Một cổ đông TIC phản ứng gay gắt với đề xuất dừng dự sán sắt Thạch Khê

Dự án kéo dài quá lâu rồi

Cụ thể, trả lời câu hỏi của báo chí, ông Đỗ Thắng Hải nói: "Tôi xin nói lại đây là dự án kéo dài rất lâu rồi, cũng đã được các cấp, ngành cấp tạo điều kiện thực hiện các dự án. Các DN đã đầu tư khoảng gần 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau đó có sự lo ngại, quan ngại của Hà Tĩnh mặc dù Dự án này đã có sự vào cuộc, giám định và có ý kiến của các cơ quan có chuyên môn theo chức năng, kể cả tư vấn trong và ngoài nước".

"Chúng tôi đã báo cáo Chính phủ về quan điểm từ phía Bộ Công Thương (Bộ Công Thương phản đối việc dừng dự án- PV). Hiện nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu một số bộ, ngành khác, kể cả các cơ quan có chức năng, chuyên môn có ý kiến về việc này. Chúng tôi cũng sẽ thực hiện theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ khi có ý kiến chính thức về việc này", ông Hải cho biết thêm.

Không chỉ có Bộ Công Thương, hiện nay có nhiều đơn vị, cơ quan như Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam, một số cổ đông của TIC, nhiều chuyên gia kinh tế, nhà khoa học cũng đã bày tỏ thái độ không đồng tình với đề xuất dừng dự án của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh Hà Tĩnh.

“Thiếu năng lực, trách nhiệm hay động cơ gì?”

Đáng chú ý, trong một văn bản gần nhất gửi Chính phủ, các bộ ngành liên quan, ông Phạm Lê Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư thương mại và khai thác khoáng sản Thăng Long- Công ty tư nhân duy nhất tham gia dự án từ những ngày đầu đã khẳng định, từ giữa tháng 11/2016, Thủ tướng đã yêu cầu đủ thủ tục pháp lý theo quy định là triển khai dự án trong quý I/2017, chứ không phải làm hay không làm và “không đề cập tới việc dừng dự án”.

Đặc biệt, ông Hùng cho rằng, đề nghị dừng dự án của Bộ KH&ĐT là “không có cơ sở pháp lý, thực tiễn, thiếu trách nhiệm, thiếu tôn trọng ý kiến các bộ và các nhà khoa học”.

“Tôi đã tham dự hầu hết các cuộc hội thảo, hội nghị, kể cả cuộc hội nghị do Bộ KH&ĐT chủ trì tổ chức ngày 25/4/2017. Tại các cuộc họp này, các Bộ, các nhà khoa học đều đồng tình ủng hộ dự án được triển khai, duy nhất chỉ có văn bản của lãnh đạo Hà Tĩnh là muốn dừng dự án”, ông nhấn mạnh.

Ông Hùng cũng dẫn hàng loạt các chứng cứ mà Bộ KH&ĐT, UBND Hà Tĩnh nêu ra để nhấn mạnh việc đề xuất dừng dự án “không những thiếu cơ sở pháp lý, thực tiễn mà còn bộc lộ những thiếu sót nghiêm trọng nếu biết nghiêm túc nhìn lại chính bản thân mình”.

Trong đó, có lo ngại từ phía Bộ KH&ĐT liên quan tới nhu cầu vận chuyển quặng sắt giai đoạn I lên tới 5 triệu tấn/năm (tần suất khoảng 5 phút/chuyến xe tải trọng 40 tấn) từ mỏ Thạch Khê đến cảng Vũng Áng thì khả năng chịu tải của đường bộ là không đảm bảo, ảnh hưởng an toàn đến các phương tiện giao thông khác và con người khi tham gia giao thông.

“Thưa Thủ tướng, thưa các quý Bộ, theo tính toán với tốc độ 50 km/h, số xe có thể lưu thông trong 5 phút sẽ là 100 xe (xe này cách xe kia 35m). Thực tế, theo số liệu nghiên cứu qua 3 trạm thu phí: Bến Thủy, đường tránh Hà Tĩnh, hầm đèo Ngang cho thấy lượng xe lưu thông trung bình trong 5 phút chỉ là 10 xe. Vậy Thạch Khê dùng 1 xe trong 5 phút hoàn toàn không ảnh hưởng gì, thậm chí dùng đến 5 – 10 xe trong 5 phút vẫn an toàn”, ông nói.

