Đi tìm những liệt sĩ ngã xuống ở chiến trường Vị Xuyên - Hà Giang

Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, mặt trận Vị Xuyên – Hà Giang là nơi diễn ra những cuộc chiến đấu ác liệt nhất trong những năm 1984 - 1989. Theo thống kê của Ban liên lạc Cựu Chiến binh mặt trận Vị Xuyên trong những năm này, hơn 4.000 bộ đội ta đã hi sinh, đến nay nhiều hài cốt liệt sĩ vẫn chưa tìm thấy.

Cuộc chiến tranh nói trên đã lùi xa 4 thập kỷ, mảnh đất Vị Xuyên đã bình yên, nhưng hàng nghìn hài cốt liệt sĩ vẫn nằm rải rác ở chiến trường. Chính vì vậy, tháng 8/2018, Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang) được thành lập, đặt trụ sở ở xã Thanh Thủy – Vị Xuyên.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, anh Phùng Văn Đức – Đội trưởng Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ – cho biết: “Từ tháng 12/2018 đến đầu tháng 1/2019, chúng tôi đã tìm thấy và quy tập được 25 bộ hài cốt liệt sĩ hi sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc (1979-1989) trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Mỗi lần tìm thấy và đưa được các anh “về nhà” như vậy khiến chúng tôi nhẹ lòng. Hiện nay vẫn còn 1.315 hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tìm thấy, đây là nỗi day dứt và cũng là nhiệm vụ của đội chúng tôi”.

Tìm thấy ngôi mộ chung nhưng không rõ bao nhiêu người

Anh Đức kể tiếp, trong số 25 bộ hài cốt nói trên, có 3 bộ xác định được danh tính là do người nhà nhờ những cựu chiến binh dẫn lên phối hợp đội để tìm, còn lại 22 bộ đều chưa biết tên. Đặc biệt, trong số 22 bộ hài cốt này, có một bộ hài cốt chung (ngôi mộ chung) của nhiều người, được tìm thấy trong chiếc hầm đổ sập ở phía Đông Bắc của cao điểm 685 (xã Thanh Thủy, Vị Xuyên – Hà Giang).

Giải thích thêm về ngôi mộ chung, anh Đức cho biết: “Chúng tôi được nghe các cựu chiến binh kể lại là trong lúc chiến đấu quả bộc phá bất ngờ nổ trước cửa hầm khiến bộ đội ta ở phía trong hầm đều hi sinh hết. Khi chúng tôi đến đây phải vận chuyển hết đất, đá ra ngoài, phía dưới hầm lộ ra nhiều xương cốt và di vật của bộ đội ta như dép, súng…Thậm chí, xương cốt còn bám cả trên những vách đá”.

Kể đến đây, anh Đức chỉ tay và nói, ngọn núi mà sương mù kia là cao điểm 1059, bên này là cao điểm 685, 772 – nơi đây là trận địa ác liệt của cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc cách đây 40 năm. Các cao điểm này cả ta và địch đều muốn chiếm giữ, cao điểm 1059 chủ yếu là đồi đất nên bộ đội ta mà hi sinh ở đây đến thời điểm này rất khó tìm thấy hài cốt. Còn khu vực cao điểm 685, 772 chủ yếu là núi đá, nhiều hầm và hang đá, bộ đội ta hi sinh khu vực này còn có nhiều khả năng tìm thấy hài cốt.

Thực hiện theo mệnh lệnh trái tim

25 bộ hài cốt liệt sĩ nói trên được tìm thấy là thành công bước đầu của Đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang). Tuy nhiên, 1.315 hài cốt liệt sĩ vẫn nằm rải rác khắp chiến trường trên địa bàn Hà Giang đang chờ đội của anh Đức tiếp tục tìm kiếm và quy tập. Vẫn biết đây là nhiệm vụ không hề đơn giản, nhưng anh Đức cho biết, 18 cán bộ của đội sẽ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ, đây không chỉ là mệnh lệnh của cấp trên giao phó, mà còn là mệnh lệnh của trái tim thôi thúc các anh thực hiện.

Anh Đức cho biết thêm, về phương pháp tìm kiếm, ban đầu đội sẽ xuống cơ sở, thông qua quần chúng nhân dân và đoàn thể địa phương để lấy thông tin. Sau khi có thông tin, đội sẽ báo cáo cấp trên cho ý kiến, từ đó mới xây dựng kế hoạch thực hiện theo năm và cho từng tháng.

Nguyễn Dương