Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác

Thứ hai, 19/01/2009 - 11:00

(Dân trí) - Cuộc sống của người làm nghề bới rác cùng cực, dù chỉ là hoạ hoằn nhưng đôi khi cũng có những món hời kha khá được ban tặng từ sự sơ suất của người đời. 5 triệu, 10 triệu hay vài chỉ vàng… và thực tế còn nhiều điều bất ngờ hơn thế.

3 giờ sáng, khu bãi rác Nam Sơn (Sóc Sơn) loang loáng ánh đèn thợ mỏ trong đêm. Trời mùa đông sương lạnh tê, nặng trịch, ép cả khối mùi khủng khiếp của bãi rác đặc quánh, luẩn quẩn không thoát khỏi đầu người. Cả trăm con người phân đều khắp mặt bãi, hối hả bổ, cào, tiếng giật túi bóng soàn soạt. Tuần tự, không tranh giành lộn xộn, không cãi cọ, đôi co, chỉ có những bóng người lúi húi không khác cảnh cày hái trên đồng đêm. Cuộc mưu sinh bắt đầu với cả những vận hên son, những câu chuyện thú vị và những cơ hội đến theo mùa tết nhất.

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 1

Hốt bạc, vớ vàng không phải là việc quá hi hữu trên bãi rác thành phố. (Trong ảnh: Đội quân nhặt rác sẵn sàng lên bãi).

Những “linh cảm” nhặt được… tiền

Chị Quyên (người thôn Thanh Sơn, xã Đô Lương, Sóc Sơn) vừa cặm cụi thu lượm vừa e dè kể, chị bắt đầu nghiệp bới rác theo chồng được 2 năm nay. Một ngày làm việc bắt đầu từ 2h sáng, đến cổng bãi xếp hàng chờ giờ "vào ca" và kết thúc lúc 7h sáng. Mấy tiếng đồng hồ trên bãi rác, bới nhặt đồ nhựa, nilon, bao tải, với giá cả hiện tại cũng được 50.000-70.000đ/người/buổi. Mấy tháng trước, giá phế liệu cao, mức thu trung bình lên được khoảng 120.000đ. Cực nhưng còn có đồng ra đồng vào, hơn hẳn làm ruộng, cấy hái.

Người vợ trẻ cười giòn sau tấm khăn bịt mặt lớn khi nói về những cơ hội kiếm tiền nhẹ nhàng hơn trên bãi. Nói về những "món quà" bất ngờ từ rác, chị Quyên cho biết, 2 năm trong nghề chị mới "có duyên" nhặt được món tiền nhỏ mấy chục nghìn đồng nhưng chồng chị, anh Lâm, đã có lần nhặt được cả triệu bạc. Món tiền gói trong mảnh giấy báo, rơi ra trong một túi nilon khi anh đang giặt túi. Gói giấy mỏng tang bọc 2 tờ polymer 500.000đ xanh lét. "Một triệu quá... ngon" - chị Quyên quay sang chồng, phá ra cười.

"Thợ bới" Nguyễn Văn Sáu (xã Bắc Sơn, Sóc Sơn) với hơn 5 năm trong nghề tỏ vẻ không lạ lẫm gì với chuyện nhặt được tiền. Từ tiền lẻ, tiền xu, đôi khi chỉ vài nghìn đồng tới những món hời hơn anh cũng đã từng nhặt được. Phổ biến nhất là tiền trong phong bì mừng cưới xin, cỗ bàn bóc sót, toàn tiền 50.000đ trở lên. Kinh nghiệm của người nhặt rác, khi móc được bọc phong bì bỏ đi, anh Sáu làm động tác, tách ra từng tập nhỏ, chục chiếc một, từ từ xé ngang, hễ thấy "mắc mắc" tay là chắc chắn có tiền. Phép thử đơn giản ấy, chỉ vài phút là xét được hết cả bọc lớn phong bì và thi thoảng cơ hội bắt được "món" đồ này đã mang lại tiền tươi. Anh Sáu cũng không giấu giếm, hay mò được tiền nhất là trong túi quần, túi áo cũ. Dịp sát tết, loại rác là quần áo cũ rất nhiều, thế nào cũng có người "kiếm được".

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 2

Núi rác ẩn chứa không ít cơ may.

Người bạn đứng cạnh, anh Nguyễn Văn Tuyến - Phổ Yên, Thái Nguyên không ngần ngại xác nhận kinh nghiệm của "đồng nghiệp". Anh Tuyến đã từng vớ được 700.000đ trong một túi quần jean bỏ đi. Không những thế, chiếc quần rõ là "hàng hiệu", còn đẹp nguyên. Với những chiếc gối bông bỏ đi, theo anh Sáu, người có kinh nghiệm trong nghề khi gặp không thể bỏ qua công đoạn mổ tung ra. Bởi lẽ, đôi khi đó chính là "kho" cất tiền của người già mà sau khi họ mất đi người thân sơ suất bỏ qua khâu soát lại. Đôi khi anh Sáu còn quơ được phong bì kẹt trong bó hoa, giá trị 100.000-200.000đ... Nhưng điểm lại chiến tích bất ngờ trong nghề của mình, cả anh Sáu, anh Tuyến thừa nhận mình chưa được trời trao những món quà lớn như một số người khác.

