Loạt biệt thự "ma" băm nát bán đảo Sơn Trà sẽ đi về đâu?
(Dân trí) - Bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) từng bị "xẻ thịt" để xây 18 dự án. Trong đó có nhiều căn biệt thự "ma" vẫn nằm im lìm suốt nhiều năm. Khi Nghị quyết 170 có hiệu lực, các dự án sai phạm sẽ có hướng xử lý.
"Thiên đường nghỉ dưỡng" với loạt biệt thự "ma"
Bán đảo Sơn Trà, nằm tại phường Thọ Quang, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng, với diện tích tự nhiên khoảng 4.439ha, được xem là báu vật của thành phố, có tầm quan trọng đặc biệt về quốc phòng và an ninh.
Với vị trí địa lý thuận lợi và tiềm năng phát triển du lịch nhờ cảnh quan thiên nhiên cùng hệ sinh thái động vật đa dạng, bán đảo Sơn Trà đã được quy hoạch thành khu du lịch quốc gia.
Tuy nhiên, quá trình phát triển nhanh chóng và đô thị hóa đã dẫn đến việc xây dựng các công trình không đúng quy hoạch hoặc chưa đánh giá hết tác động môi trường, gây ra nhiều hệ lụy cho Đà Nẵng.
Loạt biệt thự bỏ hoang nằm la liệt dưới chân bán đảo Sơn Trà (Ảnh: Hoài Sơn).
Chính quyền Đà Nẵng từng có tham vọng biến bán đảo Sơn Trà thành "thiên đường nghỉ dưỡng" bằng cách giao nhiều lô đất ven chân núi cho các doanh nghiệp tư nhân.
Theo thống kê của Thanh tra Chính phủ, từ năm 2003 đến 2013, có 18 dự án được thành phố Đà Nẵng chấp thuận chủ trương đầu tư.
Trong đó, dự án của Công ty cổ phần đầu tư Đà Nẵng Sơn Trà tại vịnh Bãi Trẹm, hứa hẹn biến khu đất này thành khách sạn tiêu chuẩn 4 sao và khu nghỉ dưỡng cao cấp. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn dang dở với hàng chục căn biệt thự bỏ hoang, được người dân gọi là những căn nhà "ma".
Cách đó vài km là dự án Bai But Bay Resort của Công ty cổ phần Hải Duy và Công ty cổ phần đầu tư và dịch vụ TPHCM (Invesco), khởi công từ năm 2005. Dù được giới thiệu là "thiên đường" nghỉ dưỡng, nhưng sau 20 năm, nơi đây vẫn chỉ là bãi cây dại với dãy bờ tường dài.
Các ngôi nhà được nhiều người ví là "biệt thự ma" (Ảnh: Hoài Sơn).
Dự án Khu du lịch Mercure Sơn Trà của Công ty cổ phần dịch vụ tổng hợp Sài Gòn (Savico) cũng chỉ có vài khung nhà biệt thự được dựng lên, chơ vơ giữa rừng.
Năm 2017, Thanh tra Chính phủ đã công bố thanh tra toàn diện việc chấp hành quy định pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, bảo vệ và phát triển rừng, bảo vệ môi trường, xây dựng trên bán đảo Sơn Trà.
Cỏ, dây leo mọc um tùm xung quanh các biệt thự bỏ hoang (Ảnh: Hoài Sơn).
Tháng 10/2019, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra, khẳng định Sơn Trà có vị trí chiến lược về an ninh, quốc phòng. Trong 18 dự án được phê duyệt với tổng diện tích hơn 1.222ha thì có 9 dự án một phần diện tích là rừng tự nhiên, nhưng chưa xác định trong phương án giao quản lý, bảo vệ rừng. Có 7 dự án vi phạm về an ninh quốc phòng.
Thanh tra cũng chỉ ra sai phạm tại 3/18 dự án đã được giao đất khi không có hồ sơ dự án đầu tư. UBND thành phố Đà Nẵng cũng không thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi đối với các dự án thuộc nhóm A.
Bên trong các biệt thự là cảnh nhếch nhác, đầy rác (Ảnh: Hoài Sơn).
Thanh tra cũng kiến nghị giao Bộ Công an điều tra các vi phạm tại dự án khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa, bán đảo Sơn Trà.
Khu du lịch này được xác định có nhiều vi phạm, trong đó có việc sau khi được cấp 33 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 194.968m2, chủ đầu tư có biểu hiện chuyển nhượng dự án nhưng không thấy doanh nghiệp kê khai, nộp các khoản nghĩa vụ có liên quan vào ngân sách nhà nước.
Cũng từ khi "vướng" vào các vi phạm tại kết luận thanh tra năm 2019, các dự án tại bán đảo Sơn Trà đã "đắp chiếu" trong thời gian dài để chờ cơ chế để xử lý.
"Bước ngoặt" của loạt dự án
Sau 6 năm tìm cách tháo gỡ khó khăn của kết luận thanh tra trên bán đảo Sơn Trà, từ ngày 1/4, Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TPHCM, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa sẽ có hiệu lực.
Tại Đà Nẵng, có 13 dự án trên bán đảo Sơn Trà nằm trong kết luận Thanh tra sẽ được "gỡ vướng". Theo nghị quyết, các dự án này sẽ được xử lý về tiếp tục sử dụng đất, xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Quốc hội giao Đà Nẵng rà soát, hoàn thiện các thủ tục và chịu trách nhiệm trước Quốc hội, Chính phủ. Các dự án đủ điều kiện sẽ tiếp tục thực hiện, nếu không đủ điều kiện sẽ bị thu hồi đất.
Các dự án cũng cần rà soát lại về giá đất, tính các khoản nghĩa vụ và nộp đầy đủ vào ngân sách nhà nước.
Một biệt thự xây dở dang tại Bãi Trẹm, bán đảo Sơn Trà (Ảnh: Hoài Sơn).
Các dự án điển hình như: Tổ hợp khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà; khu nhà nghỉ và du lịch sinh thái Bãi Trẹm; khu du lịch Bãi Bụt; khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa; khu du lịch sinh thái biển Tiên Sa…
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng, thành phố sẽ thực hiện các công việc sau khi nghị quyết có hiệu lực.
Các sở, ngành sẽ rà soát quy hoạch lâm nghiệp, đất đai, xây dựng, môi trường, an ninh, quốc phòng của từng dự án để cập nhật vào hồ sơ quy hoạch phân khu khu du lịch quốc gia Sơn Trà. Hướng dẫn các chủ đầu tư phối hợp với các sở, ngành chuẩn bị hoàn thiện các thủ tục.
Thành phố cũng sẽ rà soát hồ sơ đất đai, nghĩa vụ tài chính của 3 dự án giao đất trước ngày 1/7/2004 và báo cáo thành phố xem xét việc thực hiện nghĩa vụ tài chính bổ sung; báo cáo thành phố xem xét, quyết định phương án xử lý quản lý đất đai, thu nghĩa vụ tài chính 10 dự án giao đất sau 1/7/2004.
Trong năm nay, thành phố sẽ tháo gỡ khó khăn để triển khai 5/13 dự án.
