“Nóng ruột” vì chậm giải ngân vốn đầu tư công

Mở đầu cuộc họp đột xuất về việc giải ngân kế hoạch đầu tư công 2016 và giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tổng vốn đầu tư hoạch năm 2016 Quốc hội thông qua là gần 255.000 tỷ đồng. Đến ngày 12/5/2016, Thủ tướng quyết định giao hơn hơn 251.400 tỷ đồng.

Hồi trung tuần tháng 6, Bộ này đã trình Thủ tướng tiếp tục giao hơn 588 tỷ đồng. Như vậy đến hết tháng 6 vốn đầu tư công kế hoạch sẽ được Thủ tướng Chính phủ giao hết cho các Bộ, ngành, địa phương.

Báo cáo của 45 Bộ, ngành Trung ương và 63 địa phương, trong 5 tháng đầu năm 2016 đã giải ngân hơn 83.000 tỷ đồng, đạt 33,14% vốn kế hoạch Thủ tướng giao, cao gấp rưỡi so với số liệu giải ngân qua Kho bạc Nhà nước và tương đương với giải ngân của cùng kỳ năm trước.

Với vốn trái phiếu Chính phủ (TPCP), tổng số vốn kế hoạch là 60.000 tỷ đồng và Thủ tướng Chính phủ đã giao gần 40.600 tỷ đồng. Số chưa giao còn lại chủ yếu là vốn QL 1A và Quốc lộ 14 đang rà soát điều chuyển cho dự án khác, vốn đầu tư dự án kiên cố hóa trường lớp học mầm non, các dự án được điều chuyển cho dự án khác từ số vốn chưa giải ngân.

Tới nay bộ, địa phương đã giải ngân được hơn 6.000 tỷ đồng vốn TPCP đạt 15,42%, trong đó các Bộ, ngành giải ngân được hơn 2.000 tỷ đồng/21.998 tỷ đồng, đạt 9,45%; còn lại địa phương giải ngân đạt 22,95%. “Vốn TPCP giải ngân 5 tháng đầu năm như vậy là rất thấp so với yêu cầu trong đó một số bộ giải ngân thấp như Giao thông (6,2%), Hà Nội 3% , Kiên Giang 4%” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay.

Vị Bộ trưởng này nhấn mạnh đến một điểm đáng chú ý là trong 5 tháng đầu năm, so với khối lượng thực hiện thì có tới gần 6.000 tỷ đồng vốn đã thực hiện nhưng chưa được thanh toán, giải ngân.

“Hầu hết vốn kế hoạch bố trí cho hai chương trình mục tiêu quốc gia (xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững) 5 tháng đầu năm chưa được giải ngân do chương trình chưa được phê duyệt chính thức và chưa có hướng dẫn tạm thời của các Bộ phụ trách chương trình” - Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.

Trong khi đó, lãnh đạo Kho bạc Nhà nước khẳng định “kho bạc không thiếu tiền, lúc nào cũng đảm bảo đủ tiền để giải ngân, nhưng gần 6.000 tỷ đồng đã thực hiện mà chưa được thanh toán Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu ra có thể là do các Bộ chủ dự án, chương trình thẩm định chưa đủ điều kiện để tạm ứng vốn”.

Đại diện Kho bạc Nhà nước cũng thông tin, từ đầu năm đến nay, có tới 200 dự án ở địa phương đã được khởi công mới và có kế hoạch vốn nhưng chưa được giải ngân, lí do là vì Ban quản lý dự án chưa đến Kho bạc làm các giao dịch đăng ký tài khoản và mã dự án do nhiều địa phương chưa thành lập ban quản lý dự án.

Về tổng thể, nguyên nhân của việc giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 chậm được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo lên Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ là do chưa có quy định và hướng dẫn nội dung của chương trình mục tiêu quốc gia nên chưa có căn cứu phân bổ vốn cho từng dự án cụ thể; chưa có Nghị định của Chính phủ quy định về quản lý dự án nhóm C; cùng đó là việc cho kéo dài thời gian phê duyệt quyết định đầu tư dự án khởi công sau đó mới bố trí vốn cũng dẫn đến giao kế hoạch chậm.

Từ các số liệu tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhất là thực trạng giải ngân qua báo cáo của Kho bạc Nhà nước, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng giải ngân vốn đầu tư công năm 2016 đang rất thấp.

“Các Bộ cùng rà soát, sửa đổi các văn bản hướng dẫn việc thực hiện đầu tư các dự án theo quy định của Luật đầu tư công và Luật Xây dựng (sửa đổi), đẩy mạnh việc giao vốn và kiểm soát chất lượng các dự án đầu tư công, bảo đảm phát huy tác động của dự án đối với phát triển kinh tế-xã hội. Cần đẩy nhanh tiến độ giao vốn để bảo đảm thực hiện tốt các chỉ tiêu kinh tế- xã hội.” - Phó Thủ tướng yêu cầu.

Đối với 2 chương trình mục tiêu quốc gia là xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhanh chóng thẩm định các chương trình để Bộ Nông nghiệp&Phát triển nông thôn, Bộ Lao động, Thương binh&Xã hội có kế hoạch giao vốn cụ thể để sớm triển khai.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện báo cáo về việc giải ngân kế hoạch đầu tư công 2016 và giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc để trình Chính phủ thảo luận tại phiên họp thường kỳ tháng 6/2016.

Châu Như Quỳnh