“Nghị gật” hội trường do không hiểu tình hình địa phương

Sáng ngày 25/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Một trong những vấn đề được quan tâm là có giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, Phó Trưởng ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh.

Cho ý kiến đại biểu hoàn thiện dự luật, đại biểu Trần Thị Hằng (đoàn Bắc Ninh) đề nghị, giữ nguyên quy định HĐND cấp tỉnh có 1 Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch hoạt động chuyên trách. Theo bà Hằng, nhiệm vụ của HĐND tỉnh, trong đó nhiệm vụ của Thường trực HĐND tỉnh có 10 nhóm nhiệm vụ, chưa kể còn những nhiệm vụ khác.

“Với xu hướng hiện nay, chính quyền cấp trên thực hiện phân cấp mạnh mẽ cho cấp dưới, mà phân cấp tức là phân quyền. Do vậy, tăng cường giám sát là hết sức cần thiết”, bà Hằng nói.

Bà Hằng cho rằng, nếu chọn quy định “lãnh đạo HĐND cấp tỉnh có 2 đại biểu hoạt động chuyên trách, trường hợp Chủ tịch HĐND cấp tỉnh là đại biểu hoạt động chuyên trách thì bố trí 1 Phó Chủ tịch HĐND hoạt động chuyên trách; trường hợp Chủ tịch HĐND là đại biểu hoạt động kiêm nhiệm thì bố trí 2 Phó Chủ tịch HĐND hoạt động chuyên trách” thì lại có 2 phương án xảy ra.

“Nếu như Chủ tịch là đại biểu hoạt động chuyên trách mà chỉ có 1 Phó Chủ tịch là đại biểu hoạt động chuyên trách thì riêng việc đi họp chỉ 1 Phó Chủ tịch cũng rất thiếu người”, đại biểu đoàn Bắc Ninh nhấn mạnh.

Từ đó, bà Hằng đề nghị quy định rõ, HĐND cấp tỉnh có 1 Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch hoạt động chuyên trách. Tương tự, có 2 Phó Trưởng ban của HĐND cấp tỉnh hoạt động chuyên trách. “Như thế rất rõ, ta không nên đưa ra phương án nếu - thì trong luật”, bà Hằng phát biểu.

Chung quan điểm trên, đại biểu Ngọ Duy Hiểu (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, mỗi tỉnh có hai Phó Chủ tịch HĐND chuyên trách không phụ thuộc Chủ tịch chuyên trách hay kiêm nhiệm.

Theo vị đại biểu đoàn TP Hà Nội, trong định hướng của Đảng dự kiến đa số Bí thư sẽ là Chủ tịch HĐND, trường hợp chuyên trách là tình huống không phổ biến, không kéo dài. Hơn nữa, giám sát đòi hỏi chuyên môn cao, với hai Phó Chủ tịch mới đủ chuyên môn sâu để thực hiện giám sát, khi đó mới có hiệu quả.

Dù vậy, theo quan điểm của ông Hiểu, khi bàn giảm hay tăng đại biểu hoạt động chuyên trách thì giảm chỗ nào cần giảm, chỗ nào cần giữ thì phải giữ. Quan trọng nhất là chúng ta phải có cơ chế, chế độ đãi ngộ để thu hút được nhiều cán bộ có trình độ, năng lực làm đại biểu HĐND, đây mới là cái gốc của vấn đề.

Tại hội trường, đại biểu thẳng thắn nêu ra tình trạng được cho là phản cảm, đó là những ông “nghị gật”, tức là đại biểu không hiểu tình hình địa phương, không phát biểu được. Điều đó dẫn đến tình trạng nhân dân thì nóng, hội trường HĐND cấp huyện, xã thì rất lạnh, không có đại biểu nào có ý kiến gì.

Nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm nhấn mạnh, tinh gọn bộ máy biên chế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thì cả hệ thống chính trị đều phải làm. “Nhưng tinh giản biên chế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả không có nghĩa là giảm cào bằng mà phải căn cứ vào nhiệm vụ từng cơ quan”, bà Quyết Tâm nói và lưu ý, có nơi cần giảm nhưng có nơi phải tăng, không máy móc cào bằng.

Theo bà Tâm, để tăng chất lượng hoạt động của HĐND thì phải tăng số lượng đại biểu chuyên trách. Vì vậy, bà đề nghị cân nhắc tăng biên chế chuyên trách ở HDNĐ cấp tỉnh.

Theo bà Tâm, Chủ tịch HĐND tỉnh có thể chuyên trách hoặc không tuỳ thuộc tình hình cụ thể nhưng phải có 2 Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh hoạt động chuyên trách. Nếu Quốc hội thấy khó quá về biên chế thì cũng không nên cào bằng các tỉnh, TP.

Từ thực tế, bà Tâm cho biết, ở những tỉnh, TP lớn, dân số đông thì số lượng đại biểu HĐND đông. Tương tự là số lượng Phó trưởng Ban của HĐND cấp tỉnh. Như ở TP Hồ Chí Minh có 2 Phó Ban chuyên trách là cần thiết, giảm thì sẽ ảnh hưởng đến hiệu lực hoạt động của các ban chuyên trách và hoạt động thẩm tra, giám sát.

Quang Phong