Không cẩn thận Việt Nam sẽ thành bãi phế liệu của thế giới

Báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Bộ luật Hàng hải Việt Nam của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy, việc cho phép nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng về để phá dỡ đã được quy định trong Luật bảo vệ môi trường năm 2014. Việc phá dỡ tàu biển không chỉ là phá dỡ tàu biển của nước ngoài mà còn có phá dỡ tàu biển của Việt Nam. Việc này có liên quan đến phát triển công nghiệp đóng tàu của ngành hàng hải, vấn đề an toàn, an ninh hàng hải… nên cần được quy định trong Bộ luật Hàng hải.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, để tránh ảnh hưởng xấu đến môi trường như ý kiến của đại biểu đã nêu, dự thảo Bộ luật đã được bổ sung thêm một mục về phá dỡ tàu biển để quy định chặt chẽ đối với việc phá dỡ tàu biển. Điều đó còn bao gồm quy định về điều kiện của cơ sở phá dỡ, nguyên tắc nhập khẩu, phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng, phá dỡ tàu biển nước ngoài bị chìm đắm tại Việt Nam. Qua đó, Ủy ban Thường vụ đề nghị cho giữ quy định về vấn đề này như thể hiện tại dự thảo Bộ luật đã được chỉnh lý.

Mặc dù báo cáo thẩm tra của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề cập đến các quy định, điều kiện phá dỡ và nguyên tắc nhập khẩu nhưng thảo luận tại hội trường đa phần đại biểu đề nghị không đưa quy định này vào Bộ luật vì lo ngại ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe người dân.

Đại biểu Bùi Thị An đề nghị bỏ hẳn nguyên tắc nhập tàu biển đã qua sử dụng, vì trong tàu biển có nhiều vật liệu chứa các nguyên tố độc. Khi phá dỡ tàu, các chất độc không chỉ gây nguy hại cho công nhân và những người xung quanh mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Từ vấn đề cần bảo đảm sức khỏe cho con người, đại biểu đề nghị Quốc hội kiên quyết loại bỏ những vấn đề liên quan đến việc cho phép nhập khẩu tàu để phá dỡ.

“Việc nhập tàu biển đã qua sử dụng, có thể đem lại lợi ích rất lớn về kinh tế. Sau lợi nhuận đó thì nó lại làm cho xã hội điêu đứng, các gia đình mất người thân, khuynh gia bại sản. Vì vậy, tôi xin tha thiết đề nghị Quốc hội kiên quyết cấm những hành vi gây ô nhiễm môi trường ở Việt Nam”, đại biểu Bùi Thị An nói.

Cùng vấn đề trên, đại biểu Lê Thị Công (đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu) cho rằng, công ước về ngăn ngừa ô nhiễm do tàu biển MARPOL ngày 29/8/1991, về ngăn ngừa ô nhiễm do tàu gây ra mà Việt Nam đã ký tham gia. Do đó, việc vận chuyển các tàu này về Việt Nam từ các nước khó đảm bảo về môi trường vì phải có hệ thống nước thải nhiễm dầu, hệ thống ứng cứu sự cố do dầu tràn, không vận chuyển chất thải, hóa chất độc hại nên nhập tàu cũ về phá dỡ rất bất lợi cho Việt Nam.

Nữ đại biểu đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị sửa lại Khoản 3, Điều 75 của Luật bảo vệ môi trường là không cho phép nhập tàu cũ về phá dỡ. Còn trong Luật Hằng hải theo đại biểu nên bỏ điều khoản này và cần xác định theo hướng kiên quyết không được cho nhập tàu cũ về phá dỡ vì ô nhiễm tới nguồn nước, cháy nổ và việc các tàu này lợi dụng việc nhập khẩu hóa chất độc hại, chất thải về Việt Nam.

“Hiện nay, biển của chúng ta đang phát triển kinh tế du lịch. Do vậy, việc nhập khẩu tàu cũ về phá dỡ sẽ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sức khỏe và phát triển kinh tế trên địa bàn. Tôi kiên quyết đề nghị không cho nhập khẩu tàu cũ về phá dỡ tại Việt Nam”, đại biểu Lê Thị Công nói thêm.

Theo đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh (đoàn TP Hồ Chí Minh), quy định như điều 47 như trong Bộ luật cần phải hiểu là nhập tàu biển về để phá dỡ, không được sửa chữa, không được sử dụng lại, không được cải tạo. Còn nếu nhập tàu biển về phá dỡ thì đại biểu Ánh đề nghị không đồng ý. Bởi vì nhập tàu biển về để phá dỡ là gây ô nhiễm môi trường rất lớn, nếu làm không cẩn thận Việt Nam lại trở thành bãi phế liệu cho thế giới.

Trái với các ý kiến trên, đại biểu Lê Việt Trường (đoàn An Giang) cho rằng, trong điều kiện hoàn cảnh cụ thể của nước ta đang rất cần tạo công ăn việc làm và cũng cần một số các nguyên vật liệu khi chưa sản xuất được trong nước thì việc nhập tàu cũ là cần thiết. Tuy nhiên, việc này cần quản lý hết sức chặt chẽ.

Đại biểu Lê Việt Trường cho rằng, việc không cho phép chuyển nhượng mua và bán lại tàu cũ có lẽ chưa đủ. Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan có trách nhiệm nghiên cứu các hành vi thuộc phạm vi liên quan đến quyền tài sản thì ở trong Bộ luật dân sự để bổ sung vào Bộ luật, ví dụ như tặng, cho, gán nợ liệu có được không.

Quang Phong