Đề xuất thành lập Thanh tra Tổng cục Thống kê
(Dân trí) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất thành lập Thanh tra Tổng cục Thống kê và tổ chức lại Chi cục Thống kê cấp huyện, Chi cục Thống kê khu vực trên cả nước thành Phòng Thống kê cấp huyện.
Đó là nội dung chính được nêu ra trong hồ sơ dự thảo Quyết định sửa đổi, bổ sung Điều 3 Quyết định số 10/2020 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thống kê thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đang được Bộ Tư pháp thẩm định.
Thành lập Phòng Thống kê cấp huyện như giai đoạn trước năm 2010
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Luật Thanh tra năm 2022 quy định việc thành lập Thanh tra Tổng cục tại Tổng cục thuộc Bộ có phạm vi đối tượng quản lý nhà nước chuyên ngành, lĩnh vực lớn, phức tạp, quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ tại Quyết định số 10/2020, Tổng cục Thống kê đủ điều kiện để thành lập Thanh tra Tổng cục.
Thanh tra Tổng cục Thống kế sẽ được thành lập trên cơ sở Vụ Pháp chế và Thanh tra thống kê. Khi đó, nhiệm vụ pháp chế của Vụ Pháp chế và Thanh tra thống kê hiện nay sẽ chuyển về Vụ Phương pháp chế độ và Quản lý chất lượng thống kê; nhiệm vụ tuyên truyền chuyển về Văn phòng Tổng cục Thống kê.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề xuất giữ nguyên 14 đơn vị hành chính cấp Vụ thuộc Tổng cục Thống kê vì đã đảm bảo tiêu chí thành lập Vụ, Cục theo quy định.
Giữ nguyên 5 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Tổng cục Thống kê; 4 đơn vị sự nghiệp thuộc Cục Thu thập dữ liệu và Ứng dụng công nghệ thông tin thống kê do đã đảm bảo tiêu chí thành lập theo Nghị định 120/2020.
Đối với 2 trường Cao đẳng Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng phương án sắp xếp, kiện toàn, nâng cấp để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức, hoạt động.
63 Cục Thống kê cấp tỉnh vẫn được xác định là cơ quan chuyên môn tương đương cấp Sở thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Với thành phố trực thuộc Trung ương loại đặc biệt (Cục Thống kê TP Hà Nội và TPHCM), mỗi đơn vị được bố trí 4 lãnh đạo Cục; mỗi cấp phòng được bố trí tối thiểu 7 biên chế công chức.
Đặc biệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất tổ chức lại Chi cục Thống kê cấp huyện, Chi cục Thống kê khu vực thành Phòng Thống kê cấp huyện theo đơn vị hành chính cấp huyện.
Trước khi đề xuất như trên, Tổng cục Thống kê đã tổ chức khảo sát lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND và lãnh đạo phòng chuyên môn thuộc 268 huyện thực hiện mô hình tổ chức thống kê khu vực. Kết quả cho thấy, mô hình Phòng Thống kê cấp huyện theo đơn vị hành chính thuộc Cục Thống kê cấp tỉnh được đánh giá là mô hình phù hợp nhất.
"Thành lập Phòng Thống kê cấp huyện không phải là phương án tổ chức mới, mà chỉ quay lại như đã thực hiện trong giai đoạn trước năm 2010", Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay và khẳng định "sẽ bảo đảm không tăng số lượng biên chế", vì khi thành lập phòng sẽ áp dụng tiêu chí về số lượng biên chế thành lập các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện.
Đã giảm hàng trăm lãnh đạo cấp phòng, chi cục
Sau hơn 3 năm triển khai Quyết định số 10/2020, Tổng cục Thống kê đã giảm 4 đơn vị sự nghiệp tương đương cấp Vụ xuống cấp phòng (tương đương giảm 12 lãnh đạo cấp Vụ); tổ chức lại 15 đơn vị hành chính thuộc Tổng cục Thống kê (sáp nhập Vụ Thống kê Công nghiệp, Vụ Thống kê Xây dựng và Vốn đầu tư để thành lập Vụ Thống kê Công nghiệp và Xây dựng; thành lập Cục Thu thập dữ liệu và Ứng dụng công nghệ thông tin thống kê thực hiện hoạt động thu thập thông tin thống kê và quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin).
63 Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng đã thực hiện kiện toàn sáp nhập từ mô hình tổ chức gồm 6, 7, 8 phòng thống nhất thực hiện mô hình 5 phòng; giảm từ 425 phòng xuống còn 315 phòng (giảm 110 phòng), tương đương với việc giảm 220 lãnh đạo cấp phòng.
Sắp xếp Chi cục Thống kê cấp huyện đến ngày 1/9/2021 còn 565 Chi cục Thống kê (từ 705 Chi cục Thống kê cấp huyện còn 565 Chi cục; giảm 140 Chi cục, tương đương giảm 280 lãnh đạo Chi cục).
Đến nay, Tổng cục Thống kê đã sắp xếp các tổ chức, kiện toàn nhân sự lãnh đạo các đơn vị đảm bảo hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ quy định tại Quyết định số 10/2020 của Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể, công chức, viên chức đang giữ chức vụ Vụ trưởng và tương đương, Trưởng phòng và tương đương không đủ điều kiện, tiêu chuẩn, năng lực đã được bố trí chức vụ Phó Vụ trưởng và tương đương, Phó Trưởng phòng và tương đương và được bảo lưu phụ cấp chức vụ cấp trưởng đến hết nhiệm kỳ bổ nhiệm (có trường hợp được bảo lưu nhiệm kỳ gần 5 năm) theo quy định tại Quyết định 140/2009 của Thủ tướng Chính phủ về bảo lưu phụ cấp chức vụ lãnh đạo đối với các chức danh lãnh đạo trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy.
Thống kê cho thấy, hằng năm, Tổng cục Thống kê thực hiện nhiều cuộc thanh tra trong toàn ngành: Năm 2020 là 317 cuộc; năm 2021 là 227 cuộc và năm 2022 là 278 cuộc. Đối tượng thanh tra trong lĩnh vực thống kê có phạm vi rộng, bao gồm đối tượng cung cấp thông tin thống kê, người sản xuất thông tin thống kê, người sử dụng thông tin thống kê,…