Khai thác cát gây sạt lở, thay đổi dòng chảy sông Đà?

Ông Nguyễn Ngọc Thắng - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ - vừa ký văn bản gửi UBND tỉnh Phú Thọ báo cáo về tình hình sạt lở bờ sông Đà thuộc xã Hồng Đà, huyện Tam Nông.

Sau khi tiếp nhận phản ánh về việc khai thác cát tại xã Hồng Đà gây sạt lở bờ sông khiến người dân địa phương bức xúc, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ đã phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra thực địa.

Kết quả cho thấy, tại khu vực sông Đà thuộc địa phận xã Hồng Đà - giáp ranh địa phận huyện Ba Vì (Hà Nội), UBND tỉnh Phú Thọ đã cho phép Công ty TNHH Tiến Nga khai thác cát dưới lòng theo Giấy phép số 23/GP-UBND ngày 11/7/2014, thời hạn đến ngày 11/7/2019; diện tích khu vực khai thác là 32,9 ha.

Thời điểm kiểm tra, Công ty TNHH Tiến Nga hoạt động trong chỉ giới được cấp phép khai thác, cách cầu Trung Hà 600m về phía hạ lưu sông Đà.

Tuy nhiên khi kiểm tra phía thượng lưu cầu Trung Hà, đoàn kiểm tra đã phát hiện có hiện tượng sạt lở bờ sông với chiều dài 400m; chiều rộng 15m; chiều sâu dưới chân ta luy hơn 2m.

“Nguyên nhân của việc sạt lở chưa được xác định chính xác, song quá trình làm việc, ý kiến phản ánh của chính quyền địa phương có thể xác định các nguyên nhân sau: Do thời gian trước phía bên địa phận Ba Vì, Hà Nội có hoạt động khai thác của các tàu cuốc; hoạt động nạo vét luồng; do thay đổi dòng chảy. Ý kiến của một số hộ dân cho rằng cũng có nguyên nhân việc khai thác cát của Công ty TNHH Tiến Nga”- báo cáo nêu rõ.

Đáng chú ý, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ cho biết, hiện nay tại lưu vực này có hiện tượng thay đổi dòng, dòng sông đang xói thẳng vào bờ vở sông Đà thuộc xã Hồng Đà, huyện Tam Nông (phía thượng lưu của cầu Trung Hà) gây nên hiện tượng sạt lở như nêu trên.

Chính vì thế, để bảo vệ bờ sông khu vực đang có hiện tượng sạt lở và thay đổi dòng chảy tại lưu vực sông Đà, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga tạm dừng khai thác cát sông Đà tại tại phần diện tích khu khai thác số 1 (diện tích là 24,72 ha), phía thượng lưu cầu Trung Hà để theo dõi diễn biến sạt lở và dòng chảy. Công ty Tiến Nga chỉ được phép tiếp tục khai thác sau khi có ý kiến của UBND tỉnh Phú Thọ bằng văn bản.

Với hoạt động tại khu khai thác phía hạ lưu cầu Trung Hà diện tích 8,18ha, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ cũng kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu Công ty TNHH Tiến Nga chỉ được khai thác đúng phạm vi ranh giới mỏ; đảm bảo khoảng cách bờ vở sông để tránh sạt lở, không khai thác vượt độ sâu cho phép và phải thả phao tại điểm mốc trên mặt nước khi khai thác.

“Không được khai thác quá độ sâu cho phép (mức sâu khai thác thấp nhất đến cao trình +2,5m). Nếu gây ra sạt lở bờ sông Đà, thuộc địa bàn xã Hồng Đà, huyện Tam Nông, Công ty TNHH Tiến Nga phải có trách nhiệm gia cố, xử lý sạt lở và bồi thường thiệt hại cho nhân dân theo quy định”- Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ nhấn mạnh.

Cơ quan này cũng kiến nghị UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo UBND huyện Tam Nông tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc chấp hành của Công ty TNHH Tiến Nga, theo dõi tình hình sạt lở bờ vở sông. Nếu tiếp tục có diễn biến sạt lở cần báo cáo kịp thời UBND tỉnh và các sở, ngành của tỉnh Phú Thọ biết để có biện pháp xử lý.

Thế Kha