Hương trầm xứ Nghệ

Chủ nhật, 30/01/2011 - 06:40

(Dân trí) - Thị trấn Tân Lạc, Quỳ Châu, Nghệ An nằm lọt thỏm giữa núi rừng giống một thung lũng xinh xắn. Những ngày áp Tết, thị trấn nhỏ bé này trở nên nhộn nhịp hơn vì mùa sản xuất hương trầm bắt đầu bước vào dịp cao điểm.

Rảo bộ quanh thị trấn, nghe mùi thơm của trầm hương thoang thoảng bay theo làn gió nhẹ xua tan cái lạnh lẽo của những ngày cuối đông. Khắp các con phố của thị trấn và bản làng ở xã Châu Hạnh người vào ra nhộn nhịp thu mua hương trầm chở về xuôi phục vụ khách hàng trong những ngày Tết Nguyên đán. Đi đến đâu cũng nghe tiếng cười đon đả của các cô gái Thái xinh xắn, chào mời khách vào mua đặc sản trầm hương của vùng đất Phủ Quỳ.

Ngoài khu vực thị trấn, lâu nay hai xã Châu Hạnh và Châu Tiến cũng rất nhiều gia đình sản xuất hương trầm ngày tết. Và thương hiệu hương trầm Quỳ Châu xứ Nghệ đến nay thực sự đã có tiếng tăm trên thị trường Việt Nam.

Chị Huyền (người dân tộc Thái), chủ cơ sở sản xuất Huyền Sâm tâm sự: "Gia đình tôi làm nghề sản xuất hương trầm từ bao đời nay. Bình quân mỗi năm sản xuất khoảng gần trăm vạn hương trầm que. Trừ chi phí, mỗi mùa hai vợ chồng thu nhập khoảng 80 triệu đồng".

Ông Vi Văn Quân có hơn 15 năm thâm niên làm nghề sản xuất hương tiết lộ. Hiện ở Quỳ Châu có hàng trăm cơ sở sản xuất hương trầm, công thức mỗi nhà một kiểu, nhưng hầu hết hương đều có chung một mùi thơm rất đặc trưng của vùng đất Phủ Quỳ (bao gồm các huyện Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Quế Phong, Nghĩa Đàn).

Trẻ em cũng tham gia làm hương ngày Tết.

Để làm thành một que hương trầm, người dân nơi đây phải mua trữ nguyên liệu ngay từ hồi đầu năm. Trong tất cả các nguyên liệu để sản xuất hương trầm, trầm (rễ hương), thảo quả, quế, hoa hồi… là những nguyên liệu quan trọng nhất, phải được chế biến rất công phu. Lợi thế của miền đất này là nằm trong thủ phủ cây quế của vùng Phủ Quỳ.

Được biết, hai huyện Quỳ Châu và Quế Phong từ xưa cây quế được ví là cây vàng. Dọc QL48, san sát những cánh rừng quế bạt ngàn được trồng từ thời Pháp thuộc để lại. Miền đất núi rừng này còn sẵn có nhiều loại dược phẩm khác, nhất là rễ hương, mộc dược, thảo quả. Riêng rễ hương cũng giúp người dân miền tây Nghệ An có thêm một cái nghề mới - “nghề săn rễ hương”. Cứ mỗi dịp tết âm lịch xong, người dân lại thi nhau vào rừng để đi tìm rễ hương gom về bán cho các cơ sở sản xuất hương dự trữ cho một mùa làm hương trầm tiếp theo.

Anh Vi Văn Giáp, một thợ săn rễ hương ở miền tây Nghệ An tiết lộ: "Mặc dù nghề săn rễ hương vất vả hơn nghề sản xuất, nhưng năm nay giá cao hơn mọi năm nên không ít gia đình sẽ có một cái tết đầy đủ và vui hơn vì trúng đậm rễ hương. Những năm trước giá rễ hương khoảng 5 - 7 ngàn đồng/kg thì năm nay có giá từ 10 - 15 ngàn/kg".

Hương được se chặt bằng giấy bản, có loại đặc biệt dài tới 1m, loại thông dụng dài 50cm... Tùy từng loại mà có giá bán khác nhau. Hương ở đây thắp cháy đượm, khói mỏng, có mùi thơm ngọt, tàn hương uốn cong tuyệt đẹp. Bao lâu nay, nhiều người khắp các tỉnh đã có thói quen về tận Quỳ Châu hoặc nhờ người quen mua giúp những nén hương trầm Quỳ Châu để làm quà biếu hoặc thắp bàn thờ gia tiên dịp tết.

Trong những năm gần đây, cứ mỗi độ tết đến xuân về, khắp mọi miền đất nước đã nghe mùi hương trầm Quỳ Châu len lỏi trong gió. Áp Tết Nguyên đán, hương trầm Quỳ Châu lại theo những chuyến xe tỏa đi khắp nơi và trở thành một món quà không thể thiếu trong gói quà Xuân cho người thân ở xa, thậm chí cả những người Việt xa tổ quốc. Tết về, ai cũng mong muốn có một búp hương trầm Quỳ Châu làm ấm bàn thờ gia tiên.

Một số hình ảnh hương trầm xứ Nghệ vào Tết: