Phản ứng của Mỹ khi Trung Quốc hành động phi pháp ở Biển Đông là tích cực

Trao đổi với phóng viên Dân trí, Thiếu tướng Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược (Bộ Công an) đã phân tích rõ những vấn đề liên quan đến hành động ngang ngược của Trung Quốc ở Biển Đông và phản ứng cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.

Trung Quốc đã có một loạt hành động đơn phương thay đổi nguyên trạng Biển Đông, trong đó có việc cải tạo trái phép các bãi đá, bãi cạn ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ông nhận định thế nào về những hành động phi pháp đó của Trung Quốc?

Từ cuối năm 2013, Trung Quốc đã cải tạo trái phép với tốc độ rất nhanh và có quy mô lớn các bãi đá, bãi cạn ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Như đảo Gạc Ma và Chữ Thập, sau 15 tháng (từ tháng 1/2014 - 4/2015) diện tích đã tăng lần lượt là 200 lần và 10 lần. Sau thời gian cải tạo, đến giờ, đảo Chữ Thập trở thành đảo lớn nhất Trường Sa.

Mục đích của Trung Quốc là biến các đảo chìm thành căn cứ quân sự, để máy bay chiến lược tầm xa của họ có thể cất, hạ cánh. Khi xây dựng xong các căn cứ quân sự này họ có thể khống chế toàn bộ Biển Đông, eo biển Malacca và các nước trong khu vực. Hiện nay, trên đảo Gạc Ma đã có đường băng dài khoảng 2800m, đường băng ở đảo Chữ Thập dài 3500m. Phía Đông hai đảo này là âu thuyền, bến cảng tàu 50.000 tấn có thể ra vào được.

Hành động đó của Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế và đi ngược lại những gì họ đã cam kết với các nước trong khu vực, thưa ông?

Việc làm của Trung Quốc đã vi phạm Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc và vi phạm Tuyên bố về Ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC). Cả hai văn bản này đều có điều khoản quy định, trong quá trình chờ đợi giải quyết tranh chấp, không một bên nào được làm thay đổi hiện trạng khu vực.

Như vậy, Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế. Trung Quốc cũng vi phạm chính những điều mà họ đã cam kết với các nước trong khu vực. Điều này càng cho thấy bản chất hung hăng, hiếu chiến, muốn độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc là không bao giờ thay đổi. Chúng ta càng không thể tin được điều họ nói.

Trước những hành động ở Biển Đông của Trung Quốc, Đại tá Steve Waren - người phát ngôn Lầu Năm Góc Mỹ nhấn mạnh “luật pháp quốc tế không công nhận cái gọi là đảo nhân tạo”. Về phía Việt Nam, chúng ta làm cách nào để đáp lại hành động phi pháp trên của Trung Quốc?

Năm ngoái, sự kiện giàn khoan Hải Dương 981, chúng ta phản ứng rất tích cực. Nếu so sánh sự kiện gian khoan Hải Dương 981, thì việc Trung Quốc cải tạo đảo chìm thành căn cứ quân sự nghiêm trọng hơn rất nhiều. Việc này là bước đi nhằm hiện thực hóa ý đồ chiến lược độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc.

Theo tôi, lần này chúng ta phải có quan điểm kiên quyết, rõ ràng, không chỉ người phát ngôn của Bộ Ngoại giao lên tiếng. Chúng ta phải tích cực thông báo cho thế giới biết hành động phi pháp của Trung Quốc. Phải tận dụng mặt trận ngoại giao trong vấn đề này.

Ngoài ra, chúng ta phải tạo điều kiện cho truyền thông kịp thời thông báo hành động nguy hiểm của Trung Quốc đến nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế. Bây giờ không phải lúc dùng súng đạn thì đấu tranh trên mặt trận ngoại giao, tuyên truyền rất quan trọng. Còn đối với nhân dân, tuyệt đối không để xảy ra hành động như ở Bình Dương, Hà Tĩnh năm ngoái.

Ông nhìn nhận thế nào với việc Mỹ xem xét đưa tàu chiến, máy bay ra tuần tra khu vực Trung Quốc cải tạo trái phép cũng như việc Bộ Ngoại giao Mỹ có những tuyên bố rất cứng rắn với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông?

Việc Trung Quốc có những hành động ngang ngược như vậy mà thế giới họ ủng hộ mình là rất hoan nghênh. Trong bối cảnh Biển Đông như hiện nay, phản ứng của Mỹ là rất tích cực. Chúng ta không liên minh với Mỹ để chống Trung Quốc, tuy nhiên để bảo vệ chủ quyền quốc gia, chúng ta có quyền làm mọi việc cần thiết. Ta phải tận dụng việc này để vạch trần âm mưu, ý đồ của Trung Quốc ở Biển Đông cho toàn thế giới biết.

Xin cảm ơn ông!

Quang Phong (thực hiện)