iraq 50 km. Đây nguyên là một cơ sở phòng thủ cũ của các đội tự vệ Rojava của người Kurd.

Mỹ sẽ biến Til Beder trở thành một căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ trên lãnh thổ Syria. Cơ sở được thiết kế cho 5.000 binh sĩ đồn trú và sẽ hiện diện thường xuyên khoảng 1.000 quân nhân. Các máy bay chiến đấu của Mỹ cũng có thể sử dụng căn cứ này.

Ngoài ra, Mỹ còn lập hàng loạt cứ điểm mặt đất khác trong lãnh thổ Syria, ví dụ như thị trấn Manbij ở phía đông bắc tỉnh Aleppo, cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 20km, cách thị trấn al-bab khoảng 40km; hay cứ điểm ở thị trấn Tal Abyad, cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ chưa đầy 1km.

Hiện nay, Mỹ đã lập các cứ điểm quân sự ở khu vực đập nước Tishrin và đập Tabqa ở Raqqa, chặn đường lực lượng quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ và cả Quân đội Syria từ tỉnh Aleppo tiến theo hướng đông, để áp sát phía Tây Raqqa. Như vậy, Raqqa là lãnh địa chắc chắn chỉ giành cho người Kurd.

Trong bối cảnh đang cần huy động tổng lực để đánh khủng bố thì sao Mỹ lại chặn đường quân Assad tham gia cùng đánh IS? Điều này không có cách giải thích nào khác là Mỹ, chính Mỹ chứ không phải người Kurd, muốn chiếm được càng nhiều đất của Syria càng tốt. Và tất nhiên là Mỹ đã ngăn Syria giải phóng Raqqa thì cũng không bao giờ trao nó cho Putin và Assad.

Việc Mỹ lập liên tiếp các căn cứ không quân lớn, cùng với hàng loạt cứ điểm mặt đất khác trong khu vực lãnh thổ người Kurd, đã cho thấy âm mưu tăng cường sự hiện diện của Mỹ ở Syria, nhằm biến các khu vực người Kurd kiểm soát thành “lãnh thổ” của mình.

Chỉ nhằm hỗ trợ cho người Kurd trong cuộc chiến chống IS mà Mỹ đã lập tới 4 sân bay quân sự và hàng loạt cứ điểm mặt đất. Phải chăng IS có thực lực quá kinh khủng để Mỹ phải huy động nhân lực, vật lực lớn đến như vậy? Hoàn toàn không phải như vậy, đó là để đối phó với Nga và Syria.

Syria có thể mất hơn 30% lãnh thổ vào tay Mỹ

Do thiếu lực trong cuộc chiến chống cả bè lũ khủng bố IS, al-Nusra cùng với các nhóm phiến quân đối lập, sự hợp tác với người Kurd trong chiến dịch quân sự chống khủng bố IS đối với Damascus và Mosscow sẽ là một con dao hai lưỡi mà Mỹ chính là người nắm đằng chuôi.

Về bản chất, cả Nga lẫn Mỹ đều hợp tác và trợ giúp người Kurd Syria trong cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS, nhưng Moscow chưa bao giờ điều khiển được người Kurd, mà “ông chủ” thực sự của YPG chính là Washington.

Người Kurd Syria là công cụ để thực hiện mục tiêu chia cắt đất nước Syria của Washington, do đó tất cả những khu vực do người Kurd kiểm soát đều sẽ là lãnh địa riêng của Mỹ mà Syria không thể đòi được, còn Moscow cũng không thể giúp Damascus được điều gì.

Thông qua con bài người Kurd, Washington thực chất đã xây dựng được một “tiểu vương quốc”, đường hoàng hiện diện bên trong lãnh thổ Syria mà chính quyền Damascus không thể làm gì được.

Người Kurd hiện đã chiếm giữ hầu hết tỉnh al-Hasakah (diện tích 23.334 km2, trừ khu vực Quasmili do SAA kiểm soát) một phần của tỉnh Aleppo (khu vực Manbij), nửa phía Bắc của tỉnh Raqqa (diện tích 19.616 km2) và một phần phía Bắc của Deir Ezzor (diện tích 33.060 km2).

Như vậy, diện tích chiếm đóng của người Kurd hiện đã tăng lên hơn con số 22% diện tích Syria (185.180 km2) so với hồi tháng 3/2016. Nếu người Kurd đánh chiếm nốt nửa phía Nam của tỉnh Raqqa (điều này hoàn toàn nằm trong tầm tay) thì khu vực kiểm soát của họ có thể lên tới gần 30% tổng diện tích đất nước Syria

Ngoài ra, nếu người Kurd với sự hậu thuẫn của Mỹ tiếp tục mở rộng cuộc chiến chống IS xuống tỉnh Deir Ezzor (mà hiện Quân đội Syria chỉ còn giữ được thành phố thủ phủ của tỉnh) thì phạm vi kiểm soát của họ có thể lên tới 40% diện tích đất nước Syria.

Người Kurd muốn thành lập Liên bang phía Bắc, quy tụ tất cả các dân tộc ở khu vực phía Bắc thì họ sẽ trở thành một cơ cấu chính quyền địa phương kiểu gì trong đất nước Syria? Liệu có thể thành lập một Liên bang nằm trong 1 quốc gia thống nhất hay không? Thậm chí là có thể thành lập một Liên bang trong Liên bang Syria hay không?

Washington đã đổ tiền của cho người Kurd đánh nhau với IS để giành đất không phải là để trao nó lại cho Syria và Nga. Với sự hiện diện đang ngày càng gia tăng của Mỹ ở đây, thực tế các khu vực này là lãnh thổ kiểm soát thực tế của Mỹ và khu vực phía Bắc Syria chỉ có thể là một cơ cấu Liên bang độc lập, chính quyền Assad sẽ mất đi ít nhất 30% lãnh thổ.

Kể cả khi người Kurd vẫn không tuyên bố độc lập hoàn toàn, tách ra khỏi Syria để thành lập quốc gia riêng thì Damascus cũng không bao giờ còn kiểm soát được các khu vực này nữa. Người Kurd và đằng sau là Mỹ mới là các “ông chủ” thực sự của khu vực phía bắc Syria.

Một lập luận logic và hoàn toàn không cảm tính là nếu ông Assad còn tại vị lâu dài thì chắc chắn là người Kurd sẽ tuyên bố độc lập và tách ra khỏi Syria, đồng nghĩa với việc muốn duy trì đất nước Syria còn là một thực thể thống nhất thì bất cứ chính quyền thân Nga nào cũng không được phép tồn tại.

Assad và các chính quyền thân Nga không được tồn tại ở Syria thì chắc chắn là phạm vi ảnh hưởng, quyền lợi của Moscow sẽ giảm sút nghiêm trọng, các căn cứ quân sự Nga sẽ không còn chỗ đứng ở đất nước này. Duy trì quyền lợi của Nga và sự toàn vẹn lãnh thổ Syria là bài toán quá khó cho Nga. Vậy ông Putin sẽ chọn phương án nào?

Theo Thiên Nam

Đất Việt