Rét đậm năm nay có thể đến muộn

Trao đổi với PV Dân trí về dự báo diễn biến của mùa mưa bão và mùa Đông Xuân 2011 - 2012 tại miền Bắc, ông Lê Thanh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng cho biết như vậy.

Có thể nhận thấy, mùa nắng nóng năm nay tại miền Bắc diễn ra khá nhẹ nhàng và kết thúc sớm hơn so với năm ngoái. Mới đây, miền Bắc đã đón đợt không khí lạnh đầu tiên tràn về. Có gì bất thường trong mùa đông năm nay, thưa ông?

Thống kê cho thấy, nền nhiệt trung bình của mùa nắng nóng năm nay trên cả nước (từ tháng 5/2011 đến nay) có sự khác biệt. Tại các tỉnh miền Bắc, nền nhiệt phổ biến ở mức xấp xỉ với trung bình nhiều năm (TBNN), còn tại các tỉnh phía Nam phổ biến ở mức cao hơn so với TBNN cùng thời kỳ.

Cũng theo thống kê, từ tháng 5/2011 đến nay, trên phạm vi toàn quốc đã xảy ra 8 đợt nắng nóng. Tuy tập trung chủ yếu ở Bắc Bộ và Trung Bộ nhưng các đợt nắng nóng không diễn ra trên diện rộng và mức độ ít gay gắt hơn so với năm 2010; nhiệt độ cao nhất phổ biến 36-38 độ C, cá biệt có một số nơi đã  xảy ra nắng nóng trên 39 độ C, nhưng không kéo dài.

Đến nửa cuối tháng 9/2011, không khí lạnh cũng đã hoạt động và ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc nước ta. Cụ thể, từ đêm 19 và ngày 20/9, các tỉnh miền Bắc chịu ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh có cường độ khá mạnh, gây ra mưa vừa, mưa to. Tuy nhiên, thời gian xuất hiện không khí lạnh không quá sớm. Nhưng nhiều khả năng, nền nhiệt độ các tháng nửa đầu vụ đông xuân năm 2011 - 2012 tại Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ phổ biến ở mức cao hơn một ít so với TBNN, tức là nửa đầu mùa đông sẽ không xuất hiện rét đậm. Sau đó, đến khoảng nửa mùa đông còn lại, nền nhiệt sẽ xuống thấp như TBNN.

Mùa đông năm ngoái, miền Bắc đã trải qua những đợt rét đậm, rét hại kéo dài. Đến mùa đông năm nay, miền Bắc có còn xảy ra những đợt rét như thế?

Dự báo đợt rét đậm đầu tiên (nhiệt độ trung bình ngày xuống dưới 15 độ C) của vụ Đông Xuân 2011 - 2012 tại các tỉnh Bắc Bộ khả năng xuất hiện muộn hơn so với mức TBNN (ngày xuất hiện TBNN: 26/12).

Theo chúng tôi, vào nửa cuối mùa đông năm nay, vẫn diễn ra các đợt rét đậm, rét hại, nhưng có khả năng không kéo dài như mùa đông xuân năm 2010-2011 mà tập trung xảy ra vào tháng 1 và 2/2012.

Nhận định đưa ra đầu mùa mưa bão của ngành khí tượng, năm nay sẽ có nhiều diễn biến khó lường. Đến thời điểm này đã xuất hiện 3 cơn bão ảnh hưởng đến Việt Nam. Vậy từ nay đến khi kết thúc mùa, dự báo sẽ còn bao nhiêu cơn bão sẽ tác động đến nước ta, diễn biến ra sao, thưa ông?

Theo thống kê của ngành khí tượng, năm nay bão và  áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) năm 2011 xuất hiện trên Biển Đông sớm hơn so với TBNN. Ngay từ đầu tháng 4/2011 đã xuất hiện ATNĐ trên khu vực phía nam Biển Đông. Nhưng thời điểm bão hoạt động trên khu vực Biển Đông khá thất thường. Đến nay đã có 5 cơn bão và 3 ATNĐ hoạt động trên biển Đông, trong đó có 3 cơn bão ảnh hưởng đến Việt Nam (bão số 2, số 3 và số 4 vừa đi qua).

Theo tính toán của ngành, từ nay đến hết năm 2011, bão và ATNĐ còn có khả năng xuất hiện và hoạt động trên khu vực Biển Đông và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam khoảng 2 - 3 cơn. Khu vực ảnh hưởng chủ yếu vẫn là Trung Bộ.

Ông có thể giải thích về nhận định: mùa mưa năm nay bất thường và miền Bắc lại đứng trước nguy cơ thiếu nước vào mùa khô hạn?

Mùa mưa năm nay đã diễn ra một số vấn đề bất thường. Mưa đến sớm hơn trên phạm vi cả nước, mùa bắt sớm hơn so với bình thường, nhưng phân bố không đồng đều về diện và lượng, có nơi thiếu hụt, có nơi lại cao hơn TBNN. Cụ thể, tại bắc Bộ, mưa ở các tỉnh vùng núi phía bắc ở mức thấp hơn so với TBNN cùng thời kỳ.

Tại miền Trung, lượng mưa tại các tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An lại ở mức cao hơn TBNN, còn các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi ở mức thấp hơn so với TBNN.

Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, trong khi ở một số nơi có lượng mưa phổ biến ở mức cao hơn so với TBNN cùng thời kỳ, riêng miền đông và cực nam của Nam Bộ lại có tổng lượng mưa phổ biến thấp so với TBNN cùng thời kỳ.

Do mưa phân bố không đều, nên dự báo vào mùa chính của vụ đông xuân 2011-2012, cũng là thời điểm mùa khô ở các tỉnh Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ thì tình trạng thiếu nước và khô hạn trên diện rộng có thể diễn ra.

Xin cảm ơn ông!

 P. Thanh (thực hiện)