Dân sinh
Fica
DTiNewsKháng nghị hủy án, xét lại vụ “quỹ đen” tại Nông trường sông Hậu
(Dân trí) - VKSND tối cao vừa quyết định kháng nghị đề nghị hủy cả án sơ thẩm và phúc thẩm vụ xử bà Trần Ngọc Sương, nguyên Giám đốc Nông trường sông Hậu và đồng phạm tội “lập quỹ trái phép”. Viện cũng “tuýt còi” việc điều tra tiếp tội “tham ô tài sản” với bà Sương.
Xét chung toàn bộ vụ án, VKSND tối cao đánh giá, từ năm 2001 đến tháng 12/2007, bà Trần Ngọc Sương và 4 cán bộ dưới quyền (là Phó GĐ, kế toán, kế toán trưởng, thủ quỹ Nông trường sông Hậu) trích nguồn thu của nông trường duy trì quỹ tiền mặt chi tiêu ngoài sổ sách, không báo cáo cơ quan chức năng là có thật. Việc điều tra, truy tố, xét xử bà Sương và đồng phạm về tội “lập quỹ trái phép” là đúng.
Tuy nhiên, khi xét xử, cả cấp sơ thẩm (TAND huyện Cờ Đỏ) và phúc thẩm (TAND Thành phố Cần Thơ) đều có sai lầm, thiếu sót.
Xem lại trách nhiệm với 9,2 tỷ đồng “quỹ đen”
Kháng nghị của VKSND tối cao chỉ rõ, một số khoản thu được các bị cáo đưa vào “quỹ đen” của nông trường chưa đủ cơ sở xác định là trái phép. Trong số hơn 9,2 tỷ đồng giá trị “quỹ đen” xác định được, 2,63 tỷ đồng là tiền bà Sương bán 4 lô đất do ông Trần Ngọc Hoằng (bố bà Sương) mua từ năm 1997 với giá 245 triệu đồng.
Nguồn gốc khoản tiền mua đất là từ quỹ trái phép ông Hoằng lập ở nông trường từ trước khi bà Sương lên làm giám đốc. Việc quy kết trách nhiệm cho các cán bộ hiện tại của nông trường chưa có căn cứ.
Bà Trần Ngọc Sương đã nhiều lần kháng cáo, khiếu nại kêu oan.
Khoản tiền hơn 2,2 tỷ đồng vay của các cá nhân được cộng vào thành khoản thu đưa vào “quỹ đen” có 1,5 tỷ bà Sương đi vay, 950 triệu để bù đắp thâm hụt quỹ cho nông trường, 550 triệu đưa vào quỹ nhưng bị cáo đã trả nợ đầy đủ trước khi khởi tố vụ án. Tòa án các cấp khi xét xử chỉ cấn trừ cho bị cáo khoản 550 triệu đồng. VKSND tối cao cho rằng cần điều tra, xem xét lại khoản 950 triệu đồng bị quy kết là lập quỹ đen đối với bị cáo.
Đánh giá nội dung vụ án, VKS tối cao còn “bác” một số khoản chi chưa đủ cơ sở xác định là thiệt hại mà tòa sơ thẩm và phúc thẩm buộc các bị cáo phải bồi thường.
Đối với khoản chi công tác phí trong và ngoài nước của GĐ Trần Ngọc Sương trị giá hơn 2,2 tỷ đồng, hồ sơ vụ án chỉ có bản kê của thủ quỹ về chi công tác phí có chữ ký của bà Sương, không có tài liệu xác định số lượng, tính chất, mục đích chuyến công tác, từng khoản chi phí cần thiết… Vì vậy, buộc bà Sương hoàn trả toàn bộ số tiền tạm ứng đi công tác mà không xem xét tính hợp lý là chưa chính xác. Cơ quan giám sát tối cao yêu cầu điều tra lại vấn đề này.
Khoản chi 1 tỷ đồng để bù đắp thâm hụt ngân quỹ nông trường chưa điều tra làm rõ được việc lấy “quỹ đen” lấp âm cho quỹ ngân sách có để che giấu hành vi vi phạm pháp luật khác của bà Sương hay không. Nếu không thì việc kết luận khoản tiền này là thiệt hại và buộc bị cáo phải bồi thường là không có cơ sở.
Đối với khoản chi mua quà tết, sinh nhật cho bà Sương, trả lương kiêm nhiệm cho nhiều cán bộ nhân viên trong nông trường trị giá khoảng 1 tỷ đồng được xác định là sai quy định về chi tiêu tài chính.
