Thiếu đất sản xuất, dân tái định cư khốn khó đủ đường

Chưa thể an cư, lạc nghiệp…

Khu tái định cư Khe Trổ, thuộc xã Vĩnh Hà được triển khai xây dựng năm 2014, do Ban Dân tộc tỉnh Quảng Trị làm chủ đầu tư. Tổng kinh phí đầu tư thực hiện dự án là 18,9 tỷ đồng. Dự án có tổng diện tích 63.400 m2 nhưng mới chỉ thu hồi và cấp hơn 50.100 m2 để đầu tư cơ sở hạ tầng như: điện, đường, trường mầm non, giếng sinh hoạt, đất ở và vườn cho 50 hộ dân.

Cuối năm 2015 và đầu năm 2016, có 50 hộ dân đồng bào dân tộc Vân Kiều được chuyển đến khu tái định cư này. Đây là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, vợ chồng trẻ mới tách hộ, hộ nghèo... Mỗi hộ gia đình chuyển đến khu tái định cư được hỗ trợ xây dựng nhà cửa 15 triệu đồng và hỗ trợ lương thực trong 6 tháng.

Với mong muốn thoát khỏi cái nghèo, người dân hăng hái đến ở tại khu tái định cư. Những tưởng cuộc sống của họ sẽ ổn định hơn nhưng lại khó khăn bội phần. Sau gần 2 năm chuyển đến nơi ở mới, cuộc sống của người dân nơi đây vẫn gặp không ít khó khăn do thiếu đất sản xuất, thiếu nước sinh hoạt… khiến người dân nơi đây đã khó thoát nghèo còn nghèo hơn.

Gia đình chị Mai Thị Cúc (26 tuổi) là một trong những hộ trẻ tại làng tái định cư Xóm Mới. Được chuyển đến từ năm 2016, nhưng do không có đất sản xuất, chồng chị Cúc phải đi bóc vỏ tràm thuê, còn chị đi cạo mủ cao su. Thu nhập mỗi ngày của cả hai vợ chồng khoảng 200 ngàn đồng.

Hoàn cảnh của gia đình chị Cúc cũng là tình cảnh chung của các hộ gia đình trong khu tái định cư xóm Mới.

Chị Cúc cho biết: "Cả xóm Mới nhà nào cũng đi làm thuê để kiếm sống. Đàn ông thì đi bóc vỏ tràm, phụ nữ thì đi cạo mủ cao su hay làm cỏ thuê. Chồng tôi cũng vậy anh ấy đi làm thuê từ sớm, tôi thì chỉ còn vài ngày nữa là sinh nên ở nhà lo cho 2 đứa con".

Khu tái định cư hiện có 50 hộ, tất cả đều thiếu đất sản xuất. Theo báo cáo của UBND xã Vĩnh Hà, hiện khu tái định cư gồm 60 hộ trong đó có 10 hộ cũ sống ở đây từ trước và 50 hộ mới chuyển đến thì có đến 48 hộ nghèo, có 7 hộ cận nghèo, thoát nghèo 5 hộ.

Hiện nay, đời sống bà con gặp rất nhiều khó khăn, 100% hộ gia đình phải đi làm thuê để kiếm sống, tình trạng bỏ nhà về nơi ở cũ đang xảy ra.

Bên cạnh việc thiếu đất sản xuất, vẫn còn 34 hộ dân tại khu tái định cư chưa được cấp chứng nhận quyền sử dụng đất. Đặc biệt, tại một số điểm đất thổ cư ngay sát phía sau nhà dân bị sạt lở, gây mất an toàn cho người dân. Ngoài ra, tình trạng thiếu nước sinh hoạt hiện đang là một vấn đề nhức nhối đối với người dân nơi đây.

Người dân phải chờ đến bao giờ?

Liên quan đến việc giải quyết đất sản xuất cho 50 hộ dân tại Khu tái định cư Khe Trổ, UBND xã Vĩnh Hà, UBND huyện Vĩnh Linh đã nhiều lần có văn bản kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, giao đất cho người dân sản xuất, ổn định cuộc sống.

Ông Nguyễn Văn Thao - Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hà cho biết: Dự án chỉ cấp đất ở, còn đất sản xuất vẫn chưa có. Hiện quỹ đất của xã Vĩnh Hà đã được cấp hết, đất ở khu vực xung quanh đều đã có chủ sở hữu.

“Trong những năm qua, xã kiến nghị rất nhiều lần muốn thu hồi diện tích đất gần khu TĐC của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải. Tuy nhiên, hiện nay diện tích rừng này đã được quy hoạch vào diện rừng bền vững nên khó có thể thực hiện. Chính vì vậy, việc cấp đất hết sức khó khăn, người dân trong khu phải đi làm thuê kiếm sống qua ngày”, ông Thao nói.

Ông Lê Văn Quyền - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Trị cho biết: Dự án mới chỉ giải phóng mặt bằng xây dựng cơ sở hạ tầng, còn đất sản xuất thì hiện nay rất khó vì không có quỹ đất. Người dân phải sử dụng đất ở nơi ở cũ để sản xuất. Thời gian tới, đơn vị sẽ làm việc lại với xã Vĩnh Hà đặt ra các phương án với các đơn vị chủ sở hữu để tìm kiếm vị trí đất sản xuất phù hợp, tạo điều kiện cho người dân vùng Khe Trổ có đất sản xuất.

Được biết, ngày 26/8/2014, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã có quyết định “Yêu cầu Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải sớm khai thác rừng bàn giao đất cho UBND xã Vĩnh Hà để bố trí đất sản xuất cho các hộ dân vào định canh, định cư”.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do nên đến nay công tác thu hồi đất vẫn chưa được thực hiện. Người dân nơi đây mong muốn có đất sản xuất, phát triển kinh tế nhằm thoát nghèo, nhưng phải đợi đến bao giờ?

Đăng Đức