Truy “thủ phạm” khiến công trình bị hằn vệt bánh xe

Mở đầu Hội thảo khoa học công nghệ Phân tích đánh giá thực trạng, nguyên nhân hiện tượng vệt hằn bánh xe và đưa ra các giải pháp, tại Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco 4) chiều 13/6, ông Ngô Thịnh Đức - Chủ tịch Hội Khoc học kỹ thuật Cầu đường Việt Nam nêu lên một thực tế đáng lo ngại về vệt hằn bánh xe (VHBX) đã có từ lâu nhưng đến nay càng trở nên nghiêm trọng khi xuất hiện ở cả những tuyến đường quốc lộ mới được xây dựng theo tiêu chuẩn kỹ thuật cấp cao.

Ông Lê Ngọc Hoa - Tổng Giám đốc Cienco 4 - cho biết, tình trạng VHBX xảy ra ở rất nhiều tuyến quốc lộ có lưu lượng phương tiện lớn, trên địa bàn rộng khắp từ Bắc đến Nam. Điều này đã ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác và an toàn giao thông. Theo ông Hoa, Cienco 4 đã thực hiện nhiều biện pháp cho các công trình của mình, nhưng tình trạng VHBX vẫn xuất hiện.

Tổng Giám đốc Cienco 4 đưa ra những câu hỏi trao đổi mà nhiều người đang quan tâm, đó là tại sao VHBX lại chủ yếu xảy ra trái tuyến từ Nam ra Bắc? Vì sao các tuyến đường cũ khai thác ổn định từ nhiều năm, nhựa đã lão hóa thì đến nay đều bị hằn lún? Vì sao trong suốt thời gian mùa xuân, thu, đông các tuyến đường mới khai thác trong tình trạng rất tốt thì đến mùa hè lại đồng loạt xảy ra hiện tượng vệt hằn bánh xe?

PGS-TS Doãn Minh Tâm - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học&Công nghệ, Bộ GTVT đã nêu ra một loạt các nguyên nhân mà ông cho là thủ phạm có thể dẫn đến tình trạng VHBX hiện nay. Trong đó, ông Tâm đề cập trước tiên là chất lượng nhựa đường nhập khẩu về Việt Nam để sản xuất bê tông nhựa (BTN).

“Hiện nhựa đường nhập khẩu vào Việt Nam từ trên trên 10 quốc gia bởi hơn 15 doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện không có cơ quan đơn vị nào được giao kiểm soát chất lượng nhựa nhập khẩu. Vì thế, việc kiểm soát chất lượng nhựa, nguồn gốc, xuất xứ nhựa đường gặp khó khăn. Ngoài ra,việc sử dụng tràn lan các mỏ đá khai thác phục vụ cho sản xuất BTN, trong khi nhiều mỏ đá không đủ tiêu chuẩn, và việc xác định chất lượng thường chỉ căn cứ vào chứng chỉ của nhà sản xuất cũng là nguyên nhân dẫn đến chất lượng BTN không đảm bảo…” - ông Tâm cho hay.

Theo ông Tâm, thời gian tới cần kiểm soát và quyết định hàm lượng nhựa đường một cách hợp lý để tạo cho BTN khả năng chống nứt, mỏi, lại vừa đủ để không dễ phát sinh biến dạng vệt lún bánh xe. Cân nhắc việc ưu tiên lựa chọn thành phần cấp phối hạt thô thay vì sử dụng cấp phối hạt mịn để tránh phát sinh biến dạng kéo dài, làm xuất hiện vệt lún bánh xe…

Cũng nhấn mạnh đến chất lượng nhựa đường, ông Nguyễn VănThành - Phó Viện trưởng Viện Viện Khoa học & Công nghệ GTVT - cho rằng, chất lượng bê tông nhựa liên qua đến quá trình thi công, có nhưng đoạn hằn lún khi cào lên giữa bê tông nhựa và đá dăm có lớp muội cao, lượn dầu trong nhựa lỏng nó tồn tại nên có thể tạo ra hằn lún. Vì thế cần nâng cao công tác sử dụng BTN. Bên cạnh đó, thắt chặt quản lý chất lượng, đầu tiên của nhà thầu. Nếu trình độ và ý thức của người thi công không tốt thì số lượng TVGS có tăng bao lần cũng không bảo đảm.

Trong thời gian qua, đối với những dự án đang bị VHBX, Bộ GTVT rất quyết liệt chỉ đạo và yêu cầu áp dụng nhiều biện pháp mạnh để loại bỏ tất cả các nguyên nhân chủ quan của hệ thống quản lý. Tuy nhiên, hiện tượng vệt hằn vẫn tiếp tục lặp lại sau đợt nóng tháng 5/2014, các đoạn mới đưa vào sử dụng hay cả các đoạn đường đã ổn định khai thác trong nhiều năm trước đây thì hiện nay đều xuất hiện hằn lún với mức độ khác nhau.

Trăn trở về tình hình này, đại diện Công ty CP Đại Dương - chủ đầu tư Dự án BOT nâng cấp, cải tạo QL18 đoạn Uông Bí - Hạ Long thừa nhận VHBX đang khiến các nhà đầu tư vào lĩnh vực xây dựng công trình giao thông mất tự tin, bởi các nhà đầu tư đã làm mọi cách để quản lý quy trình, công đoạn thi công dự án những vẫn bị hư hỏng vì VHBX.

Nhiều chuyên gia có mặt tại Hội thảo cũng có những có phân tích, đánh giá tổng thể, đa phần đều tập trung đặt nghi vấn vào một số nguyên nhân chính như: Nhiệt độ môi trường thay đổi, xe quá tải, quy trình và chất lượng thi công, chất lượng nhựa đường hoặc các thành phần cốt liệu như: cát, đá dăm…

Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng GTVT Nguyễn Ngọc Đông ghi nhận những nỗ lực tìm kiếm giải pháp khắc phục VHBX của Cienco 4 và sự tham gia góp ý của các chuyên gia GTVT; đồng thời khẳng định phải tiếp tục tăng cường kiểm soát tải trọng xe trên quốc lộ; tăng cường hơn nữa công tác quản lý Nhà nước, quản lý nhà thầu, nhà cung ứng vật liệu, tư vấn giám sát; chú trọng đến các yếu tố ngoại cảnh khi khai thác là tải trọng phương tiện, thay đổi khí hậu.

Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị thực hiện dự án phải soi lại cả những đoạn đường ổn định để có cơ sở phân tích, đối chiếu và loại dần những tồn tại để khắc phục những vấn đề có yêu tố chủ quan. Ghi nhận những ý kiến liên quan đến chất lượng nhựa đường và vật liệu trộn, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông lưu ý tăng cường quản lý nhựa, cần lấy mẫu nhựa bất kỳ để mang đi kiểm định mà không cần thông báo với nhà cung cấp nhằm kiểm tra chất lượng từ nguồn vật liệu, kiểm soát thật chặt đối với vật liệu đầu vào. 

Chốt lại, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông giao nhiệm vụ cho các đơn vị thực hiện dự án phải nhanh chóng có biện pháp khắc phục sự cố, đảm bảo chất lượng công trình, không để phát sinh HVBX nhằm đảm bảo an toàn giao thông và hiệu quả khai thác công trình.

Châu Như Quỳnh