Pha aceton vào xăng để thử nghiệm?

“Thương phẩm không thể xem là sản phẩm thí nghiệm!”

Buổi tọa đàm do Liên Hiệp các Hội khoa học kỹ thuật TPHCM tổ chức.

Mở đầu buổi tọa đàm, GS Chu Phạm Ngọc Sơn (Trung tâm đào tạo phát triển sắc ký) công bố những chỉ tiêu bất thường mà ông phát hiện được trong quá trình phân tích các mẫu xăng. Theo đó, các mẫu có chứa aceton thì tỉ số phụ gia MTBE/TAME có dấu hiệu giảm rõ rệt.

Từ những số liệu phân tích, GS Sơn nêu ra giả thiết: MTBE là loại phụ gia được dùng khá phổ biến. Tuy nhiên, gần đây, có công bố cho rằng phụ gia này có khả năng gây ra các bệnh ung thư cho con người. Vì vậy, tại Mỹ, đã có 26 tiểu bang ngăn cấm pha MTBE vào xăng. 

Trong khi đó, theo như nhiều tài liệu về aceton “lưu truyền” trên các diễn đàn trên mạng Internet, nó có những ưu điểm như dễ dàng hòa tan, bốc hơi nhanh và “có vẻ” không độc hại lắm nên phải chăng có tổ chức, cá nhân nào đó đã tính đến việc tập dượt thử nghiệm dùng aceton như một loại phụ gia pha vào xăng trong tương lai?

“Tại sao lại chọn Việt Nam? Vì các tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành chưa đủ sức ngăn chặn. Tới đây khi gia nhập WTO nếu các cơ quan kiểm định không đủ sức kiểm soát hết những hàng hóa nước ngoài thì những thứ rác rưởi, độc hại, gây ô nhiễm môi trường,  “những thứ trời đất quỷ thần” sẽ tràn vào Việt Nam” - GS Sơn cảnh báo. 

GS-TS khoa học Hồ Sỹ Thoảng cung cấp thêm: Việc sử dụng aceton pha vào xăng đã được biết đến trong những cuộc thử nghiệm của một số cá nhân trong những năm 30 tại một số nước. Xét ở mặt nào đó, nếu dùng ở một tỉ lệ nhất định thì aceton tốt cho động cơ ôtô. Tuy nhiên, chưa có nước nào công bố chính thức cho sử dụng aceton như một loại phụ gia để pha vào xăng vì ngoài những ưu điểm, aceton có những khuyết điểm như: ăn mòn da, plastic…

Còn PGS TS Nguyễn Lê Ninh, Chủ tịch Hiệp hội ôtô Việt Nam  cho rằng, nếu sử dụng aceton ở tỉ lệ 0,2-0,3% thì sẽ có lợi cho động cơ ôtô. Cụ thể, do tính chất bốc hơi nhanh nên aceton có thể làm mát động cơ, tăng quãng đường chạy của ôtô lên đến 35%. “Cấm hay không cấm pha aceton? Hãy để cuộc sống trả lời” - ông Ninh nói. 

Tuy nhiên, ý kiến của TS Ninh đã không được GS Trần Mạnh Trí đồng tình. Ông Trí nói: Tất nhiên, aceton sẽ có những mặt ưu điểm của nó. Nhưng hiện tượng xăng pha aceton làm hỏng pôngtu vừa rồi xảy ra rại TPHCM là không thể chấp nhận được. 

Ngoài ra, tỉ lệ aceton đo được tại TPHCM lên đến 14%. Đây là tỉ lệ quá cao và có hại đến người tiêu dùng Việt Nam. “Đã là thương phẩm thì không thể xem như sản phẩm thí nghiệm. Bởi vậy cơ quan quản lý nhà nước phải nghiêm khắc với nhà cung cấp từ Singapore. Việc pha aceton là cố ý!”. 

Cần nghiên cứu bài bản lợi-hại xăng pha aceton 

Gần cuối buổi tọa đàm, không khí tranh luận bỗng “nóng” lên khi ông Kiều Đinh Kiểm - Trưởng phòng kỹ thuật Petrolimex - trích dẫn một khoản phụ lục trong điều luật của Anh có từ năm 1999 mà ông cho là “khá mới” và  cho biết tiêu chuẩn này được châu Âu công nhận, theo đó cho phép xăng pha aceton... đến 0,8%!?

Ngay lập tức, TS Hồ Sỹ Thoảng (nguyên Giám đốc Petrolimex) đã phản đối: “Anh nói như thế là đã hiểu sai điều luật. Có lẽ chỉ có 0,08% chứ không phải 0,8% như anh hiểu. Và không ai lại đưa ra quy định này đâu”!

Liền sau đó, ông Hoàng Lâm, Phó Giám đốc trung tâm 3 cũng phản đối cho rằng không có điều luật nào hiện hành cho phép pha aceton. “Tôi có tiêu chuẩn của Anh mới hơn chỗ anh Kiểm và được ban hành năm 2005” - ông Lâm nói. 

Nói về sự cố nhập khẩu lô xăng pha aceton gần đây, ông Kiểm nói: “Người ta có cố tình pha hay không chúng tôi cũng không biết được. Vì chúng tôi mua xăng chứ đâu có mua aceton… Khi Tổng cục Tiêu chuẩn Việt Nam yêu cầu chúng tôi nhập xăng không có aceton thì với tư cách là một doanh nghiệp Nhà nước, Nhà nước yêu cầu gì chúng tôi thực hiện điều đó. Nhưng vướng mắc ở đây là chúng tôi đã đặt hàng cho một công ty lớn. Họ trả lời “sẵn sàng cung cấp cho các ngài xăng không có aceton”.  

Tuy nhiên, điều mà ông Kiểm cho rằng “băn khoăn nhất” là tỉ lệ aceton thấp hơn 0,1% trong xăng mà đối tác đưa ra. 

Ông Kiểm nói thêm, tỉ lệ này (0,1%) được phân tích theo phương pháp DHA (phân tích hàm lượng hidro cacbon chi tiết) mà ông Kiểm nói rằng trên thương trường thường sử dụng.  

“Chúng ta là người đi mua nhưng chúng ta không thể đi mua cái ta cần được mà chúng ta đi mua cái sẵn có trên cơ sở hợp lý. Chúng tôi đã làm việc với Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng và yêu cầu xác định có chấp thuận tỉ lệ này hay không. Nếu không thì chúng tôi không thể mua hàng được, lấy đâu xăng ra mà chạy. EC bảo 0,8% không sao cả, các nhà khoa học chứng minh tỏ lệ từ 0,2- 0,5% aceton là tốt”- ông Kiểm nói.

Những ý kiến tranh luận về khoa học tại buổi tọa đàm thống nhất: Vì aceton không được xem là chất phụ gia pha xăng nên mặc nhiên không được phép sử dụng mà không cần phải có quy định cấm pha aceton vào xăng. “Ai pha aceton vào xăng thì người đó phải tự chịu trách nhiệm” - GS Chu Phạm Ngọc Sơn bày tỏ quan điểm.

Tuy nhiên, các ý kiến vẫn chưa ngã ngũ: “Trong tương lai, các lô xăng còn có tỉ lệ aceton nữa không? Xăng pha aceton có lợi hay hại?”. Đây cũng là điều băn khoăn mà TS Lê Ninh cho rằng cần nghiên cứu bài bản.

Theo Trần Duy

Vietnamnet