Xâm nhập "lãnh địa" nuôi tôm chân trắng trái phép bên Vịnh Lăng Cô

Thứ năm, 26/11/2015 - 09:02

(Dân trí) - Tại thị trấn biển Lăng Cô (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) thời gian gần đây đã xảy ra tình trạng nuôi tôm chân trắng trái phép với sự bất lực, buông lỏng của chính quyền địa phương.

Thị trấn biển bị “cày phá” bởi hồ nuôi tôm chân trắng

Qua phản ánh từ người dân địa phương, chúng tôi về thị trấn biển Lăng Cô – nơi được công nhận là Vịnh đẹp thế giới và không khỏi kinh hãi khi hàng loạt hồ nuôi tôm chân trắng đang hoạt động ồ ạt tại đây. Cả một vùng ven đầm Lập An, cạnh các nguồn nước sông, hồ sát biển là các hồ tôm chi chít như “miếng bánh” bị sâu đục khoét.

Nhiều nhất là các hồ tôm diện tích nhỏ ở thôn Lập An (sát đầm Lập An, nơi đổ nước ra Vịnh đẹp Lăng Cô) được người dân mới đào, hoạt động chừng nửa năm trở lại.

Nghe chúng tôi nói muốn xem xét đầu tư làm ăn, 2 người đàn ông hào hứng giới thiệu: “Anh muốn sang lại mấy hồ tụi em có hết. Chừng 100 đến 200 triệu đồng một hồ nhỏ vài trăm mét vuông”. “Vậy hồ tôm có giấy tờ gì không?”, một người nói: “Chưa có, nhưng anh yên tâm rồi sẽ có”.

Xâm nhập các hồ nuôi tôm chân trắng trái phép tại thị trấn biển Lăng Cô.

Tiếp tục đi khảo sát tại thôn Loan Lý, chúng tôi nhận thấy ở đây tuy không nhiều hồ như ở thôn Lập An nhưng toàn là hồ tôm "khủng" với diện tích rất lớn và được đầu tư kỹ với trang thiết bị tốt. Tại một hồ tôm rộng mênh mông, thấy chúng tôi thập thò ngoài bức tường mới xây để quay phim hồ ở trong, 1 người đàn ông to lớn mình trần lớn tiếng quát tháo rồi chạy ra đuổi theo.

PV đã mục sở thị cả dải nhà dân dọc Quốc lộ 1A ở thị trấn này và không khỏi giật mình khi hầu như các nhà đều đào hồ nuôi tôm chân trắng ở vườn nhà. Từ hồ tôm nhìn ra đường quốc lộ chỉ 2-3 mét. Cũng từ các hồ tôm này, đường dẫn nước thải được đổ về phía sau vùng đầm Lập An. Hầu hết các hồ tôm chân trắng tại đây đều là trái phép.

Chính quyền buông lỏng quản lý

Trao đổi vấn đề tại sao lại để người dân ồ ạt nuôi tôm chân trắng như vậy, ông Trần Văn Giảng, Chủ tịch UBND Thị trấn Lăng Cô cho biết, xuất phát từ Quyết định số 72 tháng 11/2014 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế “Ban hành quy định về nuôi tôm chân trắng trên vùng đầm phá Tam Giang – Cầu Hai, Lăng Cô”, người dân ồ ạt nuôi tôm sai quy định.

Ông Giảng cho biết, có nhiều điều kiện để được nuôi tôm chân trắng như diện tích phải trên 3.000m2 với các ao nuôi xây dựng sau 2010, các hệ thống thải, cơ sở hạ tầng, hệ thống lắng lọc… Nhưng đa số các hộ nuôi đều có diện tích nhỏ chỉ vài trăm mét vuông. Hộ nào nuôi với diện tích lớn đảm bảo thì lại chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất và thiếu nhiều cơ sở vật chất, hệ thống xử lý ô nhiễm…

Có tổng số trên 90 hộ nuôi với diện tích hơn 32 hecta trái phép. Nhiều vùng như ở thôn Lập An, Loan Lý là tự phát. Tại vùng Loan Lý, các hộ nuôi tôm chân trắng trên đất nông nghiệp không đúng quy hoạch. Do diện tích quá lớn, cấp thị trấn không đủ thẩm quyền nên thị trấn đã trình đơn lên huyện.

