Tìm được cha mẹ sau 40 năm thất lạc

Mất con

Tôi gặp bà mẹ trong căn nhà nhỏ ở thôn Kinh Môn, xã Trung Sơn, huyện Gio Linh (Quảng Trị) trong buổi chiều dài lê thê đợi chờ giây phút nhận mặt đứa con bị mất tích 40 năm nay, giờ được cha mẹ nuôi đặt tên là Nguyễn Phi Sơn, đang sinh sống ở huyện Eakr, tỉnh Đăk Lăk. Bà Hoàng Thị Quýt không giấu được giọt nước mắt lăn dài trên má khi kể cho tôi cùng những người hàng xóm, láng giềng đến chia vui cùng bà, về cái buổi sáng kinh hoàng của năm 1967.

Bà nhớ lại: Khoảng 10 giờ sáng, Mỹ ngụy cho quân càn quét thôn Kinh Môn và nhiều thôn xóm khác dọc bờ nam sông Hiền Lương để hình thành vành đai trắng. Chồng bà là ông Trịnh Hoài Bắc (du kích xã Trung Sơn) phải cùng đồng đội ở lại bám làng, đánh địch. Bà một mình bế đứa con chưa đầy 8 tháng tuổi chạy ra bến Giang Phao để sang bờ Bắc tránh bom rơi, đạn lạc.

Vừa chạy đến bến, nhìn sang phía bờ Bắc chỉ thấy mờ mịt từng cột khói bốc lên. Cùng đi với bà lúc ấy có ba anh bộ đội sang bờ nam làm nhiệm vụ trở về. Họ bảo bà chui xuống hầm ếch được khoét sâu vào đoạn công sự gần mé sông để tránh bom và chờ ngớt trận bom sẽ giúp bà vượt sông. Ngớt trận bom, bà chưa kịp chui ra khỏi miệng hầm thì bất ngờ một loạt bom rơi xuống cạnh hầm bà trú ẩn. Bà bị đất đá đổ ụp xuống vùi lấp toàn thân chỉ còn lại phần đầu nổi lên trên mặt đất.

Đến 4 giờ chiều cùng ngày, bà mới được các chiến sĩ ở đồn công an giới tuyến vượt sông sang bới lên từ đống đất đá. Mình đầy thương tích nhưng trước khi ngất lịm, bà chỉ kịp thều thào nhờ các anh công an đào bới tìm con. Nhưng mọi nỗ lực tìm kiếm đều vô vọng.

10 ngày sau, bà nghe tin có 6 đứa trẻ cùng độ tuổi với con bà được bộ đội tìm thấy ở các thôn, xóm dọc bờ nam sông Hiền Lương, hiện đang được nuôi dưỡng ở thị trấn Hồ Xá. Không chờ ngày bình phục, bà vội vã về tìm, nhưng không có con bà ở đó.

Bà biệt tin con từ đó. Suốt bao nhiêu năm, hễ nghe tin ở đâu có đứa trẻ bị thất lạc cha mẹ là bà cùng chồng lặn lội tìm đến nhưng đều trở về trong thất vọng. Nhiều đêm, bà cứ lang thang như kẻ mộng du, vừa đi vừa gọi tên con.

Năm 1980, cam lòng rằng con đã mất, vợ chồng bà làm ngôi mộ gió, lập am thờ con.

Hành trình lưu lạc tìm cha mẹ

Dừng câu chuyện, bà Quýt chấm vội giọt nước mắt, giọng hồ hởi trở lại: Cách đây mấy ngày, mẹ con bà gặp nhau qua điện thoại. Anh Sơn nói cho bà biết những đặc điểm nhận dạng khi còn nhỏ của mình. Tất cả đều trùng hợp với đứa con bị mất tích của bà.

Qua lời anh Sơn, sáng hôm đó, lúc bà mẹ bị bom dập mắc kẹt lại trong hầm, anh đã bị hất tung ra xa. Ba anh bộ đội cùng đi tưởng người mẹ đã chết, chỉ kịp mang đứa con vượt sông, tránh loạt bom đang dội tới tấp.

