Xông đất ngôi nhà rường đặc trưng đất cố đô

(Dân trí) - Đầu năm mới, chúng tôi chọn xông đất Lạc Tịnh Viên, một ngôi nhà vườn thơ mộng “rặt” chất Huế nằm bên dòng sông An Cựu hiền hòa. Nơi đây hội đủ tất cả nét thanh bình, yên ả về kiến trúc, không gian “nhà” và “vườn” đặc trưng đất cố đô.

Nhà rường Lạc Tịnh Viên

 

Chủ nhân của ngôi nhà xưa là Nguyễn Phước Hồng Khẳng, con trai thứ 13 của “vua thi sĩ” Tùng Thiện Vương và là cháu vua Minh Mạng. Làm quan 3 đời vua nhưng với tính cách khảng khái, thanh liêm, ông được dân rất quý mến, vua tin yêu.

 

Được xây dựng vào năm 1889, Lạc Tịnh Viên có nghĩa là khu vườn yên vui. Bước qua cánh cửa gỗ, bỏ lại sau lưng mọi ồn ã phố thị, tiếng chim hót líu lo và cả một màu xanh của cây, hoa, trái ập vào mắt.

Cây mai vàng gần 100 tuổi nở hoa trước sân đón Tết.

 

Rảo bước trên con đường gạch xưa sẽ dẫn ta đến 4 căn nhà rường cô đọng những gì tinh túy nhất của kiến trúc Huế.

 

Bình phong cổ chắn gió

 

Nhà vuông có vòm mái hình vỏ cua, bốn bề gió lộng có tên “Nhân hậu”, là nơi gia đình thường xuyên phát chẩn cho người nghèo mỗi tuần. Do cảm kích lòng thương dân như con của ngài Hồng Khẳng khi làm quan tại xứ Thanh, lúc ngài về Huế, dân ở đây đã tặng tấm hoành phi khắc to 2 chữ “Nhân hậu”.

Nhà "Nhân Hậu" là nơi phát chẩn hàng tuần cho người nghèo

 

Phía sau là nhà trung tâm có tên “Hy Trần Trai” do người chú Tuy Lý Vương tặng với ngụ ý khen ngài có hiếu với cha mẹ và có tài đức với đất nước. Nhà có kết cấu trên 56 cây cột chống gỗ lim đen bóng cùng hệ thống vì kèo chạm trổ công phu.

 

Hàng rường cột tinh xảo trong nhà “Hy Trần Trai”

 

2 nhà trái phải là “Di Tâm Thích Thể Đường” dùng dạy dỗ con cháu, ”Vấn Trai” để chủ nhân tiếp khách, sáng tác văn thơ và “nghiệm” lại chính mình sau mỗi ngày.

 

Mái ngói liệt đã hơn 100 năm ở nhà “Di Tâm Thích Thể Đường”

 

“Vấn Trai”, ngôi nhà thứ 4 trong Lạc Tịnh Viên mang nét kiến trúc trộn lẫn Đông - Tây

 

Vật dụng trong nhà vườn Lạc Tịnh chủ yếu bằng gỗ quý từ câu đối, liên ba, bàn ghế cho đến đồ thờ tự. Bao bọc quanh khu vườn là hàng trăm cây hoa, trái tỏa hương sắc thơm cả 4 mùa như tường vi, địa lan, hồng, cau, mai…

 

Nhiều bàn ghế, phản bằng gỗ quý

 

Tết đến tại nhà xưa Lạc Tịnh, họ hàng tập trung về sum họp, làm bánh mứt, kể chuyện năm xưa và mở cửa đón họ hàng, khách khứa viếng thăm. Cây hoàng mai trước sân nở bông vàng rực. Sau khi thăm nhà, vườn, khách có thể dừng chân ngồi trên các bộ bàn ghế đá thưởng trà - mứt gừng do chủ nhân mời, ngắm non bộ, nghe “tiếng” thiên nhiên để lòng lắng lại với cảm xúc bình yên ngày đầu Xuân khó tả.

Một số hình ảnh từ ngôi nhà rường Lạc Tịnh Viên.

 

Tết về trên nhà rường Huế

Con đường lát gạch quanh co dẫn từ cổng vào nhà

 

Trà rượu bày sẵn để đón khách

 

1 góc phòng khách đẹp và sang trọng

 

Một tấm phản cho bạn thân

 

Bức liễn trúc độc đáo

 

Bức tranh “Trạng Nguyên bái tổ vinh quy”

Bàn thờ nhà đặt liễn gỗ thay cho bài vị và ảnh thờ

Bức ảnh xưa chụp gia đình ngài Hồng Khẳng tại Lạc Tịnh Viên dịp Tết

 

Xung quanh nhà rường Lạc Tịnh là nhiều khu vườn rợp bóng cây xanh.

 

Lạc Tịnh Viên, một trong ít nhà xưa còn giữ nguyên vẹn được “nếp nhà”, “nếp người” tại cố đô Huế.
 

Đại Dương