TPHCM sẽ thu hồi hàng chục nghìn tỷ sai phạm trong vụ Thủ Thiêm như thế nào?

Tại cuộc họp báo về việc thực hiện kết luận 1037 của Thanh tra Chính phủ về dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm diễn ra chiều 14/8, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan chia sẻ nhiều thông tin về những sai phạm tại dự án mà Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra.

Về việc thu hồi và hoàn trả ngay hơn 26.000 tỷ đồng tạm ứng từ ngân sách Nhà nước, ông Hoan cho biết thành phố đang nghiêm túc thực hiện, khắc phục 2 "cái sai" ở đây. "Cái sai" thứ nhất là TPHCM không có thẩm quyền quyết định tổng mức đầu tư cho dự án bồi thường, tái định cư trong Thủ Thiêm hơn 38.000 tỷ đồng. Thành phố tiếp thu kết luận của Thanh tra Chính phủ và cũng có giải trình.

"Cái sai" thứ hai là trong số hơn 38.000 tỷ đồng này, lúc đầu TPHCM vay ngân hàng để bồi thường nhưng tiến độ kéo dài và phải trả lãi. Sau đó, để giảm bớt gánh nặng lãi, thành phố đã tạm ứng hơn 26.000 tỷ đồng để xử lý khoản nợ này.

“Tạm ứng ngân sách mà không tất toán hàng năm là vi phạm luật Ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên nhìn lại thì phải thấy, mục tiêu của việc này là để giảm lãi vay nên thành phố phải quyết định tạm ứng như thế. Kết luận thanh tra nói rõ là TPHCM sai khi thực hiện luật Ngân sách Nhà nước và nêu rõ, về nguyên tắc, khoản tiền này phải thu hồi”, ông Hoan nói.

Theo Phó Chủ tịch UBND TPHCM, để giải quyết vấn đề này, hiện nay TPHCM xin ý kiến Thủ tướng về dự án độc lập bao gồm 38.000 tỷ đồng, nếu đồng ý cho kiểm toán, kiểm tra các khâu đúng là chi cho bồi thường thì cơ bản tất toán được.

“Thực ra mà nói không chi khoản này không được vì việc đang chạy. Thành phố chi đúng mục đích và khẳng định không có chuyện sử dụng tiền này để làm việc khác. Việc rõ như ban ngày, sai pháp luật về ngân sách thì thực hiện lại cho đúng”, ông Hoan nói.

Về số tiền 10.000 tỷ đồng lãi lấy từ ngân sách, theo ông Hoan, đang được các bộ ngành Trung ương xem xét lại. Nếu đúng là chi cho trả lãi thì sẽ xét tiếp là có tính vào chi phí đầu tư dự án hay không, còn nếu là chi cho kinh doanh thì “thành phố sai nặng”.

“Đúng là thành phố có sai trong thủ tục nhưng mục tiêu chi là đúng. Chính phủ đang xem xét, nếu chấp thuận thì thành phố có thể giải quyết bài toán này”, ông Hoan nhấn mạnh.

Về chi phí đầu tư bình quân, ông Hoan cho biết, tổng chi phí chia ra trên từng mét vuông để đấu giá, giao đất. Việc này kéo dài, ngay từ đầu xác định đúng là 45-50 triệu đồng/m2, tính đúng tính đủ thời điểm 2011. Nhưng suốt thời gian dài kêu gọi không có nhà đầu tư.

Vậy nên khi đó, UBND thành phố đã xem xét lại chi phí đầu tư bình quân theo hướng phân loại, những loại dự án công trình đầu tư công như trường học, công viên thì làm bằng ngân sách. Những dự án cầu, đường hầm liên quan Thủ Thiêm với bên ngoài thì xem xét đưa ra ngoài. Làm như vậy để kéo chi phí đầu tư bình quân thấp xuống, để kêu gọi nhà đầu tư.

Hiện nay, TPHCM cùng Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính xem lại chi phí bình quân, soát lại “dự án nào đưa vào, dự án nào bỏ ra đề tính giá bình quân”, sau đó, rà soát, yêu cầu cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hưởng lợi từ đây thực hiện nghĩa vụ tài chính với thành phố.

Cũng theo ông Hoan, thành phố lấy chi phí đầu tư bình quân ở Thủ Thiêm năm 2019 làm cơ sở xác lập giá khởi điểm tổ chức đấu giá chọn nhà đầu tư giao đất.

Về dự án BT, ông Hoan cho biết, Thanh tra Chính phủ yêu cầu thành phố xử lý liên quan đến 4 tuyến đường trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đây là vấn đề được quan tâm nhiều nhất. Ông cho rằng chưa thu số tiền 1.800 tỷ đồng là sai sót của thành phố.

Khi doanh nghiệp triển khai thực hiện dự án, khi cơ cấu sơ bộ thanh toán còn 1.800 tỷ đồng phải trả cho ngân sách thành phố nhưng vì xem xét việc hỗ trợ doanh nghiệp nên thành phố để doanh nghiệp tạm giữ. Từ đó, tiếp tục giao một số việc cho doanh nghiệp làm.

“Kết luận Thanh tra chỉ ra là cái sai và chúng tôi thấy sai thật. Lẽ ra cần phải lấy tiền về, phải rạch ròi, rõ ràng. Hiện nay, thành phố đã làm việc với doanh nghiệp để thu hồi số tiền 1.800 tỷ đồng”, ông Hoan nói.

Về xử lý sai phạm cán bộ, ông Hoan cho biết, thành phố đang tổ chức kiểm điểm.

“Do sự việc đã trải nhiều thời kỳ, nhiều người không còn công tác, hoặc đã chuyển công tác, có người đã sinh sống ở nơi khác. Hiện nay, tất cả sở, ngành đang triển khai thực hiện kết luận thanh tra, trừ Quận 2 không dính dáng gì hết. Các bộ phận sẽ cố gắng tới 31/9 có kết quả báo cáo UBND thành phố. Còn việc xem xét trách nhiệm với những cán bộ cấp cao thì thuộc thẩm quyền Trung ương”, ông Hoan nói.

Quốc Anh – Phạm Nguyễn