Thanh Hóa:
Hàng trăm hộ dân kêu cứu vì khói độc từ bãi rác
(Dân trí) - Ăn cơm phải buông màn, ngủ phải đeo khẩu trang hay đồ lễ cúng tổ tiên phải trùm kín nilon… Đó là tình cảnh của hàng trăm hộ dân đang sống quanh bãi rác nằm trên địa bàn xã Hải Nhân (Tĩnh Gia, Thanh Hóa).
Ăn Tết cùng... ruồi nhặng
Nhiều năm qua, hàng trăm hộ dân thuộc các xã như Hải Nhân, Ninh Hải, Định Hải… luôn bị tra tấn bởi bãi rác nằm trên địa phận giáp ranh giữa hai xã Hải Nhân và Ninh Hải. Không những phải sống chung với ruồi nhặng, mùi xú uế, người dân còn ngày đêm bị tra tấn bởi những trận khói bốc lên từ hàng tấn rác thải được đốt.
Bịt khăn kín mặt, chỉ hở hai con mắt, bà Nguyễn Thị Loan (thôn Đức Thành, xã Ninh Hải) - một hộ dân sống chỉ cách bãi rác không đầy 100m cho biết: “Dân chúng tôi khổ lắm các cô ơi, chúng tôi kêu mãi rồi, đơn gửi lên xã, huyện nhưng đều bặt vô âm tín, không có câu trả lời. Bây giờ không biết kêu ai cho thấu đây. Bao nhiêu năm qua chúng tôi sống trong một bầu không khí vô cùng ô nhiễm. Nhà tôi không lúc nào dám mở cửa, mặt tôi thì chỉ đi khỏi nhà mới dám mở khăn ra vì không thể chịu nổi mùi hôi thối”.
“Nói các cô thông cảm chứ đúng là tết năm nào cũng ăn cơm với ruồi nhặng, cứ bày đồ ăn ra là ruồi nhặng ăn trước rồi. Ngay như tết vừa rồi, riêng ngày mùng 1 nhà tôi phải sử dụng hết 9 cái vỉ đập ruồi mà không đủ. Ăn cơm phải bỏ màn xuống ăn, khách khứa ở xa không ai dám đến. Con cái, cháu chắt đến 1 tí là vội vàng về ngay vì không thể chịu được cái mùi khó chịu từ bãi rác và đặc biệt là cả trăm con ruồi nhặng bay tứ tung khắp nhà” – bà Loan ngậm ngùi.
Không những sống chung với ruồi nhặng, người dân còn khốn khổ bởi khói đốt mịt mù ngày đêm từ bãi rác này.
“Các cô thấy đấy, xung quanh đây có nhà ai dám mở cửa đâu, nhà tôi bán hàng tạp hóa nên tôi mới phải mở quán còn nhà trong lúc nào cũng kín mít. Các con đi học về hoặc chồng đi làm về là vào nhanh trong nhà đóng cửa lại vì không những mùi hôi mà khói mù mịt trùm khắp khu làng. Họ đốt ngày đêm, ban đêm thì họ đốt cả đêm, còn ban ngày thì đốt đến 8-9h sáng. Trên tầng hai nhà tôi đóng cửa mà khói vẫn vào nên gia đình tôi không dám sinh hoạt trên đó. Con cái cũng phải chạy xuống nhà dưới mới ngủ được” – bà Phạm Thị Lan, thôn Đức Thành kể lại.
Núi rác ngồn ngộn gần khu dân cư
Bà Lan cũng cho biết lần nào thắp hương cho tổ tiên nhà bà cũng phải trùm kín cả bọc nilon mới ngăn cản được hàng trăm con ruồi nhặng đậu vào. “Tôi nghe nói tới đây có quyết định công nhận thị trấn Tĩnh Gia đạt đô thị loại ba mà môi trường ô nhiễm như thế này thì không biết họ đạt dựa trên tiêu chí gì? Đô thị gì mà rác thải tràn lan, ngập đường, hàng trăm hộ dân chìm trong ô nhiễm vẫn không có phương án giải quyết” – bà Lan bức xúc.
Cũng theo những hộ dân ở đây thì họ nghi ngờ bãi rác chính là “thủ phạm” gây ra hàng chục người bị bệnh ung thư, bệnh đường hô hấp ở gần đó thuộc các xã Định Hải và Ninh Hải. Bởi không những bầu không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng mà nguồn nước cũng vô cùng đáng lo lắng do nguồn nước giếng của các hộ dân chỉ sâu 4-5m trong khi con mương cạnh bãi rác cũng ngập rác thải.
