"Nếu không có cơ chế chấp nhận rủi ro, nhà khoa học không dám mạo hiểm"

Sáng 11/3, UBND TPHCM phối hợp cùng Đại học Quốc gia TPHCM tổ chức hội thảo khoa học về triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Hội thảo có sự tham dự của đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, TPHCM và các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ.

Phát biểu mở đầu hội thảo, PGS.TS Huỳnh Thành Đạt, Phó Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, cho biết, Nghị quyết 57 là chủ trương lớn, đột phá, chiến lược của Đảng, Nhà nước, góp phần đưa cả nước phát triển mạnh mẽ và bước vào kỷ nguyên mới. Với vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học, công nghệ hàng đầu cả nước, địa phương cần là đơn vị tiên phong trong việc thực hiện bản nghị quyết này.

"Vừa rồi, tôi có gặp một nhà kinh tế hàng đầu đang làm việc tại TPHCM, người đó nói Nghị quyết 57 nhất định phải thành công ở TPHCM vì nơi này có điều kiện tốt nhất để thực hiện, nếu không thành công ở đây thì sẽ khó thành công ở nơi khác", Phó Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nói.

Tại hội nghị, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM, cho biết, bên cạnh phát triển nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo luôn là 1 trong 3 đột phá chiến lược mà Đảng xác định. Khái niệm đột phá đã xuất hiện từ lâu.

"Nghị quyết 57 cũng bắt đầu với từ đột phá, nhưng lần này tôi thấy sự khác biệt. Đầu tiên là sự hành động nhanh, quyết liệt hơn. Từ khi Tổng Bí thư thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành đến khi Chính phủ xây dựng chương trình hành động, Quốc hội thông qua nghị quyết chỉ trong vòng 2 tháng", PGS.TS Vũ Hải Quân nhìn nhận.

Theo Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM, việc triển khai Nghị quyết 57 cần tạo sự đột phá về tư duy, hành động, nghĩ khác, làm khác. Ông cho rằng, nội dung của Nghị quyết 57 cũng chứa đựng nhiều điểm đột phá.

Vấn đề đột phá đầu tiên là mục tiêu nâng tổng mức đầu tư cho khoa học công nghệ lên tối đa 2% GDP. Theo vị chuyên gia, giai đoạn 2016-2020, TPHCM với vai trò là trung tâm khoa học công nghệ cả nước cũng chỉ có mức chi 0,96% GRDP cho khoa học công nghệ.

"Nghị quyết cũng nói đến vấn đề chấp nhận rủi ro và Nghị quyết của Quốc hội cũng thông qua chủ trương này. Nghiên cứu khoa học công nghệ không thể chắc chắn sẽ ra kết quả, nếu chắc chắn thì không còn là nghiên cứu. Do đó, nếu không có cơ chế chấp nhận rủi ro, nhà khoa học không bao giờ dám mạo hiểm và chỉ đứng trong vùng an toàn. Khi đó, các sản phẩm cũng chỉ mang tính an toàn chứ không thể đột phá", PGS.TS Vũ Hải Quân nhìn nhận.

Vấn đề tiếp theo được PGS.TS Vũ Hải Quân nhắc đến là TPHCM cần kiến tạo động lực tăng trưởng mới, bền vững. Đây là nhiệm vụ dài hạn và cần chiến lược, cách thức thực hiện phù hợp để tạo đột phá.

"Nếu cứ làm theo cách cũ thì có bơm tiền vào cũng chỉ như nước chảy chỗ trũng, rất khó để tạo đột phá. Trong vấn đề này, vai trò của chính quyền, doanh nghiệp, tổ chức khoa học công nghệ, trường đại học cần được thể hiện", PGS.TS Vũ Hải Quân nhận định.