Những cái chết oan uổng vì hủ tục

Hôm đó, vợ chồng Kpă Vel (sinh năm 1962) vừa đi làm về, định đi ngủ sớm thì nghe tiếng la lối của Kpă Hnhok (sinh năm 1977), em cọc chèo với Vel và Kpă Yel (sinh năm 1962), người cùng làng.

Cả hai vào kéo Vel đi uống rượu. Ra khỏi nhà gần 100m, Hnhok và Yel cùng một số người khác đấm đá tra khảo hỏi Kpă Vel “thuốc thư” (một loại thuốc độc hại người) cất giấu ở đâu lấy đi tiêu huỷ ngay, đừng có hại dân làng.

Trước đó, chiều 23/2, Hnhok trong lúc cuốc rẫy (do Vel nhượng lại) đã đào được một củ rừng lạ. Hnhok đi hỏi một người làng thì được bảo đấy là củ cây “thuốc thư”. Trước nay dư luận ở làng vẫn râm ran chuyện Vel là “ma lai” có thuốc độc, nay lại đào được “thuốc thư” trong rẫy của Vel, dân làng cho rằng phải “xử” Kpă Vel.

Đang đêm họ bắt Vel phải về nhà tìm “thuốc thư”. Do bị đánh đập đau đớn, Vel về đào một ụ mối lên tìm thuốc nhưng chỉ tìm được hai sợi dây nhỏ và một củ rừng không rõ củ gì. Có người nói củ này đúng là “thuốc thư”. Đám người nghe thế như lên cơn điên dại, xông vào đánh đập Vel, xé nát áo quần rồi châm lửa đốt, sau đó khiêng xác nạn nhân ném về nhà.

Trước đó Kpă Wuốt, một người anh cọc chèo khác của Kpă Vel, cũng bị người làng nghi ngờ có “thuốc thư”, đánh đập dã man khiến anh này phải bỏ làng đến huyện khác sinh sống.

Cũng trong những ngày đầu năm 2007, tại làng Tào Ròng, xã Dun-Chư Sê, Siu Pêng (50 tuổi) - nguyên là già làng Tào Ròng - thường uống rượu rồi lảm nhảm rằng mình làm được “thuốc thư”.

Dân làng rất căm ghét và khiếp sợ vì họ cho rằng, ai có “thuốc thư” trong tay thì muốn hại ai cũng được, chỉ cần họ ghét ai là người đó sẽ lăn ra chết. Làng Tào Ròng có nhiều người khỏe mạnh, bất hòa với Siu Pêng là bỗng lăn ra chết thật.

Em Siu Nhiên là học sinh lớp 9 trường TH-PTCS Nguyễn Du, một lần trên đường đi học về gặp và nói chuyện với Siu Pêng sau đó về nhà đau bụng vật vã. Trong giấc mơ Siu Nhiên thấy Pêng bỏ “thuốc thư” vào người mình. Nhiên kể lại câu chuyện với bố là Rơ Lan Tiêu, cả nhà sang cãi nhau với Siu Pêng. Sự việc chưa kết thúc thì Siu Nhiên chết.

Sau đám ma của con, theo luật tục, Rơ Lan Tiêu và Siu Pêng thi lặn nước để phân định đúng sai, ai thua cuộc người đó sai và phải chịu tội với dân làng. Họ kéo nhau ra con suối lặn. Siu Pêng già yếu hơn đã phải trồi lên chịu thua cuộc, Rơ Lan Tiêu lặn mãi không thấy lên, khi người làng mò xuống tìm thì đã chết.

Cho đến nay, trong cộng đồng nhiều dân tộc Tây Nguyên vẫn tin vào số thầy mo, “ma lai”, “thuốc thư”. Những hủ tục nặng nề này đang là nguyên nhân gây ra nhiều cái chết oan uổng của những người dân nơi đây.

Theo Huỳnh Kiên

Tiền Phong