Đúc tượng không giám sát, khống hồ sơ để “chạy” quyết toán

(Dân trí) - Ngày làm việc đầu tiên phiên tòa sơ thẩm vụ rút ruột tượng đài Điện Biên Phủ, Ban quản lý dự án biện minh việc chỉ định thầu cho đơn vị không có năng lực đúc tượng để đảm bảo… quy trình sáng tác.

Nhà thầu không xưởng đúc nhưng được ủy quyền làm tượng

Phần thẩm vấn bắt đầu với nguyên Phó GĐ Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Điện Biên kiêm GĐ Ban quản lý dự án Lương Phượng Các. Bị cáo bị truy tố về 3 tội “cố ý làm trái”, “nhận hối lộ”, “tham ô tài sản”.

8 bị cáo bị truy tố về 4 tội danh.

 

Ông Các bị kết “cố ý làm trái” trong việc chọn Cty mỹ thuật TƯ của bà Võ Thị Hồng làm nhà thầu thi công gói thầu số 3 (gồm phần xây lắp sân hành lễ và phần mỹ thuật - đúc tượng). Theo cáo trạng truy tố, ông Các đã chỉ định thực hiện thầu cho đơn vị khi chưa có có thiết kế kỹ thuật và dự toán, chưa ký hợp đồng với Ban Quản lý dự án, không đủ năng lực thi công.

 

Ông Phó GĐ Sở lý giải nhiều lý do lựa chọn Cty Mỹ thuật TƯ làm nhà thầu thi công gói thầu quan trọng nhất của công trình. Đây là doanh nghiệp mà Bộ Văn hóa - Thông tin đã giới thiệu với lời khẳng định là doanh nghiệp duy nhất trong ngành có năng lực thực hiện dự án xây dựng tượng đài hoành tráng.

 

Tuy nhiên, thực tế, Công ty Mỹ thuật TƯ không có xưởng đúc đồng, chưa từng thực hiện một pho tượng lớn như tượng đài Điện Biên Phủ.

 

Ông biện giải không biết việc nhà thầu không có xưởng đúc và cũng không có quy định nào bắt buộc nhà thầu phải có xưởng mới đủ điều kiện nhận thầu. Do đó, Ban Quản lý dự án không kiểm tra năng lực mà đề nghị chỉ định Công ty làm nhà thầu.

 

Hơn nữa, Công ty mỹ thuật TƯ là doanh nghiệp được giao lập thiết kế kỹ thuật và dự toán công trình và là đơn vị được tác giả tượng ủy quyền thể hiện tác phẩm. “Để đảm bảo tính liên tục của sáng tác, không thể bắt buộc họ có xưởng đúc mới được quyền “thể hiện tác phẩm” - ông Các lập luận.

 

Nguyên Phó GĐ Ban quản lý dự án Lê Văn Viễn được “triệu” đối chứng. Ông Viễn thừa nhận, việc chọn nhà thầu như vậy không đúng với Nghị định 52/1999 của Chính phủ nhưng phù hợp với quy định của Bộ Văn hóa - Thông tin và chỉ đạo của UBND tỉnh Lai Châu lúc đó.

 

Nghiệm thu khống để “chạy” quyết toán

 

Việc chỉ định thầu vì… quy trình sáng tác nghệ thuật, lập hồ sơ khống để thanh toán tiền cho Công ty Mỹ thuật TƯ của lãnh đạo Ban quản lý dự án bị kết gây thiệt hại 5,58 tỷ đồng. Cùng với việc này, trách nhiệm giám sát quá trình thi công của Ban quản lý dự án đã bị bỏ trống.

GĐ Ban quản lý dự án Lương Phượng Các.

 

GĐ Ban quản lý Lương Phượng Các gật đầu thừa nhận, trong suốt quá trình nhà thầu thi công, Ban không giám sát chất lượng, chỉ có “thăm” để xem tiến độ có kịp với thời hạn đề ra hay không. Tuy nhiên, bị cáo cũng biện bạch trách nhiệm giám sát thi công phần mỹ thuật thuộc về Hội đồng nghệ thuật, không thuộc về chủ đầu tư.

 

Về nội dung cáo buộc ông Các cho lập hồ sơ nghiệm thu khống để thanh toán hơn 25 tỷ đồng cho Công ty mỹ thuật TƯ. Phó GĐ Sở tiếp tục thừa nhận việc lập khống hồ sơ nhưng không phải vì mục đích chiếm đoạt tài sản hay động cơ nào mà vì sức ép “hồ sơ hợp lệ” mới được thanh toán của kho bạc.

 

Kho Bạc yêu cầu phải có hồ sơ nghiệm thu khối lượng thi công, với đầy đủ chữ ký của nhà thầu, chủ đầu tư và đơn vị giám sát. Do đó, Phó GĐ ban quản lý Lê Văn Viễn đã “nhờ” ĐH Mỹ thuật công nghiệp làm giám sát.

 

Các hợp đồng giám sát khống được ký với khoản thù lao 242 triệu đồng đã thanh toán. Hiệu trưởng và trưởng khoa tạo dáng ĐH mỹ thuật công nghiệp vì thế cũng “dính án”.

 

Cả GĐ và Phó GĐ Ban quản lý dự án cùng chung biện minh về việc lập hồ sơ sau khi công trình đã hoàn thành nhưng đều phủ nhận vai trò chỉ đạo việc lập khống. Lê Văn Viễn “tố” chiêu lập khống hồ sơ là do chuyên viên dự án Trần Quốc Hưng căn cứ vào dự toán để lập. Ngược lại, Hưng một mực khẳng định thực hiện theo yêu cầu của các sếp.

 

Ngày mai, tòa chuyển sang phần thẩm vấn nhóm bị cáo trực tiếp thực hiện việc đúc tượng, rút lận đồng.

 

Xuân Duy