Tiền triệu trước mặt vẫn… không nhặt

Phó GĐ xí nghiệp Quản lý chất thải Nam Sơn, Cao Xuân Thìn, kể chuyện, Tết năm ngoái, bố con một người ở quận Đống Đa còn phóng xe máy theo xe chở rác lên tận bãi xin vào tìm bộ giấy tờ nhà vô tình bị quy thành rác lúc gia đình dọn nhà đón Tết. Ban quản lý bãi đã tạo điều kiện cho xe đổ riêng một góc và khổ chủ đã bới tìm lại được bộ giấy tờ nhà, "mừng húm" vì suýt mất Tết.

Với đôi ủng cao su lệt bệt bước trên lớp đất vừa san trên mặt núi rác hôm trước tiến về phía máy ủi, Nguyễn Trọng Vĩnh, một chủ lán thu mua phế liệu ở thôn Tân Phúc, xã Hồng Kỳ, Sóc Sơn cười nói sang sảng tham gia câu chuyện "hớt của" ở bãi rác. Người cai thầu giữ "thị phần" trên bãi rác đã chục năm có lẻ quả quyết: "Tiền nhặt được trên bãi thì đêm nào cũng có". "Quân" bới rác thuộc lán của anh thậm chí còn hình thành thói quen, mỗi lần vớ được "món bở" là gọi nhờ cai lán cầm giữ giúp cho chắc ăn.

Anh Vĩnh cho biết, không kể hết số người nhặt được những khoản nhỏ nhỏ. Người móc được món tiền lớn nhất trong đội lán của anh Vĩnh, cách đây 2 năm, trúng món 19,7 triệu đồng. 5h sáng, gần hết ca làm hôm đó, bà Tế (thôn Lai Sơn, ngay gần cổng bãi rác) cào được một bọc bóng buộc túm chặt. Vừa bổ vỡ cái bọc, tiền toé cả ra mặt bãi. Bà cụ 60 được "trời thương", về cất nhà ngay sau đó. Bà Tế có "số"... trúng tiền, một lần sau đó tiếp tục cời được 5 triệu đồng trên bãi rác. Nhẩm tính, chủ lán Nguyễn Trọng Vĩnh khái quát: "Thôn Lai Sơn được trời ưu ái nhất, số nhiều dân bới rác nhặt được những khoản tiền từ 10 triệu đồng trở lên là người thôn này".

Nếu tính dưới 10 triệu, mới 2-3 tháng trước, một đôi vợ chồng dân Lai Sơn vớ được một cục 5 triệu đồng, toàn tiền mệnh giá 50.000đ ở ngay đầu máy ủi. Sau khi san bằng rác để lấp, không ngờ máy ủi lại sục lên một bọc và cặp vợ chồng "gặp vận" chỉ còn mỗi việc là... nhặt tiền. Cách đây lâu hơn nữa, một trường hợp khác bới được 4 chiếc phong bì cặp liền nhau, còn mới tinh, xé ra mỗi phong bì một tờ polymer xanh lét, ẵm gọn tổng cộng 2 triệu. Còn vài năm trước, một "thợ bới" ở tận Phủ Lỗ (Đông Anh) nhặt túi bóng về giặt, phơi, gẩy gẩy thế nào, vớ ngay được 9 triệu đồng.

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 3

Nhặt được tiền không phụ thuộc khả năng bới mà cần "duyên số".

Chủ lán Nguyễn Văn Huy (thôn Hoà Bình, Bắc Sơn) lại cho biết, "quân" lán mình vơ được những khoản lớn thì hầu hết là ở túi quần, túi áo khoác. Còn phong bì, nếu có cũng chỉ 100.000-200.000đ, hiếm lắm mới có trường hợp xé được "quả đậm" 500.000đ. Trường hợp hi hữu, vợ chồng Hoà - Trường (Lai Sơn) năm ngoái cào được cái túi trong có tới 1.300USD xếp thẳng thớm, đổi sang tiền Việt được 21 triệu đồng. Gần đây nhất, vợ chồng Huệ - Hoà "cao", cũng ở thôn này, đã nhặt được hơn chục triệu đồng... Số người nhặt được 5-7 triệu trong gần chục năm qua thì khó nhớ hết.

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 4

Sau một đêm, không biết trong số gần nghìn con người, có ai "gặp vận".

