Tân Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nói về bảo vệ chủ quyền biển đảo

Chúc mừng ông vừa được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm chức vụ Phó Thủ tướng. Trên cương vị mới, những hoạt động của ông có gì thay đổi?

Trước hết xin cảm ơn tất cả các bạn phóng viên báo chí đã có lời chúc mừng tôi khi được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng – Bộ trưởng ngoại giao. Đây là trách nhiệm cũng là vinh dự với tôi vì được Đảng, Nhà nước, Quốc hội tin cậy giao cho chức vụ này để giúp Thủ tướng trong việc theo dõi chỉ đạo công tác đối ngoại cũng như hợp tác quốc tế của Việt Nam.

Ông xác định làm việc ở cương vị một Phó Thủ tướng sẽ khác gì với cương vị một Bộ trưởng?

Bộ trưởng Ngoại giao cũng như các Bộ trưởng thành viên của Chính phủ là người lãnh đạo một lĩnh vực, bộ ngành. Còn cương vị Phó Thủ tướng – Bộ trưởng vừa được Quốc hội phê chuẩn của tôi là giúp Thủ tướng theo dõi và chỉ đạo công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế. Như thế công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế không chỉ dừng ở phạm vi của Bộ ngoại giao mà là công tác của nhà nước, của Chính phủ chúng ta trên bình diện hội nhập toàn diện, chủ động chứ không chỉ trong một đơn vị, lĩnh vực.

Vị trí Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao đã thành “thông lệ” trong Chính phủ. Việc khuyết chiếc “ghế” này từ đầu nhiệm kỳ, Thủ tướng đã báo cáo Quốc hội khi đủ điều kiện sẽ đề nghị bổ nhiệm bổ sung. Việc đó cũng là một trong những lý do khiến Thủ tướng thời gian qua khá bận bịu, phải dành nhiều thời gian cho việc bao quát lĩnh vực này. Với kết quả được bổ nhiệm bổ sung vào chức vụ Phó Thủ tướng lần này, ông có đảm bảo gánh vác công việc để Thủ tướng có thêm thời gian tập trung thời gian cho việc điều hành nền kinh tế đất nước?

Trong báo cáo của Thủ tướng với Quốc hội cũng đã nêu rất rõ, vị trí các Phó Thủ tướng là người giúp Thủ tướng trong việc theo dõi và chỉ đạo các mảng công tác mà Thủ tướng phải phụ trách.

Trong bối cảnh biển Đông vẫn đang có nhiều căng thẳng, ở trọng trách mới, ông xác định vấn đề này thế nào?

Chủ quyền luôn là một vấn đề thiêng liêng của đất nước. Bảo vệ chủ quyền là một trong những mục tiêu của công tác đối ngoại của chúng ta - ngoại giao đóng góp vào vấn đề bảo vệ chủ quyền. Đó là việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định trên thế giới, để chủ quyền được bảo đảm trọn vẹn.

Trên Biển Đông thì chúng ta có chủ quyền và quyền chủ quyền. Công tác ngoại  giao phải làm sao để duy trì được môi trường ổn định ở Biển Đông. Thực tế là công tác đối ngoại đã có đóng góp không nhỏ để duy trì chủ quyền và quyền của chúng ta ở biển Đông.

Hiện nay, ở khu vực biển Đông, Việt Nam đang cùng các nước ASEAN để thực hiện tuyên bố DOC và cùng Trung Quốc xây dựng bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Điều đó là để duy trì sự ổn định ở Biển Đông cũng như bảo vệ quyền chủ quyền của Việt Nam với thềm lục địa.

Được biết, trong tiến trình xây dựng COC, Việt Nam đã cùng với ASEAN thỏa thuận được về các thành tố cơ bản của Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông. Với Trung Quốc, chúng ta cũng đã nhất trí được một số nội dung bước đầu. Năm 2013, phần công việc này có gì tiến triển thêm?

Nói về Biển Đông trong ASEAN phải quay lại lịch sử từ 2002, các nước ASEAN và Trung Quốc đã ký tuyên bố về những nguyên tắc ứng xử chung trên biển Đông, liên quan đến chủ quyền trên khu vực, các bên đã thống nhất duy trì hiện trạng và đảm bảo thực hiện tuyên bố chung. Nhưng các tuyên bố thì không có tính chất ràng buộc. Vì vậy ASEAN và TQ hiện đang tiếp tục tham vấn đề xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông.

Trên thực tế, khi Việt Nam làm điều phối viên của ASEAN với Trung Quốc từ 2009 – 1012, chúng ta đã cùng các nước Đông Nam Á xây dựng được các thành tố của Bộ quy tắc ứng xử này, được các nước ASEAN thống nhất. Hiện ASEAN đang cùng Trung Quốc tiến hành tham vấn. Đây là một bước tiến triển của nội dung này trong năm 2013. Trung Quốc đã đồng ý cùng các nước ASEAN tiến hành tham vấn. Tuy nhiên từ tham vấn sang thương lượng và đi đến ký kết còn là cả quá trình.

Cái khó trên Biển Đông được cho là vì mâu thuẫn giữa yêu cầu bảo vệ chủ quyền và việc xây dựng, duy trì quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc. Cố Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch là một nhà ngoại giao lỗi lạc, nổi tiếng về việc rất cứng rắn đối với những quan điểm không đồng thuận từ bên ngoài. Ông có chung quan điểm với cha mình?

P.Thảo (ghi)