VEC bác bỏ nghi vấn phạm tội công nghệ cao trong thu phí cao tốc Nội Bài - Lào Cai

Thẻ không cánh mà bay?

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai do Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư. Theo VEC, trong giai đoạn 2014-2015, mặc dù Dự án chưa đầu tư hoàn thiện nhưng để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân cũng như nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội các tỉnh vùng Tây Bắc, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã cho phép đưa vào khai thác tạm bắt đầu từ 1/1/2014 và đưa vào khai thác toàn tuyến từ ngày 21/9/2014.

VEC cho biết, từ tháng 1/2014 đến tháng 11/2015, hoạt đột thu phí được chia làm 3 giai đoạn, với 2 hình thức thu phí 1 dừng và thu phí kín. Công ty cổ phần Vận hành và Bảo trì đường cao tốc Việt Nam (VEC O&M) là đơn vị được VEC giao nhiệm vụ tổ chức quản lý, khai thác tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai.

Từ tháng 11/2015 đến nay, VEC thực hiện thu phí điện tử, sử dụng thẻ định danh phương tiện RFID, đầu vào trạm phát thẻ điện tử, đầu ra thu tiền và trả cho lái xe vé được in tại làn có giá trị tương đương với chiều dài quãng đường phương tiện tham gia lưu thông trên đường cao tốc.

Tuy nhiên, theo kết quả rà soát, từ tháng 1/2015 đến tháng 8/2015, tổng số lượng thẻ định danh phát ra là hơn 3,4 triệu thẻ (phát ra từ 11 trạm thu phí trên toàn tuyến), số lượng thẻ định danh không thu hồi được là gần 140.000 thẻ, chiếm gần 4% số lượng thẻ phát ra.

Nói về nguyên nhân không thu hồi được thẻ định danh, VEC cho biết do tuyến đường vừa khai thác, vừa thi công nên tồn tại các điểm mở trên cao tốc; Hệ thống thu phí đang trong quá trình lắp đặt, chưa hoàn chỉnh; Ý thức của người dân sinh sống dọc đường cao tốc và người tham gia giao thông chưa cao; Tình trạng xe miễn phí lưu thông trên đường cao tốc; Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của thu phí viên còn hạn chế.

Sa thải, kỷ luật hàng loạt cán bộ

Về ý kiến cho rằng công tác tổ chức thu phí giai đoạn năm 2015 có dấu hiệu phạm tội công nghệ cao, đại diện VEC đã bác bỏ nhận định này.

Theo giải thích của đại diện VEC, công tác tổ chức thu phí Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai từ tháng 1 đến tháng 10/2015 thực hiện chủ yếu thủ công, hệ thống thu phí đang trong quá trình lắp đặt, hoàn thiện, số lượng vé in sẵn lớn (50 loại vé giấy/cabin), đầu vào sử dụng thẻ giấy (chưa có thẻ điện tử), việc giao vé điện tử và thẻ điện tử ra các làn thu phí chưa thực hiện được đúng như quy trình, hệ thống camera nhận dạng biển số xe chưa tốt, hệ thống thu phí của từng trạm còn tồn tại nhiều lỗi kỹ thuật, hệ thống thu phí chưa được kết nối giữa các trạm thu phí, do đó không có sự liên lạc, liên hệ liên thông giữa các trạm (tháng 11/2015 mới đưa hệ thống thu phí kín điện tử vào hoạt động).

Với tình trạng hệ thống thu phí của Dự án năm 2015, toàn bộ thẻ đầu vào là thẻ giấy không lưu giữ thông tin (trừ thông tin trạm vào), khó có thể thực hiện được các hành vi như lợi dụng tình trạng camera không đọc được biển số hoặc hình ảnh xe không rõ, giám sát thu phí đã cấu kết với nhân viên thu phí thực hiện hành vi gian lận trong quá trình tổ chức thu… Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức thu phí giai đoạn năm 2015, các trường hợp phát hiện thu phí viên phân loại xe sai, đã yêu cầu thu phí viên nộp lại tiền và tổ chức xé vé bổ sung ngay cuối ca làm việc.

“Với điều kiện tổ chức thu và tình trạng thiết bị thu phí năm 2015 như trên đã phân tích, đối chiếu với hành vi vi phạm của nhân viên thu phí năm 2018 không thể khẳng định công tác tổ chức thu phí giai đoạn năm 2015 có dấu hiệu phạm tội công nghệ cao.” - đại diện VEC cho hay.

Trong quá trình tổ chức thu phí, VEC O&M đã xử lý kỷ luật nghiêm đối với những trường hợp vi phạm quy trình thu phí hoặc có dấu hiệu tiêu cực, bán thẻ đối với 3 trường hợp, trong đó sa thải 2 trường hợp và kéo dài thời hạn nâng lương 1 trường hợp.

Về kiểm điểm tập thể, cá nhân liên quan, VEC O&M đã phê bình Phó Giám đốc phụ trách khai thác Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Kế toán trưởng, Trưởng Phòng Kế hoạch chưa quyết liệt, chưa làm hết trách nhiệm, không phát hiện kịp thời và tham mưu cho lãnh đạo các biện pháp giải quyết ngăn chặn tình trạng thất thoát thẻ đầu vào;

Khiển trách, luân chuyển công việc khác đối với Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai do trong quá trình thực thi nhiệm vụ, với cương vị là người phụ trách chưa có biện pháp tham mưu, xử lý đối với vấn đề xảy ra tại Dự án; khiển trách, điều chuyển công tác đối với các đội trưởng, đội phó các đội thu phí, đội trưởng đội giám sát thu phí, đội vận hành thiếu tinh thần trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, không kịp thời phát hiện và ngăn chặn các điểm mở phát sinh, để tình trạng xe trốn phí kéo dài.

Đối với cán bộ công nhân viên trực tiếp thực hiện vận hành khai thác, tổ chức thu phí: Khiển trách kỷ luật 25 nhân viên, trưởng, phó ca, giám sát viên thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ và phê bình 79 nhân viên vận hành, thu phí, kế toán, thống kê, báo cáo do thiếu ý thức trong công việc. Riêng Giám đốc VEC O&M không được bình xét thi đua cuối năm 2015.

Châu Như Quỳnh