Vụ bé mầm non tử vong tại Thái Bình: Camera trên xe có ngăn được bi kịch?

Cục Đường bộ Việt Nam vừa có báo cáo gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) về tình trạng phương tiện và người lái trong vụ việc em bé ở Thái Bình bị bỏ quên dẫn đến tử vong trên xe đưa đón.

Đến nay, việc trên chiếc xe hợp đồng biển số 17F-000.91 (xe có cháu T.G.H, học sinh của trường Mầm non Hồng Nhung 2 bị bỏ quên) có gắn camera hay không vẫn chưa được làm rõ. Nếu camera có hoạt động, dù không thể cứu được mạng người, dữ liệu được ghi lại cũng có thể giúp cơ quan điều tra biết được tài xế đã thao tác như thế nào khi trả khách, tắt máy và rời khỏi xe.

Xin phù hiệu ở Hà Nội, hoạt động ở Thái Bình

Theo xác minh của Cục Đường bộ, chiếc xe chở cháu bé xấu số do tài xế Nguyễn Văn Lâm (sinh 1965, trú tại phường Quang Trung, TP Thái Bình) điều khiển. Giấy phép lái xe còn hạn đến ngày 10/3/2027.

Xe mang biển số 17F-000.91; còn hạn đăng kiểm đến 19/8/2024. Chiếc xe thuộc HTX vận tải Hồng Hà, do Sở GTVT Hà Nội quản lý cấp phù hiệu "Xe hợp đồng".

Theo báo cáo trên, một vấn đề cần làm rõ là vì sao chiếc xe hợp đồng này hoạt động đưa đón học sinh tại Thái Bình nhưng lại được cấp phù hiệu kinh doanh vận tải ở Hà Nội.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, lãnh đạo Phòng Vận tải (Cục Đường bộ) cho biết theo Nghị định 10/2020, ô tô kinh doanh vận tải hành khách có trên 70% tổng thời gian hoạt động trong một tháng tại địa phương nào thì phải thực hiện cấp phù hiệu địa phương đó; việc xác định tổng thời gian hoạt động được thực hiện thông qua dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của xe.

Như vậy, nếu hoạt động liên tục tại Thái Bình trong thời gian dài, chủ xe trong vụ việc đang vi phạm Nghị định 10/2020.

Camera giám sát có tác dụng gì?

Nghị định 10/2020 về điều kiện kinh doanh vận tải đã nêu rõ ô tô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ (kể cả người lái xe) trở lên phải lắp camera đảm bảo ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe (bao gồm cả lái xe và cửa lên xuống của xe) trong quá trình xe tham gia giao thông.

Dữ liệu hình ảnh được cung cấp cho cơ quan công an, thanh tra giao thông và cơ quan cấp giấy phép, bảo đảm giám sát công khai, minh bạch.

Nghị định 12/2020 cũng yêu cầu người lái trước khi cho xe khởi hành phải kiểm tra, đảm bảo thiết bị giám sát hành trình và camera lắp trên xe phải hoạt động tốt.

Hình ảnh từ camera lắp trên xe phải được truyền với tần suất truyền từ 12 đến 20 lần/giờ (tương đương từ 3 đến 5 phút/lần truyền dữ liệu) về đơn vị kinh doanh vận tải và truyền về cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, lưu trữ tối thiểu 72 giờ gần nhất.

Về trách nhiệm của đơn vị tiếp nhận, giám sát dữ liệu này, Thông tư 12/2020 đã quy định đơn vị kinh doanh vận tải phải có trách nhiệm bố trí cán bộ theo dõi, khai thác dữ liệu hình ảnh từ camera gắn trên xe để quản lý, điều hành, nhắc nhở, chấn chỉnh và xử lý các trường hợp vi phạm. Các Sở GTVT cũng phải bố trí cán bộ theo dõi, khai thác dữ liệu camera để phục vụ công tác quản lý nhà nước.

Tới đây, người ta có thể đặt giả thuyết: Nếu hệ thống camera trong xe hoạt động tốt và có nhân sự theo dõi trực tuyến, có cơ may nào để phát hiện ra một cháu bé bị bỏ quên trên xe hay không?

Trao đổi với phóng viên Dân trí, lãnh đạo Phòng Quản lý phương tiện và người lái (Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết hiện dữ liệu camera trong xe kinh doanh vận tải chỉ được truyền và lưu ở doanh nghiệp kinh doanh vận tải. Khi cần thiết, cơ quan quản lý mới đề nghị trích xuất.

Bên cạnh đó, giải thuyết trên còn phụ thuộc vào việc chiếc xe 17F-000.91 có thực sự được gắn camera giám sát hay không, và thời điểm tắt camera là khi nào.

Theo quy định, camera chỉ buộc phải bật "trong quá trình xe tham gia giao thông". Dữ liệu hình ảnh camera lắp trên xe chỉ phải truyền liên tục về đơn vị kinh doanh vận tải trong "khi xe chạy". Như vậy, không loại trừ khả năng camera gắn trên xe sẽ bị tắt đi khi hoạt động chuyên chở kết thúc và tài xế rời khỏi xe.