Họ đưa anh về đơn vị, nuôi bằng nước gạo. Cuối năm đó, họ gửi anh lại cho một bà mẹ đang nuôi con nhỏ ở thôn Tùng Luật, xã Vĩnh Giang, Vĩnh Linh, để tiếp tục lên đường đánh giặc. Chiến tranh đi vào hồi ác liệt, năm 1968, để tránh thương vong do bom đạn, tất cả phụ nữ, trẻ em các xã trên địa bàn huyện Vĩnh Linh phải sơ tán ra Tân Kỳ (Nghệ An), trong đó có bà mẹ đang nuôi anh Sơn.

Trên đường ra Tân Kỳ, bà mẹ nuôi bị bệnh gan nên không đủ sữa để nuôi một lúc hai đứa trẻ. Anh Sơn được gửi cho Bệnh viện xã Thạch Thanh (Hà Tĩnh). Sống ở đây một thời gian, một chuyện tình cờ đã làm thay đổi hoàn toàn số phận anh. Trong ca trực, một nữ bác sĩ tên Nguyễn Thi Lâm khi đi ngang qua đám trẻ chợt khựng lại bởi một tiếng gọi “mẹ”. Chị quay lại nhìn đứa trẻ và âu yếm bế vào lòng. Ngay ngày hôm sau, chị nhận đứa trẻ ấy làm con nuôi. Khi đó, nữ bác sĩ Lâm lập gia đình đã ba năm mà chưa có con.

Sống trong tình yêu thương đùm bọc của vợ chồng bác sĩ Lâm, chưa bao giờ anh Sơn nghĩ mình là con nuôi. Mãi đến năm 1984, khi anh 18 tuổi, người hàng xóm đã vô tình cho anh biết sự thật, rằng anh là một đứa trẻ quê Quảng Trị.

Về nhà hỏi mẹ, mẹ không nói. Cuối năm đó, anh Sơn khăn gói nhảy xe vào Quảng Trị. Hai tháng lang thang tìm cha mẹ ruột với chút thông tin mong manh, nhiều hôm không còn đồng xu dính túi, phải xin cơm ăn, co ro ngủ dưới mái hiên chợ... Thất vọng, anh trở ra Hà Tĩnh, xin cha mẹ nuôi lên làm công nhân ở lâm trường Hương Sơn; đến năm 1989 vào lập nghiệp ở Tây Nguyên.

Năm 2006, cha mẹ nuôi cho anh biết sự thật. Anh Sơn liền điện thoại đến UBND các xã, nhờ tìm giúp những người có con thất lạc trong chiến tranh.

Tháng 8/2006, anh Sơn ra Quảng Trị, đến Đài PT-TH Quảng Trị nhắn tin tìm người thân, nhưng không chút hồi âm. Rồi anh tìm lại được người mẹ nuôi ban đầu, đã nuôi anh bằng dòng sữa mẹ.

Sau nhiều dò hỏi, lặn lội, cuối cùng anh đã tìm về đúng quê hương, gặp được cha mẹ ruột qua điện thoại.

Hạnh ngộ trong nước mắt

Đồng hồ nhích dần sang 1 giờ sáng (ngày 18/8/2007), chuyến xe khách chở anh Nguyễn Phi Sơn vẫn chưa đến nơi. Tất cả người thân trong gia đình cũng như hàng xóm, láng giếng ở thôn Kinh Môn đều không giấu được sự hồi hộp, bồn chồn. Họ kéo nhau ra tận quốc lộ 1A đón anh.

Anh Sơn vừa xuống xe, tất cả người thân ào ra, quây lấy anh trong vòng tay xiết chặt và những dòng nước mắt hạnh phúc. Qua ánh đèn loang loáng của những chuyến xe ngược xuôi, bà Hoàng Thị Quýt ôm chặt lấy con, không rời: “Có phải là con không con ơi, 40 năm qua trong mơ mẹ cũng không thể ngờ được là con còn sống”. Anh Sơn cũng không cầm được nước mắt. Từ nay đời anh hết những chuyến đi dài không phương hướng.

Đêm ấy, gia đình anh, và cả thôn Kinh Môn, đều không ngủ...

Sĩ Hoàng