Tuy nhiên, VKS tối cao cũng nhìn nhận, các khoản chi này có tính chất hỗ trợ liên quan đến cương vị công tác, hỗ trợ khó khăn cho gia đình có người đã chết; số tiền chi hàng tháng cũng không lớn, kéo dài nên cần xem xét lại để có quyết định xử lý cho thấu tình đạt lý.
Về khoản chi 233 triệu đồng bồi dưỡng đoàn kiểm toán nhà nước năm 2003 và chi biếu tặng các ban ngành gần 680 triệu đồng, quá trình điều tra chưa xác minh được cụ thể người nhận tiền nên “áp” toàn bộ trách nhiệm buộc bồi thường cho các bị cáo là chưa có cơ sở.
Một hành vi không thể khởi tố 2 tội danh
Nông trường sông Hậu từng là điển hình về mô hình kinh tế mới.
Ngoài những sai sót trong việc quy kết tội trạng, trách nhiệm trong vụ án, về mặt thủ tục tố tụng, VKSND tối cao cũng bác quyết định khởi tố, xem xét thêm tội “tham ô tài sản” với bà Trần Ngọc Sương của cấp dưới.
Trong phiên tòa sơ thẩm, VKSND huyện Cờ Đỏ đề nghị tách khoản 301 triệu đồng bà Sương vay mua 6,5 ha đất ở Sóc Trăng, khoản 850 triệu đồng khác mà cáo trạng đã truy tố về tội “lập quỹ trái phép” để điều tra, xử lý về tội “tham ô tài sản”.
Tòa án cấp sơ thẩm đã chấp nhận đề nghị, quyết định tách vụ án và yêu cầu khởi tố thêm bà Sương tội danh này là không đúng quy định. Bộ luật tố tụng hình sự chỉ quy định việc tách các hành vi phạm tội trong giai đoạn điều tra, không được thực hiện trong giai đoạn xét xử.
Mặt khác, VKSND tối cao đánh giá, việc tách 2 hành vi trên thực chất là rút một phần quan điểm truy tố nhưng theo quy định có thể rút một phần quyết định truy tố hoặc kết luận về tội nhẹ hơn nhưng tội “tham ô tài sản” lại nặng hơn tội “lập quỹ trái phép”.
Thực tế, sau phiên tòa sơ thẩm, theo yêu cầu của tòa án huyện Cờ Đỏ, VKS đã khởi tố bố sung với bà Sương tội danh này. Một hành vi vi phạm của bà Sương như vậy bị khởi tố 2 lần là không đúng quy định Bộ luật tố tụng hình sự.
VKSND tối cao đánh giá, những sai lầm, thiếu sót trên của cả 2 cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm là nghiêm trọng. Viện quyết định kháng nghị cả 2 bản án của tòa án huyện Cờ Đỏ và Thành phố Cần Thơ, đề nghị tòa hình sự TAND tối cao xử giám đốc thẩm, hủy các bản án để giải quyết lại vụ án từ giai đoạn điều tra.
Sơ lược vụ án tại nông trường sông Hậu Nông trường sông Hậu được thành lập, hoạt động từ tháng 4/1979 do ông Trần Ngọc Hoằng làm GĐ, đến năm 2000 thì bà Sương (con gái ông Hoằng) được bổ nhiệm thay. Năm 2006, nông trường bị điều tra và phát hiện từ năm 1994 ông Hoằng đã chỉ đạo lập quỹ thu chi để ngoài sổ sách tại nông trường với số tiền hơn 20 tỷ đồng. Số tiền tồn quỹ khi bà Sương lên làm GĐ nông trường là hơn 102 triệu đồng. Bà Sương tiếp tục duy trì quỹ này, đã thu bổ sung 9,18 tỷ đồng dùng chi nhiều khoản. Tháng 12/2007, số tiền tồn quỹ còn lại 86 triệu đồng. Tháng 8/2009, bà Sương và 4 cán bộ cấp dưới bị đưa ra xét xử về tội “lập quỹ đen trái phép”. TAND huyện Cờ Đỏ tuyên phạt GĐ nông trường 8 năm tù giam, buộc bồi thường 4, 3 tỷ đồng. Sau phiên tòa sơ thẩm VKSND huyện Cờ Đỏ khởi tố thêm bà Sương tội “tham ô tài sản”. Bà Sương kháng cáo kêu oan, tháng 11/2009, TAND thành phố Cần Thơ xử phúc thẩm tuyên y án đối với bị cáo. |
P.Thảo
