Người Đảng viên đầu tiên của tộc người Đan Lai

Ở cái tuổi “lão làng” của người Đan Lai, ông La Văn Yêu (SN 1943) vẫn giữ được vẻ nhanh nhẹn, tinh anh của mình. Mặc dù được Đảng ủy, chính quyền địa phương cũng như nhân dân bản Cò Phạt tín nhiệm nhưng ông nhất quyết “trả” chức trưởng bản để làm cán bộ Hội cựu chiến binh bản Cò Phạt. Trước khi làm trưởng bản Cò Phạt, ông La Văn Yêu cũng có thời gian dài làm Bí thư chi bộ của bản 100% người Đan Lai này.

“Mình già rồi, phải nhường cơ hội cho lớp trẻ. Lớp trẻ giờ có kiến thức, có sự quyết tâm sẽ làm tốt hơn mình chứ. Mình già rồi, cái đầu nó cũng lẫn lộn đi nhiều, làm không hay bằng các thanh niên đâu”, ông Yêu tâm sự.

 Hơn 20 tuổi, ông Yêu đi bộ đội, 2 năm ở chiến trường Lào, 12 năm 6 tháng ở chiến đấu ở chiến trường Quảng Nam – Đà Nẵng, tham gia giải phóng bán đảo Sơn Trà rồi đi thẳng vào Nam, chiến đấu ở chiến trường Tây Ninh cho đến khi hòa bình lập lại.

Gần 15 năm trong quân ngũ, bên cạnh việc cầm chắc tay súng bảo vệ Tổ quốc, ông La Văn Yêu được học cái chữ, biết thêm được nhiều cái mới. Năm 1967, La Văn Yêu vinh dự được kết nạp vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam. Chiến tranh kết thúc, năm 1979, ông xin phục viên về quê. “Người Đan Lai ngày trước khổ lắm, sống thì ở trong rừng sâu, chữ thì không biết, con cái không được học hành, rồi thì bệnh tật, hủ tục… khiến người Đan Lai cứ chết dần chết mòn. Mình phải về thôi, về giúp bản làng mình, giúp người dân mình”. Về bản, bà con tín nhiệm bầu bộ đội Yêu làm trưởng bản, rồi làm bí thư.

36 tuổi, ông La Văn Yêu khoác ba lô về bản khi mà ở cái tuổi đó, nhiều người đàn ông Đan Lai đã chuẩn bị lên chức ông nội, ông ngoại rồi. Trước hết là phải lấy vợ để ổn định gia đình. Vậy là ông lấy vợ. Vợ ông trẻ hơn chồng đến 19 tuổi đời. “Cả đời mình làm cán bộ thôn bản, hết Bí thư rồi làm trưởng bản, công việc ở nhà giao hết lại cho vợ. Ngày ấy, cũng như nhiều người dân Đan Lai, vợ chồng mình sinh nhiều con lắm, tận 6 đứa. Cái nghèo, cái đói, cái lạc hậu còn nhiều nên 2 đứa con đầu của mình không được đi học. 3 đứa tiếp theo thì chỉ học hết lớp 5 rồi nghỉ.

Giờ chỉ có con gái út La Thị Huệ đang học lớp 12 ở Trường THPT Mường Quạ đó. Con cái có đứa lấy vợ lấy chồng rồi sinh con đẻ cái, cũng chỉ quanh quẩn trong bản thôi, không có cái chữ là nó khổ thế đấy. Nên giờ phải cho cái Huệ đi học, học hết ở đây rồi cho xuống thành phố Vinh học tiếp. Học nhiều cái chữ thì trước hết đỡ khổ cái thân nó, sau thì giúp dân bản mình chứ nghèo đói mãi sao được”, ông La Văn Yêu trải lòng.

Hơn ai hết ông thấm thía cái nghèo, cái đói - hậu quả của sinh đẻ nhiều. Bởi vậy khi con cái lập gia đình, ông “quán triệt” chỉ sinh 2 con để nuôi dạy cho tốt. “Ấy vậy mà thằng con trai mình lại sinh đến 3 đứa. Không phải chúng nó không nghe lời bố mà do “vỡ kế hoạch”, ông Yêu phân trần.

Làm Bí thư chi bộ rồi trưởng bản Cò Phạt, Đảng viên La Văn Yêu là người đưa các nghị quyết về phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục của các cấp ủy Đảng về với người dân. Không những thế, ông còn là tuyên truyền viên, hướng dẫn, giải thích cặn kẽ cho người dân hiểu về các quyết sách của Đảng, đưa các tiến bộ kỹ thuật về áp dụng vào sản xuất, chăn nuôi. Từ chỗ sống sâu trong rừng, chỉ biết săn bắt, hái lượm, người Đan Lai ở Cò Phạt nay đã quần cư về một chỗ, biết sản xuất lúa nước, biết chăn nuôi gia súc, gia cầm để tự đảm bảo một phần lương thực, thực phẩm.

“Bản Cò Phạt nằm trong vùng lõi của Vườn quốc gia Pù Mát nên người dân không được khai thác lâm sản phụ trong rừng. Dân chủ yếu sống bằng lúa nước nhưng diện tích để trồng ít quá bởi vậy hàng năm tỉnh, huyện cũng phải cứu đói cho người Đan Lai ở đây. Giá mà có cái mô hình kinh tế nào đó phù hợp cho người Đan Lai ở đây thì tốt quá.

Con cá mát ở Khe Khặng thì nhiều đấy mà lại bán có giá nữa, nhưng bắt mãi nó cũng hết. Bao giờ trên cho cái dự án ngăn suối nuôi cá mát hay cách nào đó để người dân Đan Lai sống được từ con cá này thì tốt quá”, cựu chiến binh La Văn Yêu trăn trở trước đời sống còn nhiều khó khăn của người dân bản làng mình.

Hồi làm Bí thư chi bộ, mỗi tháng ông La Văn Yêu được hỗ trợ 1 triệu đồng. Giờ làm Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh của bản Cò Phạt mỗi tháng được hỗ trợ 200 nghìn đồng. Số tiền này chẳng trả đủ cho một lần thuê xe ôm ra xã họp nhưng ông bảo làm cho vui, cho có trách nhiệm với đồng đội, với dân bản. Chi hội Cựu chiến binh của bản Cò Phạt có 10 người, phần lớn thuộc diện kinh tế khó khăn. Đây cũng là nỗi trăn trở lớn của Đảng viên La Văn Yêu.

Ông Vi Văn Nam – Bí thư Đảng ủy xã Môn Sơn chia sẻ: “Ông La Văn Yêu là 1 trong 3 người Đan Lai đầu tiên được kết nạp vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam. Là Bí thư chi bộ, trưởng bản nhiều năm liền, được đánh giá nhiệt tình, trách nhiệm, gương mẫu, có nhiều đóng góp tích cực đối với đời sống của nhân dân bản Cò Phạt nói riêng và uy tín đối với cộng đồng người Đan Lai nói chung. Ngoài là Đảng viên đầu tiên của người Đan Lai, ông La Văn Yêu cũng là người Đan Lai duy nhất được bầu là đại biểu HĐND huyện Con Cuông 2 nhiệm kỳ 2000-2005 và 2005-2010”.

                                                                                        Hoàng Lam