Chủ tịch thị trấn Lăng Cô cho biết địa phương đã cùng với huyện, tỉnh đã kiểm tra, xử lý, lập biên bản, phạt tiền từ 1-2 triệu đồng/hộ nhưng vẫn không làm dứt điểm được. “Chúng tôi mới chỉ làm ngang vậy chứ cương quyết xử lý không cho nuôi thì không cương quyết lắm. Bà con làm đa số là lỗ, thấy cũng tội”.

Trả lời câu hỏi: “Sẽ như thế nào nếu các hồ nuôi tôm chân trắng trái phép kia không đảm bảo về xử lý nước thải? Nước tôm thải ra sẽ làm ô nhiễm cả vùng đầm phá Lập An, ảnh hưởng đến môi trường nước của Vịnh đẹp Lăng Cô?”, ông Giảng cho hay: "Cũng đã nói và cảnh báo với bà con nếu không bảo vệ thì đầm Lập An sẽ thành khu đầm chết, nếu ai để xảy ra ảnh hưởng môi trường nặng sẽ cương quyết dẹp hồ".

Riêng về thông tin cho rằng một số cán bộ thị trấn Lăng Cô có nuôi tôm chân trắng trái phép, ông Giảng khẳng định không có việc này.

Quyết định số 72/QĐ-UBND của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế nêu rõ, cơ sở nuôi tôm chân trắng phải nằm trong vùng quy hoạch, phải đăng ký với Ủy ban nhân dân xã, thị trấn; có biên bản đánh giá cơ sở đủ điều kiện để nuôi tôm chân trắng thâm canh trên vùng đầm phá của cơ quan chuyên ngành và được sự phê duyệt của UBND huyện, thị xã. Tổ chức, cá nhân nuôi tôm chân trắng phải tuân thủ các quy định của Nhà nước về cam kết bảo vệ môi trường, đánh giá tác động môi trường.

Phải đảm bảo các điều kiện như: Ao nuôi có diện tích mặt nước tối thiểu 3.000m2 đối với những ao nuôi xây dựng sau năm 2010 và có diện tích mặt nước tối thiểu 2.000m2 đối với những ao nuôi xây dựng trước năm 2010. Ao phải có hệ thống xử lý nước cấp và chất thải. Cơ sở nuôi tôm phải có kênh cấp và kênh thoát nước riêng biệt. Nước thải và chất thải từ nuôi tôm trước khi thải ra môi trường phải được xử lý đảm bảo đạt tiêu chuẩn theo quy định.

Nhiều hệ lụy từ nuôi tôm thẻ chân trắng khi gây ô nhiễm môi trường đầm phá, nhất là khu quy hoạch bảo vệ bãi giống, bãi đẻ của tôm, cá. Việc các ao hồ nuôi tôm sú và tôm thẻ chân trắng nằm xen lẫn với nhau càng làm cho việc kiểm soát, ngăn ngừa dịch bệnh trở nên khó khăn hơn.

Đặc biệt nước thải từ tôm chân trắng nếu không được xử lý kỹ sẽ dẫn đến tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Nếu nước ô nhiễm này dẫn ra đầm phá, biển sẽ làm ô nhiễm nặng nước biển, đầm phá, làm chết thủy sinh ở đây. Ngoài ra, nước thải sẽ tác động lớn đến mực nước ngầm, làm mặn hóa toàn bộ nước ngầm, dẫn đến vùng cát bên dưới sẽ bị sa mạc hóa, thực vật không sống được.

Hình ảnh nhiều hồ tôm chân trắng trái phép vừa mới mọc lên tại thị trấn biển Lăng Cô: