Vụ bán di tích cổ 100 năm tuổi: Trách nhiệm chung của nhiều cấp, ngành

Như Dân trí đã phản ánh, di tích bị đem ra bán là một ngôi nhà cổ hơn 100 năm tuổi có kiến trúc nghệ thuật độc đáo thuộc dòng họ Lê Đồng ở xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, được xây dựng từ thời vua Tự Đức thứ 18. Ngôi nhà được công nhận là di tích cấp tỉnh năm 2003 và đươc giao cho gia đình bà Nguyễn Thị Ái làm nơi sinh hoạt, trông coi. Bất ngờ hồi tháng 7/2011, bà Ái bán toàn bộ di tích cho một cá nhân với giá 680 triệu đồng.

Trong buổi làm việc ngày 27/9 vừa qua, ông Trần Bình Quân, Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn cho rằng: “Sự việc xảy ra là trách nhiệm chung của các cấp, các ngành chứ không của riêng ai”. Còn ông Viên Đình Lưu, Trưởng phòng Quản lý di sản văn hóa cho hay, việc tiến hành dỡ bỏ di tích (đã có can ngăn của chính quyền địa phương) là vi phạm Luật Di sản. Đề nghị các ngành tiến hành xử lý theo pháp luật quy định. Sau khi xử lý về mặt pháp luật, có thể sẽ làm thủ tục hướng dẫn gia đình cùng các cấp địa phương nếu không quan tâm tới di tích nữa thì làm hồ sơ xin rút để huỷ quyết định xếp hạng di tích.

Cụ thể, sẽ xử lý về mặt pháp luật đối với cá nhân, tập thể xâm hại đến di tích; tùy thuộc vào mức độ vi phạm để xử lý hành chính hay khởi tố hình sự. Đối với ngôi nhà đã bị dỡ bỏ, đại diện Sở VH-TT&DL và đại diện Công an tỉnh Thanh Hóa, UBND huyện Triệu Sơn phải nhanh chóng có biện pháp bảo vệ, bảo quản những vật dụng của ngôi nhà để vật dụng không bị hư hỏng, mối mọt.

Trước đó, ngày 15/8/2011, Ban Quản lý di tích danh thắng Thanh Hóa, Phòng Văn hóa huyện Triệu Sơn đã có buổi làm việc với UBND xã Tân Ninh và gia đình bà Ái nhằm ngăn chặn việc xâm hại công trình này. Đến ngày 9/9/2011, ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã có kết luận thanh tra số 1466/KL-SVHTTDL.

Trong kết luận thanh tra nêu rõ: “Việc ký kết giao kèo mua bán di tích của bà Phạm Thị Ái, chủ sở hữu ngôi nhà và bên mua là bà Quách Thị Tri; đồng thời với hành vi tự ý tháo dỡ, mang các hiện vật ra khỏi di tích là hành vi vi phạm nghiêm trọng việc bảo vệ di tích lịch sử - danh thắng theo quy định của Luật Di sản văn hóa…”.

Kết luận cũng yêu cầu Ban Quản lý di tích triển khai thực hiện các quy trình nội dung cấp kinh phí chống xuống cấp kiến trúc nhà cổ trên; yêu cầu bà Ái, bà Tri phải dừng việc mua bán, tháo dỡ di tích, bà Tri phải hoàn trả các hiện vật; đề nghị Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn, UBND xã Tân Ninh có phương án bảo vệ di tích - danh thắng…

Ngày 28/9/2011, Chủ tịch UBND tỉnh đã có Công văn số 6502/UBND-VX chỉ đạo UBND huyện Triệu Sơn chủ trì, phối hợp với các ngành, các đơn vị có liên quan triển khai các biện pháp bảo vệ khẩn cấp, ngăn chặn không để các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi mua bán, tháo dỡ trái phép di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh; thu giữ ngay các hiện vật mà bà Quách Thị Tri đã tháo dỡ từ di tích. 

Lan Anh