Dự thảo biển số định danh: Trước biển đi theo xe, nay biển đi theo người

Theo dự thảo thông tư quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới của Bộ Công an đang được lấy ý kiến đóng góp (thay thế Thông tư số 58/2020/TT-BCA ngày 16/6/2020), biển số sẽ được quản lý theo mã định danh của người sở hữu.

Để tìm hiểu rõ hơn về dự thảo thông tư này, phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với Đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT - Bộ Công an).

"Biển số định danh" là gì?

Quy định về việc cấp biển số xe theo mã định danh này sẽ góp phần quản lý phương tiện hiệu quả ra sao và lợi ích của nó mang lại là gì, thưa Đại tá?

- Hiện tại, Cục CSGT đang tham mưu cho Bộ Công an để làm dự thảo thông tư quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới. Đây là lần đầu tiên chúng tôi đưa vào một thuật ngữ đó là "biển số định danh".

Biển số định danh là biển số xe được cấp và được quản lý theo mã định danh của chủ xe. Biển số định danh phải đảm bảo là biển số có ký hiệu số seri, kích thước biển số và số màu biển số, theo quy định của thông tư về đăng ký xe.

Đối với chủ xe là công dân Việt Nam, biển số xe được quản lý theo số định danh cá nhân. Còn với chủ xe là người nước ngoài thì biển số xe được quản lý theo số định danh của người nước ngoài, do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập, hoặc số thẻ thường trú, tạm trú.

Còn đối với chủ xe là cơ quan, tổ chức, biển số xe được quản lý theo mã số thuế. Trường hợp không có mã số thuế thì được quản lý theo mã định danh điện tử của tổ chức do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập.

Việc cấp biển số định danh sẽ là những bước đi để tiến tới việc cấp đăng ký xe điện tử. Tạo thuận lợi cho việc tích hợp với ứng dụng định danh điện tử VN-eID. Giúp người dân không phải mang nhiều giấy tờ khi tham gia giao thông, thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí đi lại mà vẫn đảm thông tin chính xác.

Ngoài ra, việc cấp biển số định danh còn giúp cơ quan quản lý nhà nước tổ chức quản lý nhanh chóng và thuận lợi hơn, giảm nguồn nhân lực, tiết kiệm thời gian và chi phí về lưu trữ, góp phần thực hiện có hiệu quả việc chuyển đổi số quốc gia.

Người nào biển đó, biển đi theo người

Dự thảo quản lý biển số theo mã định danh, vậy một người có được sở hữu nhiều biển số không? 

- Biển số vẫn được cấp theo quy trình bấm biển như hiện nay, chỉ khác về cách quản lý. Nói cách khác, trước đây xe nào biển đó, giờ thì người nào biển đó, biển đi theo người.

Theo đó, khi cấp biển số xe theo mã số định danh cá nhân cho ông A., thì khi bán xe, ông A. phải giữ lại biển số và đăng ký, nộp cho cơ quan công an.

Khi ông A. mua xe mới, công an sẽ cấp lại biển số cũ (từng gắn cho chiếc xe cũ ông A. sở hữu) và công an chỉ làm giấy tờ đăng ký xe mới với số khung, số máy của chiếc xe mới, còn chủ sở hữu và biển số xe đã cố định. Tức là chủ phương tiện có thể đổi xe nhưng biển số xe sẽ được giữ nguyên.

Trường hợp quá thời hạn 5 năm sau khi bán xe, nếu ông A. không mua xe mới, cơ quan chức năng sẽ thu hồi số biển số định danh của ông A. và đưa vào kho số.

Biển số định danh sẽ đi theo một người suốt đời, không được phép mua bán chuyển nhượng biển số xe. Tuy nhiên, đối với biển số đấu giá thì được phép chuyển nhượng biển kèm theo xe.

Mỗi biển số xe đều phải được xác lập và xác thực vào một phương tiện cơ giới đường bộ cụ thể. Trong dự thảo không có quy định giới hạn số lượng về việc sở hữu phương tiện. Ông A. có thể có nhiều xe và nhiều biển số định danh, tuy nhiên mỗi xe chỉ được gắn với một biển số cụ thể.

Dự thảo cũng quy định biển 5 số khi định danh sẽ giữ nguyên, riêng biển 3 hay 4 số khi cấp sẽ đổi sang biển 5 số. Điều này được hiểu như thế nào thưa ông? 

- Theo thông tư mới thì biển định danh sẽ là những biển 5 số nhưng vẫn cho lưu hành đối với các biển số cũ trước đây. Nếu người dân muốn sang tên đổi chủ thì phải thực hiện theo đúng quy định và phải chuyển sang biển 5 số là biển số định danh.

Dự thảo cũng quy định, trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi biển số sau khi chuyển quyền sở hữu xe thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó?

- Dự thảo thông tư quy định, khi người dân muốn bán, cho tặng, thừa kế, trao đổi... xe có biển số theo mã định danh, chủ xe phải giữ lại giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (không giao cho người mua) và nộp cho cơ quan đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi.

Riêng trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe ô tô trúng đấu giá, chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký giấy chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi (vì biển số xe đã chuyển quyền sở hữu theo xe).

Nếu chủ xe không làm thủ tục thu hồi biển sau khi chuyển quyền sở hữu xe thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó.

Xin cảm ơn Đại tá!