Những phán đoán ban đầu về mỏ neo gỗ khổng lồ dưới đáy biển

Tiếp đến, xét về phần gỗ của neo vẫn còn tương đối và phần sắt bọc ở đầu mỏ neo không bị phong hóa quá nhiều, dự đoán nhiều khả năng là thời vua Nguyễn thế kỷ 19.

Vì mỏ neo nằm ngay ở đập Hòa Duân hiện nay - xưa kia là cửa Thuận An cũ, nơi giao thương tàu bè đến kinh đô Huế nên xu hướng đây là 1 tàu có ra vào cửa biển Thuận An chứ không phải tàu đi ngang qua.

Do chưa thể xác định kỹ, nhất là với một bộ phận nhỏ như neo thì khó có thể xác định neo gỗ này thuộc tàu buôn hay tàu chiến. Nhưng hồi đó, tàu phải có cỡ lớn thì mới có neo lớn như chiếc mỏ neo gỗ vừa phát hiện. Nhà nghiên cứu cho biết, khi việc chế tác neo bằng thép, sắt chưa phổ biến, neo bằng gỗ được sử dụng rất nhiều.

Đầu ngạnh neo bọc sắt

Chưa xác định được loại gỗ làm neo.

Ở các bảo tàng của Huế chưa có cái neo nào như thế này. Bảo tàng trên cả nước với một cái neo gỗ lớn như vậy cũng rất ít. Tuy nhiên, cần phải khảo sát kỹ để biết chính xác nguồn gốc, niên đại, chất liệu của neo gỗ khổng lồ này” - ông Phan đề xuất.

Dài nhất trong số các mỏ neo tìm thấy tại Việt Nam

Anh Nguyễn Hữu Hoàng, nhà chơi đồ cổ tại Huế nhận xét: "Tôi cũng đã từng thấy cổ vật mỏ neo bằng gỗ từ một số anh em chơi đồ cổ ở trong miền Nam. Các mỏ neo thu mua được từ dân chài lưới trên sông Đồng Nai có xuất xứ từ các thuyền buôn nhà Thanh, thời chúa Nguyễn nhưng cũng chỉ dài 3-4 mét chứ không được hơn 8 mét như mỏ neo ở Huế này. Đây là một hiện tượng đặc biệt cần đáng quan tâm".

Theo TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, nếu thời gian tới, xác định mỏ neo này thuộc triều Nguyễn thì rất đáng quý, cần phải được lưu giữ. Hiện ở các bảo tàng tại Huế chưa có mỏ neo nào như vậy.

Ông Nguyễn Lưu (cha anh Nguyễn Văn Chinh - người mua neo gỗ khổng lồ) với kinh nghiệm làm nghề biển lâu năm, cho rằng neo gỗ được làm bằng loại gỗ còn tốt và cứng hơn gỗ lim. Phần mỏ neo có 2 ngạnh không được lấy dây thừng buộc, có thể được nối bằng chốt lọng ở trong và được bịt sắt ngoài nên cực kỳ cứng.

Sách sử ghi chép lại rằng, cửa Hòa Duân (xưa kia là cửa Thuận An) vốn là nơi tàu bè của vua chúa Nguyễn tại Huế giao thương đi vào ra hàng trăm năm trước. Có khả năng một tàu lớn bị đắm hay đứt neo ngay tại cửa biển rồi mỏ neo bằng gỗ nằm ở đó cho đến ngày nay.

Lỗ trên thân neo được xác định là chỗ để giằng dây.

Đại Dương