Lực lượng Hải quan được truy đuổi tàu nước ngoài trên biển?

Phiên thảo luận về dự thảo luật Hải quan sửa đổi tại UB Thường vụ QH ngày 15/8 ghi nhận nhiều ý kiến trái chiều xung quanh đề xuất bổ sung quyền truy đuổi của hải quan.

Nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của cơ quan hải quan trong phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, dự thảo luật đã bổ sung quy định thẩm quyền của lực lượng kiểm soát hải quan được truy đuổi liên tục trong trường hợp có căn cứ xác định hàng hoá, phương tiện vận tải là hàng hóa, phương tiện vận tải buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới đang di chuyển từ địa bàn hoạt động hải quan ra ngoài địa bàn hoạt động hải quan.

Đồng thời, lực lượng hải quan cũng được áp dụng các biện pháp trinh sát, tuần tra và sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ để phòng, chống buôn lậu.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đề xuất bổ sung quy định về thẩm quyền của lực lượng hải quan khi truy đuổi trên biển. Cụ thể, hải đội trưởng hải đội kiểm soát trên biển được dừng, truy đuổi phương tiện vận tải.

Phó chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn đề nghị sửa Pháp lệnh quản lý vũ khí và vật liệu nổ để cho phép hải quan được sử dụng quyền được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ. Ông Sơn cũng yêu cầu làm rõ mức độ của việc truy đuổi, vì nếu không khéo, dẫn đến chồng chéo với nhiệm vụ, chức năng của các lực lượng khác. Ông Sơn cảnh báo khó lượng được “định mức” quy định cho hoạt động truy đuổi trên biển vì nếu không quyết liệt thì không ngăn chặn được còn làm quá thì có thể gây tai nạn.

Ông Sơn phân tích thêm điểm vướng là Luật Biển không có quy định cho lực lượng hải quan truy đuổi tàu nước ngoài. Thực tế, trong vùng tiếp giáp lãnh hải cũng chưa có phương tiện truy đuổi mà chỉ áp dụng trong khu vực từ lãnh hải trở vào.

Chủ nhiệm UB Quốc phòng Quốc phòng An ninh Nguyễn Kim Khoa cũng đề nghị tính kỹ hơn về tính khả thi của quy định như lường trước tình huống nào thì truy đuổi, khi truy đuổi thì lực lượng nào chủ trì, lực lượng nào phối hợp? Ông Khoa cho rằng, việc hải quan truy đuổi trên biển không khả thi khi các luật liên quan về biển cũng không quy định về quyền truy đuổi ra ngoài lãnh hải. Và thực tế lực lượng hải quan cũng không làm được việc này.

Bộ trưởng Tài chính “đính chính”, hải quan chỉ làm nhiệm vụ ở địa bàn hải quan. Còn ra ngoài địa bàn thì phối hợp với các lực lượng chức năng.

Một vấn đề khác gây chú ý trong dự thảo luật là quan điểm xây dựng sao để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan. Cơ quan soạn đề xuất quy định rõ thời hạn công chức hải quan kiểm tra hồ sơ hải quan chậm nhất 2 giờ làm việc; giảm thời gian kiểm tra thực tế hàng hoá xuống 8 giờ; trường hợp cần thiết phải gia hạn thì thời gian gia hạn tối đa không quá 2 ngày làm việc.

P.Thảo