Nghệ An:

Nông dân “chắt” nước chống hạn, cứu lúa

(Dân trí) - Do ảnh hưởng của đợt nắng nóng kỉ lục đang diễn ra, tỉnh Nghệ An có gần 23.000ha lúa bị khô hạn, thiếu nước tưới. Nhiều hồ đập đã xuống dưới mực nước chết khiến gần 15.000ha lúa chưa thể gieo cấy. Nông dân phải đội nắng, "chắt" nước lên ruộng cứu lúa.

Nắng nóng kéo dài khiến 23.000 ha lúa tại Nghệ An bị khô hạn
Nắng nóng kéo dài khiến 23.000 ha lúa tại Nghệ An bị khô hạn

Ông Nguyễn Văn Lập - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Nghệ An cho biết trên địa bàn tỉnh Nghệ An diễn ra tình trạng nắng nóng trên diện rộng đã gần 10 ngày. Nền nhiệt phổ biến ở địa phương này ở mức từ 36-38 độ C, có nhiều nơi hơn 40 độ C. Tổng lượng mưa trên địa bàn tỉnh này từ đầu năm 2018 đến ngày 30/6 là 397,3mm, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017.

Nắng nóng kéo dài, lượng mưa giảm đã ảnh hưởng rất lớn đến tình hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Chỉ trong vòng 7 ngày qua, Nghệ An liên tiếp xảy ra tình trạng cháy rừng tại các huyện Nam Đàn, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Yên Thành và Đô Lương.

Đồng ruộng nứt nẻ, cây lúa phát triển còi cọc, có nguy cơ bị chết khô
Đồng ruộng nứt nẻ, cây lúa phát triển còi cọc, có nguy cơ bị chết khô

Hiện Nghệ An có 25 hồ đập đã xuống dưới mực nước chết, 40 hồ dung tích dưới 50%, 20 hồ dung tích nước còn 50-70%. Mực nước tại các công trình đầu mối như hồ thủy điện Bản Vẽ, Khe Bố… đều thấp hơn mực nước thiết kế.

"Toàn tỉnh có gần 23.000 ha lúa Hè Thu bị khô hạn, thiếu nước tưới; gần 15.000 ha lúa chưa gieo cấy được. Nếu còn nắng nóng kéo dài nhiều diện tích lúa có thể bị chết", Phó Giám đốc Sở NN&PTNN tỉnh Nghệ An lo ngại.

Nông dân lo lắng nếu tình trạng hạn hán kéo dài trong khi các hồ đập đã bắt đầu cạn đáy
Nông dân lo lắng nếu tình trạng hạn hán kéo dài trong khi các hồ đập đã bắt đầu cạn đáy

UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành công văn khẩn yêu cầu các sở, ban ngành và UBND 21 huyện, thành phố, thị xã thực hiện các biện pháp cấp bách phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn. Trong trường hợp các hồ chứa nước cạn kiệt không đủ nước phục vụ tưới tiêu cho cây trồng, vật nuôi, tỉnh Nghệ An sẽ yêu cầu các hồ thủy điện trên sông Lam có lịch điều tiết, xả nước phù hợp để chống hạn hán, xâm nhập mặn.

Trước tình hình này, các địa phương cũng đang căng sức chống hạn, cứu lúa.

Người dân sử dụng máy bơm nhỏ để chắt nước cứu lúa
Người dân sử dụng máy bơm nhỏ để "chắt" nước cứu lúa

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Chủ tịch UBND xã Hưng Yên Nam (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) hiện có 200/300 ha lúa bị khô hạn do nắng nóng. Các hồ đập trên địa bàn cũng đã khô hạn, mực nước quá thấp khiến việc bơm nước cứu lúa gặp khó khăn. Ngoài việc huy động các máy bơm nhỏ hoạt động hết công sức chạy đua với nắng nóng, xã Hưng Yên Nam cũng đã tổ chức lực lượng khơi thông hệ thống mương dẫn để đưa nước lên ruộng.

Hơn 7 sào lúa đứng trước nguy cơ khô cháy do thiếu nước tưới, ông Nguyễn Văn Thư (SN 1960), huy động toàn bộ nhân lực trong nhà ra đồng chống hạn. Tuy nhiên, lượng nước từ mương dẫn quá ít nên hiện mới chỉ có hơn 1 sào lúa của gia đình ông có nước tráng chân ruộng. Lượng nước ít ỏi cũng chỉ có thể tràn qua bề mặt ruộng trước khi theo các đường nứt nẻ mất hút dưới đất.

Tận dụng mọi vật liệu để làm đường ống dẫn nước vào ruộng
Tận dụng mọi vật liệu để làm đường ống dẫn nước vào ruộng

“Từ hôm xuống giống đến giờ đã hơn nửa tháng nhưng không có nước tưới. Cây lúa phát triển còi cọc, quắt lại. Nếu tiếp tục nắng hạn như hiện nay e rằng số diện tích đã gieo sạ cũng chết mất. Cả sáng nay nhà tôi chỉ bơm được ít nước vào ruộng nhưng cứ nắng 38-39 độ C cộng với gió Lào thổi mạnh thế này thì cùng lắm cũng chỉ được vài ngày lại khô hạn trở lại”, ông Thư lo lắng.

Đường dẫn nước dã chiến bằng bạt ni lông được sử dụng để dẫn nước vào chân ruộng, cứu cây lúa
Đường dẫn nước dã chiến bằng bạt ni lông được sử dụng để dẫn nước vào chân ruộng, cứu cây lúa

11/13 hồ đập tại xã Nghĩa Hành (huyện Tân Kỳ, Nghệ An) cũng rơi vào tình trạng cạn kiệt nước khiến 170ha đất nông nghiệp chưa thể cày bừa để chuẩn bị cho vụ cấy Hè Thu. “Nếu trời không mưa, không có nước để làm đất thì số mạ đã bắc sẽ già, quá tuổi. Không những thế việc cấy muộn sẽ ảnh hưởng đến mùa vụ, đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng do mưa lũ cuối tháng 9, đầu tháng 10 nên khả năng sẽ phải sử dụng giống lúa ngắn ngày thay thế”, ông Nguyễn Quốc Tuấn - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Hành cho biết.

Hoàng Lam