Nhưng chuyện nhặt được của trời cho hoàn toàn phụ thuộc vào "duyên số". "Cai" Huy tặc lưỡi tiếc nuối kể, cách đây vài tháng, một người phát hiện được nhiều cọc tiền giấy, toàn tờ mệnh giá 100.000đ, tổng cộng đến 30 triệu, ở gần xe ủi. Mấy anh em hững hờ đá qua đá lại, chẳng ai buồn nhặt vì khi đó đã đổi tiền polymer, tiền giấy 100.000đ không tiêu được. Ngay người có công phát hiện sau đó cũng chỉ bâng quơ giữ cho mình 3 - 4 cọc, số còn lại được một vài thợ bới thu lượm. Không ngờ một thợ bới đem về rồi đi đổi với tỉ giá 100 ăn 70 khiến những người từng chứng kiến đến giờ vẫn thấy tiếc... ngẩn người. "Đúng là dân buôn bán mà còn khờ, chẳng biết gì" - "cai" Huy cười tiếc rẻ cho mình.

Vàng “ẩn” túi gốc rau

Vẫn cái giọng oang oang, tưng tửng, chọc cười của "cai" Vĩnh: "Bãi rác toàn đồ bỏ đi mà lại là mỏ vàng, vàng trăm phần trăm, 4 số 9". Như để đảm bảo thuyết phục cho câu chuyện, "cai" Vĩnh quả quyết sẵn sàng chỉ nhà "thợ bới" Vũ Văn Tân (anh trai bảo vệ bãi rác Vũ Văn Tình), người moi được cả cây vàng trên bãi cách đây vài năm. Trong một hộp xốp nhỏ lẫn trong rác, Tân nhặt được hơn chục chiếc nhẫn và một sợi dây chuyền mỏng, được tới hơn một cây vàng. Với may mắn này, anh Tân sau đó đã có lực để đầu tư vào công việc khác, thôi luôn nghề nhặt rác...

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 5

Vợ chồng cùng bới...

Sau cú ăn may, một người ở Xuân Lương, nhặt trên bãi một chiếc gối mây mang về làm củi. Đun bếp xong, sàng tro (để lọc đinh) trước khi mang đi bón ruộng, không ngờ trên sàng trơ ra... 2 chỉ vàng. Trường hợp khác, một người ở Phổ Yên (Thái Nguyên) sau khi gẩy túi bóng rác đang phơi trên ruộng (thu lượm túi bóng về phải giặt, phơi rồi mới bán) đã làm "phát lộ" 2 chiếc nhẫn vàng, mỗi chiếc một chỉ. Một ông già chăn trâu sau khi biết chuyện đã lại chỗ ruộng này "mót" cũng ẵm... 2 chiếc nhẫn. Cai Vĩnh giải thích, 4 chiếc nhẫn được đựng trong túi bóng phải đến khi được giặt rồi đem phơi mới chịu bắn ra.

Nhưng món hay vớ được nhất phải kể đến lắc tay, dây chuyền. Dân bới rác có những lần nhặt được thứ nữ trang này trong bọc rác gốc rau, vỏ hoa quả mà lí giải điều này chính họ cũng thấy kho khó. Họ thường nhặt được vàng nhiều hơn trong dịp gần Tết vì lượng quần áo, hộp đựng đồ vặt, chiếu gối... bỏ đi trong những ngày dân thành phố tổng vệ sinh nhà cửa đón Tết nhiều hơn hẳn. Ở lán của "cai" Huy, có thợ tìm được 6 chỉ vàng trong túi áo khoác dịp Tết năm kia.

Những món hời “kì diệu” được ban tặng từ… rác - 6

... Và cùng trở về với thành quả, đôi khi cả những món hời.

Cư dân bãi rác còn gom được rất nhiều đồ vật khác kiếm "ra tiền" cho mình. Chị Vũ Thị Tám (thôn Đô Tân, xã Bắc Sơn) đã 2 lần nhặt được ví, túi xách trong có rất nhiều giấy tờ ôtô, xe máy, chứng minh thư, bằng lái. Một khổ chủ bị mất của ở Công ty Cơ khí Thăng Long trong ví thậm chí có cả name card, địa chỉ, số điện thoại đầy đủ. Chị Tám đã gọi điện "đánh tiếng", người lên lấy sau đó hậu tạ 500.000đ. Chị Tám hạ giọng: "Tuyền nhặt được của những người nhiều tiền thế. Lần sau, trong túi xách không tìm được số điện thoại, tôi phải hỏi lần theo địa chỉ. Bộ giấy tờ ô tô sau đó được chuộc với cả triệu". "Cai" Huy gật đầu xác nhận, chuộc giấy tờ xe máy, giấy tờ tuỳ thân thường khoảng 300.000-500.000đ, giấy tờ ôtô phải 700.000-1.000.000đ - giá chung của bãi...

Còn rất nhiều những câu chuyện chưa kịp kể thì ánh mặt trời đã le lói trên bãi rác, những người thợ gấp gáp rút quân. Nhiều khả năng, đêm qua, không ai trong số hàng trăm thợ bới có may mắn lớn, nhưng điều đó cũng không khiến ai phải bận tâm nhiều, bởi với họ, điều quan trọng là mưu sinh hàng ngày...

Phương Thảo - Cấn Cường