Đường bị lún vẫn xin thưởng 180 tỷ đồng: Thưởng - phạt thế nào?

Lần đầu tiên tại Việt Nam, việc thưởng nhà thầu thi công vượt tiến độ đã được đề xuất lên Bộ Giao thông Vận tải (GTVT). Đơn vị đưa ra đề xuất là Ban Quản lý Dự án Thăng Long (PMU Thăng Long) - chủ đầu tư của Dự án xây dựng đường Vành đai 3 - Hà Nội (giai đoạn 2) đưa ra tới 9 căn cứ cho việc gửi đề xuất khen thưởng nhà thầu thi công.

Đường trên cao Hà Nội bị lún sau 10 tháng thông xe. Trong khi đó chủ đầu tư đề xuất xin thưởng tiến độ cho nhà thầu đã hoàn thành vượt kế hoạch

Chuyện thưởng tiến độ đã có trong Luật và hợp đồng kinh tế nên không có gì phải bàn khi nhà thầu đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Công bằng mà nói, không thể phủ nhận việc rút ngắn tiến độ mấy trăm ngày đã mang lại rất nhiều lợi ích kinh tế xã hội, tiết kiệm điều chỉnh giá, tiết kiệm chi phí tư vấn… Tổng giá trị lợi ích từ việc rút ngắn tiến độ của dự án là khoảng 1.499 tỷ đồng.

Nhưng, sự oái oăm lại nằm ở chỗ, đề xuất thưởng nói trên được đưa ra đúng thời điểm tuyến đường trên cao hiện đại nhất Thủ đô vừa bị phát hiện lún sau 10 tháng thông xe, tại phần mặt đường bê tông nhựa thuộc gói thầu số 2, do chính nhà thầu được đề xuất khen thưởng là Công ty TNHH Xây dựng Sumitomo Mitsui thi công. Điều này khiến dư luận xã hội không khỏi băn khoăn: công và "tội", thưởng và phạt thế nào là hợp lý?

PMU Thăng Long khẳng định, với việc thiết kế thành phần cấp phối và quy trình thi công đã tuân thủ theo đúng các quy định hiện hành thì hiện tượng lún là do ảnh hưởng của tình trạng xe quá tải thường xuyên lưu thông trên tuyến đường chứ không phải do kỹ thuật và chất lượng thi công. Hiện nay, toàn bộ dự án vẫn trong giai đoạn bảo hành, PMU Thăng Long cùng với tư vấn Nhật Bản và phía nhà thầu vẫn chủ động thường xuyên theo dõi, kiểm tra và sẽ tiến hành sửa chữa những vị trí cục bộ bằng kinh phí của nhà thầu.

“Thưởng là chuyện nên làm, nhưng phạt cũng phải nghiêm khắc”

Việc thưởng tiến độ của dự án giao thông chưa từng có tiền lệ nên với đề xuất của PMU Thăng Long, Bộ Xây dựng đã đưa ra ý kiến. Bộ này cho rằng việc hoàn thành sớm Dự án đường trên cao Vành đai 3 Hà Nội so với tiến độ trong hợp đồng và phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích về kinh tế và xã hội là rõ rệt, vì thế việc thưởng cho nhà thầu thi công do rút ngắn tiến độ trong hợp đồng là cần thiết.

Trao đổi với PV Dân trí, PGS.TS Nguyễn Quang Toản - nguyên Chủ nhiệm bộ môn Đường bộ, trường Đại học Giao thông Vận tải Hà Nội - cũng cho rằng trong xây dựng cơ bản chủ yếu làm theo hợp đồng kinh tế, và hợp đồng kinh tế có quy định thưởng - phạt.

“Việc thưởng tiến độ vượt kế hoạch ở đây được xác nhận từ khi nghiệm thu công trình, khi đã xác nhận chất lượng thi công của nhà thầu là tốt thì chiếu theo hợp đồng kinh tế phải có thưởng. Còn khi phát hiện ra vấn đề về mặt chất lượng thì phải căn cứ vào những quy định về phạt chất lượng và xét theo đúng hợp đồng kinh tế để xử lý, bảo hành” - ông Toản nói rõ.

Trước đề xuất thưởng của PMU Thăng Long cho nhà thầu thi công đường trên cao Vành đai 3 Hà Nội, TS Nguyễn Xuân Thủy - người có nhiều năm nghiên cứu về giao thông ở trong và ngoài nước cũng nhìn nhận, việc thưởng - phạt là chuyện bình thường nhưng phải phân minh, rõ ràng. Cũng theo ông Thủy, mức thưởng 180 tỷ đồng là quá cao.

“Không thể đánh đồng chuyện thưởng phạt ở đây, vì họ có thành tích thì phải thưởng để động viên, nhưng mức thưởng phải được cân nhắc sao cho hợp lý. Thưởng là chuyện nên làm nhưng phạt cũng phải nghiêm khắc để đảm bảo sự công bằng, minh bạch và không bị dư luận xã hội phản ứng lại.

Tôi nói như vậy bởi có rất nhiều dự án tiến độ thi công rất chậm hoặc sau khi hoàn thành vừa đưa vào sử dụng đã hỏng, như Quốc lộ 32 (10 năm mới xong), Đại lộ Thăng Long, Dự án cầu Nhật Tân… Những dự án này rất đáng phạt nhưng cũng chả thấy đề xuất phạt ai cả. Tôi nghĩ, thưởng và phạt phải đi đôi với nhau thì mới thuyết phục được lòng dân”.