Đúng như những gì người dân phản ánh, mùi hôi thối từ bãi rác ngay khi đứng từ quốc lộ 1A. Điều đáng nói, con đường từ quốc lộ 1A đi vào bãi rác chỉ tầm 100m có đến 2 cái biển báo “Cấm đổ rác” thế nhưng không hiểu vì lý do gì rác vẫn ngập đường dẫn vào bãi. Không những vậy, con mương bên cạnh đó cũng la liệt rác.
Đi vào phía trong bãi rác là một núi rác ngồn ngộn như không hề có một quy trình xử lý rác thải nào ở đây cả.
Được biết, bãi rác trên là nơi chứa rác của thị trấn Tĩnh Gia, Ninh Hải, Hải Nhân và một số xã lân cận như: Nguyên Bình, Hải Thanh, Hải Hòa, Xuân Lâm… Bãi rác này đã được tập kết từ lâu tuy nhiên lúc đầu diện tích chỉ có 0,8 ha, sau đó do mức độ rác thải ra từ các nhà máy, xí nghiệp, đơn vị hành chính… ngày càng lớn nên huyện Tĩnh Gia đã xin mở rộng thành 3,5 ha. Cuối năm 2014 giao cho Cty TNHH Xuân Thành Công thu gom và xử lý.
Chính quyền bỏ ngỏ?
Ông Mai Văn Thuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Hải cho biết: “Bãi rác ô nhiễm gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống bà con sống quanh khu vực đó. Đặc biệt, những ngày nắng họ đốt âm ỉ suốt ngày đêm khiến dân rất khốn khổ. Chúng tôi cũng đã có ý kiến trong các cuộc cử tri và gửi tờ trình lên huyện đề nghị được di dời. Tuy nhiên, không được vì bãi rác nghe nói đã quy hoạch đến năm 2018”.
Cũng theo ông Thuyên thì có khoảng 200 hộ dân xã Ninh Hải bị ảnh hưởng từ bãi rác nhưng ông không biết có bao nhiêu nhân khẩu trong 200 hộ dân đó. Còn việc người dân phản ánh có hơn chục trường hợp bị ung thư và những bệnh đường hô hấp khác thì ông Thuyên khẳng định “không có chuyện đó”.
Khi PV đề cập đến tình trạng rác thải được đổ ra cả khu vực đường và mương thuộc xã Ninh Hải nhưng Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Hải lại cho rằng do bãi rác là của thị trấn quản lý và bãi rác nằm trên địa bàn xã Hải Nhân nên trách nhiệm là của các đơn vị kia.
Trao đổi với PV Dân trí, ông Đoàn Thanh Chung, Phó Phòng TNMT huyện Tĩnh Gia thừa nhận có việc đốt chất thải gây khói bụi, tuy nhiên ông Chung cho rằng: “Không biết thủ phạm là ai vì quy trình xử lý chất thải của công ty phải là đổ rác xuống tầm 1m sau đó lu lèn chặt rồi cho thuốc khử trùng và tiếp tục đổ đất lên lu chứ không được đốt. Nếu công ty không xử lý theo đúng quy trình mà đốt thì không được vì khói rác chưa qua xử lý sẽ rất độc. Nhưng cái này phải công an mới điều tra được ai là thủ phạm đốt”.
“Nếu xử lý đúng quy trình thì kinh phí phải mất tầm 100 triệu/tháng. Đáng ra hằng năm huyện sẽ phải hỗ trợ 1 phần tuy nhiên, kinh phí hạn hẹp nên vẫn chưa hỗ trợ được doanh nghiệp. Họ đều phải tự thu tự chi” – ông Chung nói.
Cũng theo ông Chung thì khi giao cho Cty Xuân Thành Công thu gom và xử lý rác thải chỉ có quyết định và yêu cầu họ thực hiện theo quyết định chứ không yêu cầu công ty làm cam kết phải xử lý đúng quy trình hay cam kết không xử lý rác thải bằng cách đốt.
Điều khó hiểu là trong khi người dân cho biết đã gửi rất nhiều đơn, chính quyền xã Ninh Hải cũng khẳng định gửi nhiều tờ trình lên huyện đề nghị di dời bãi rác hoặc có biện pháp khắc phục nhưng Phó Phòng TN-MT vẫn khẳng định chưa từng nhận được đơn thư hay phản ánh nào về bãi rác gây ô nhiễm. Bởi thế mà cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có một cuộc khảo sát chính thức nào về vấn đề này và số hộ dân/nhân khẩu bị ảnh hưởng từ bãi rác Phòng TN-MT huyện Tĩnh Gia không nắm được.
Nguyễn Thùy