Nhức nhối nạn “hủy diệt” vườn cò rộng hàng chục nghìn m2

Vườn cò Đông Xuyên tại xã Đông Tiến, huyện Yên Phong đã tồn tại từ hàng chục năm nay. Khi ấy, ở phía Tây làng đã có trại cò của gia đình cụ Ba Tý chừng 3.000m2. Khi thực dân Pháp tàn phá, người làng tản cư khắp nơi. Vườn không, nhà trống, lũ cò cũng chia đàn xẻ nghé, bay dạt về phía bên kia sông. Đến năm 1994, khi đình làng được xây dựng, đàn cò lại từ đâu bay về làm tổ trên các ngọn tre trước cửa đình. Lúc đầu có một vài tổ, sau dần ngày càng đông, có thời điểm lên tới hàng chục nghìn con. Bà con cũng đã trồng thêm tre làm nơi cho cò sống.

Trải qua năm tháng, nhờ được người dân và chính quyền địa phương một lòng chung tay bảo vệ và phát triển, vườn cò Đông Xuyên trải rộng hàng chục nghìn m2 bao gồm mặt nước và tre là nơi đàn chim làm tổ. Ước tính đến nay có khoảng 3 vạn cò với đủ chủng loại: cò trắng, cò trắng mỏ vàng chân đen, cò lửa, cò bợ, cò trắng mỏ vàng chân vàng... vạc trú ngụ, sinh sống tại đây.

Tuy nhiên, thời gian gần đây tại Vườn cò Đông Xuyên, nạn săn bắn, đặt bẫy cò, vạc tái xuất hiện, ảnh hưởng lớn đến số lượng đàn.

Chủ tịch UBND xã Đông Tiến Trương Đức Thiện cho biết: Đối tượng săn bắn trộm phần lớn đến từ các thôn, xã lân cận, sử dụng các loại súng hơi, đạn ghém, đạn chùm có tính hủy diệt cao, khả năng sát thương rất lớn. Bên cạnh đó, các đối tượng còn thuê ruộng của dân với giá cao để dựng hiện trường bẫy cò. 

Đồng đất quanh vườn cò là chân ruộng chiêm trũng, cấy không năng suất, nên khi các đối tượng săn bẫy trộm trả giá thuê 3 tạ thóc/sào/vụ, nhiều nông dân đồng ý ngay. Khi đàn cò vạc đi kiếm ăn về bay qua khu ruộng đặt bẫy, đối tượng săn dùng vạc mồi, cò mồi nhử cho cò, vạc sà xuống chân ruộng và mắc vào bẫy.

Bà Nguyễn Thị Vân, nhà sát ngay vườn cò bức xúc: “Suốt bao năm người dân chúng tôi tại đây đều ý thức phát huy hết khả năng vừa trông cá, vừa trông cò. Nay chứng kiến cảnh cò, vạc bị đối tượng xấu săn bắn, bẫy bừa bãi bằng mọi thủ đoạn tinh vi, lọc lõi, ai cũng cảm thấy vừa đau lòng vừa bức xúc”.

Thời gian qua, chính quyền địa phương đã bắt giữ một đối tượng săn bắn cò và thu giữ 6 khẩu súng săn, bàn giao cho cơ quan công an xử lý.

Trước đó, ngày 5/10/2011, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh tổ chức khởi công công trình cải tạo và nâng cấp vườn cò Đông Xuyên tại xã Đông Tiến, huyện Yên Phong, với tổng mức đầu tư hơn 3 tỷ đồng, từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường.

Công trình có quy mô đầu tư gồm đào đắp đất và mương dẫn điều hòa nước trong hồ; xây dựng tường kè các đảo tre, cọc mốc ranh giới vườn cò; đắp mới bờ lũy và trồng tre bổ sung. Thời gian thi công từ tháng 10/2011 đến hết năm 2012 do Công ty xây dựng Phúc Lộc, thị xã Từ Sơn, đảm nhận. Dự án nâng cấp vườn cò Đông Xuyên đến nay đã hoàn thành 90% công việc, dự kiến vào ngày 24/4 sẽ khánh thành và bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý.

Tuy nhiên, để bảo tồn và gìn giữ vườn cò có từ nhiều năm nay, ông Trương Đức Thiện, Chủ tịch UBND xã Đông Tiến trăn trở: UBND tỉnh, Sở Tài nguyên - Môi trường cần quy hoạch tổng thể cho rõ sau khi nâng cấp thì cấp nào quản lý và thành lập Ban quản lý dự án, thành lập tổ chuyên trách bảo vệ và có kinh phí cho tổ chuyên trách. Đề nghị các cấp, ngành phối hợp với chính quyền địa phương có kế hoạch bảo vệ ngăn chặn các đối tượng săn bắt.  

Đoàn Thế Cường