Vụ thủy điện suýt bị vỡ: Tự ý tích nước, chưa được phép vận hành

Từ ngày 13/8- 14/8, Đoàn công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống thiên tai đã có chương trình làm việc với UBND tỉnh Đắk Nông về tình hình mưa lũ trong thời gian vừa qua. Tại buổi làm việc, Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông đã có báo cáo về sự cố tại thủy điện Đắk Kar. Công trình này được Bộ Công Thương phê duyệt, nằm trên địa bàn hai tỉnh Đắk Nông và Bình Phước, công suất 12 MW.

Công trình chưa hoàn thành vẫn tích nước?

Trước đó, từ ngày 6/8-7/8, do mưa lớn và nước từ thượng nguồn đổ về nên mực nước trong hồ thủy điện Đắk Kar tăng nhanh. Khi tiến hành nâng cửa van xả thì gặp sự cố kẹt van xả khiến mực nước trong hồ tiếp tục tăng và tràn qua đỉnh cửa van, nguy cơ bị vỡ đập, đe dọa an toàn cho hàng ngàn hộ dân phía dưới hạ lưu.

Rất may, thời điểm trên đường ống áp lực của thủy điện này bị vỡ, kết hợp với việc xả lũ qua cống xả cát, giúp thủy điện này thoát khỏi nguy cơ vỡ đập. Đến tối ngày 10/8, sự cố kẹt van được khắc phục một phần, van xả được nâng cao hơn 1m, đưa mực nước trong hồ về ngưỡng an toàn.

Ghi nhận tại khu vực xảy ra sự cố, thân đập đều làm bằng đất, hai bên được gia cố bằng đá hộc nhưng nhiều chỗ bong tróc, phía dưới chân hạ lưu đập bị sạt lở nghiêm trọng. Theo chủ đầu tư, công trình này đang trong quá trình thi công, dự kiến hoàn thành vào cuối năm nay. Trong thời gian qua công trình này đã đóng cửa van để tích nước, chuẩn bị vận hành thử.

Tại hiện trường, ông Lê Viết Thuận, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Đắk Nông cho biết: “Đơn vị này đang thi công nhưng đã đóng cửa van là sai quy định dẫn đến nguy cơ vỡ đập”.

Báo cáo của Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông ngày 13/8 cũng nêu rõ: "Qua theo dõi và kiểm tra thực tế, báo cáo của chủ đầu tư, hiện nay Công trình thủy điện Đắk Kar chưa được Bộ Công Thương phê duyệt phương án tích nước, vận hành". Như vậy Thủy điện Đắk Kar đã tự ý tích nước vào hồ, khi có nước về đột ngột, van xả tràn bị kẹt nên dẫn đến tình trạng nêu trên.

Ông Bùi Huy Thành, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông cũng khẳng định, thủy điện Đắk Kar đang trong quá trình tích nước tạm thời, vận hành thử thì xảy ra sự cố. Việc cấp phép, quản lý vận hành sẽ do Bộ Công thương chứ không phải Sở Công thương các địa phương.

“Chủ đầu tư không được rời mắt khỏi công trình”

Ngày 14/8, Đoàn công tác do ông Đặng Quang Minh, quyền Vụ trưởng Vụ thiên tai cộng đồng, Bộ NN-PTNT cũng đã kiểm tra công tác khắc phục sự cố tại Công trình thủy điện Đắk Kar.

Tại buổi làm việc, ông Đặng Quang Minh cho rằng nhờ có sự ứng phó kịp thời của các cơ quan chức năng, nên sự cố đã tạm thời được khắc phục, không để xảy ra thiệt hại nghiêm trọng cho người dân. Tuy nhiên hiện nay vẫn chưa phải thời gian cao điểm mưa lũ chính vụ nên nhà máy phải rà soát và sẵn sàng ứng phó.

Ông Minh yêu cầu phải sẵn sàng lực lượng để vận hành tay cửa xả nếu tiếp tục gặp sự cố từ bây giờ đến hết mùa mưa lũ. Kiểm tra lại tất cả các hạng mục của đập từ cửa chặn rác, thân đập, vai đập để đưa ra phương án sửa chữa, khắc phục. Lập danh sách các số điện thoại khẩn cấp cung cấp cho lực lượng túc trực tại nhà máy để khi có vấn đề gì thì liên lạc, tránh tình trạng làm một mình như sự cố vừa rồi.

"Nhất quyết trong mùa mưa lũ này, yêu cầu lãnh đạo nhà máy không được rời mắt khỏi công trình, phải có lực lượng túc trực. Nửa ngày mà nước lên cả chục mét thì rất nguy hiểm", ông Minh nhấn mạnh.

Trước đó, làm việc với đoàn công tác, ông Trương Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho rằng, vừa qua thời tiết diễn biến rất cực đoan, đang nắng rồi bất ngờ mưa lũ dồn dập, nên các chủ hồ đập thủy điện đã chủ quan, lơ là công tác vận hành hồ chứa để xảy ra sự cố. Các nhà máy thủy điện bị sự cố đều do Bộ Công Thương cấp phép theo thẩm quyền nên đề nghị Bộ cần tăng cường kiểm tra, nhắc nhở các chủ đầu tư.

Như trước đó Dân trí đã đưa tin, công trình hồ Thủy điện Đắk Kar đang thi công có dung tích 13 triệu m3 bị sự cố kẹt cửa van. Do ảnh hưởng của mưa lũ, nước tràn qua đập gây sạt lở chân đập và có nguy cơ cao xảy ra vỡ đập, đe dọa nghiêm trọng an toàn dân cư khu vực hạ du thuộc các tỉnh Đắk Nông, Bình Phước, Lâm Đồng.

Ngay trong chiều ngày 8/8, ba tỉnh trên đã di dời hàng trăm hộ dân phía hạ du thủy điện. Lực lượng chức năng của tỉnh Đắk Nông cùng với Nhà máy thủy điện này cũng đã tiến hành khoan các lỗ trên thân đập, sẵn sàng nổ mìn phá đập trong trường hợp khẩn cấp. Rất may đến tối ngày 10/8, sự cố trên cơ bản đã được khắc phục.

Dương Phong