Đối với lo ngại về nguy cơ hoang mạc hóa ở phạm vi rộng, kể cả thành phố Hà Tĩnh (cách mỏ chưa đến 6km), ông Hùng cho rằng: “Cứ theo ý kiến này, toàn bộ những đồi núi có độ dốc ≥ 5,2^o và độ cao cách biệt ≥ 550m đều bị sa mạc hóa hết, bao gồm cả dãy núi Trường Sơn, vòng cung Ngân Sơn, vòng cung Đông Triều… – một điều không thể chấp nhận được”.

“Rõ ràng vì năng lực, vì thiếu trách nhiệm hay vì động cơ khác đều phải xem xét?”, lãnh đạo doanh nghiệp này đặt câu hỏi.

Đồng thời ông Hùng cũng khẳng định thêm rằng: “Chỉ từ 2 ví dụ trên thuộc kiến thức sơ đẳng, cơ bản mà chưa hiểu đúng thì làm sao hiểu được các luận cứ khoa học và thực tiễn khác thuộc Dự án mỏ sắt Thạch Khê phức tạp, phải nghiên cứu 57 năm nay bởi hàng chục các đơn vị chuyên ngành trong nước và quốc tế, do hàng trăm nhà khoa học Việt Nam và thế giới xây dựng và thẩm định, chính phủ Việt Nam thông qua”.

Yêu cầu phân rõ trách nhiệm

Trao đổi với báo chí, ông Phạm Lê Hùng một lần nữa yêu cầu, đối với dự án mỏ sắt Thạch Khê thì cần phải làm rõ Nghị quyết và yêu cầu của Đảng và Chính phủ trước khi đưa ra kết luận dừng dự án. Đồng thời, nhấn mạnh đến trách nhiệm của UBND tỉnh Hà Tĩnh khi không làm tròn trách nhiệm trách nhiệm tài chính góp phần khiến dự án bị chậm tiến độ.

Tổng công ty khoáng sản và thương mại Hà Tĩnh ban đầu chiếm 24% với số tiền phải đóng góp là 576 tỷ đồng, theo quy định đến năm 2014 phải nộp đủ 487 tỷ nhưng không thực hiện. Họ chỉ nộp được 40 tỷ tiền thật, ngoài ra các nguồn khác quy ra tiền (nhưng không phải tiền) là 124 tỷ. Như vậy, Hà Tĩnh nộp thiếu 363 tỷ theo quy định. Điều này gây nhiều khó khăn, bị động cho TIC trong kế hoạch sản xuất và hậu quả là dự án chậm tiến độ.

“Hơn nữa, các văn bản liên quan đến dự án đều có ý kiến đồng thuận của Hà Tĩnh, kể cả báo cáo đánh giá tác động môi trường, nhưng bây giờ anh lại nói không đồng tình. Vậy trách nhiệm về chữ ký trong các cuộc họp thế nào? Thiệt hại với nhà đầu tư, ảnh hưởng tới ngân sách và hàng nghìn hộ dân trong vùng phát triển dự án tính ra sao?”, ông nói thêm.

Trên thế giới chưa có một quốc gia nào mà một mỏ tài nguyên doanh thu hàng chục tỷ USD, nộp ngân sách hàng tỷ USD, tạo ra hàng nghìn việc làm cho người lao động mà lại “đắp chiếu” để triển khai việc khác. Đất vùng mỏ Thạch Khê là cát bạc màu, nông nghiệp không thể phát triển. Xây dựng du lịch không ai thực hiện trên một mỏ sắt lớn (do chất lượng nước, sét đánh…).

“Tôi tin rằng chính phủ sẽ xem xét lại năng lực, trách nhiệm những người đã ký văn bản đề nghị dừng dự án”, ông Hùng nói.

Mạnh Quân